AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 12 yıl aradan sonra bugün (22 Nisan) Irak’a resmi ziyarette bulundu. Erdoğan önce Bağdat’ı ziyaret etti ardından da Erbil’e gidecek. Erdoğan ile Irak Başbakanı Sudani arasında, Bağdat’taki Hükûmet Sarayı’ndaki gerçekleşen görüşmenin ardından iki ülke arasında gerçekleştirilecek 26 iş birliği anlaşmasına imza atıldı.
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 12 yıl aradan sonra bugün (22 Nisan) Irak’a resmi ziyarette bulundu.
Erdoğan Bağdat’ta ilk olarak Irak Cumhurbaşkanı Abdüllatif Reşid ile sonrasında da Başbakan Muhammed al Sudani ile görüştü. Erdoğan’ın bir sonraki durağı ise Erbil.
İki ülke arasında güvenlik, ekonomi ve enerji alanlarındaki stratejik çerçeve anlaşmasını da kapsayan 26 başlıkta mutabakat imzalandı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, son Bağdat ziyaretini başbakan sıfatıyla 2012’de gerçekleştirmişti.
İki ülke arasında hangi anlaşmalar imzalandı?
İki ülke arasında güvenlik, ekonomi ve enerji alanlarındaki stratejik çerçeve anlaşmasını da kapsayan 26 başlıkta mutabakat imzalandı.
Ziyaretin Bağdat ayağında Kalkınma Yolu Projesi’nde imzalar atıldı. Basra kentini Türkiye sınırına bağlayacak bin 200 kilometrelik tren yolu ile tedarik zinciri ve ulaştırma anlamında geniş bir işbirliği amaçlanıyor.
İmza töreninde, “Irak Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti Arasında Su Alanında İşbirliği Çerçeve Anlaşması” ile “Stratejik Çerçeveye İlişkin Mutabakat Zaptı”, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Irak Başbakanı Sudani tarafından imzalandı.
Erdoğan, basın açıklamasında PKK’nın Irak’ta terör örgütü ilan edilmesini belirterek şunları söyledi:
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
“Cumhurbaşkanı Sayın Reşid ve ardından Başbakan Sayın Sudani ile gerçekleştirdiğimiz görüşmelerde Türkiye-Irak ilişkilerini geniş bir yelpazede ele aldık. Güvenlik ve terörle mücadelede işbirliği, en önemli gündem maddelerimizden birini oluşturdu. Irak topraklarından Türkiye’yi hedef alan terör örgütü PKK’ya ve uzantılarına karşı alabileceğimiz müşterek adımları istişare ettik. PKK’nın, Irak’ta yasaklı örgüt ilan edilmesini memnuniyetle karşıladık. Resmen terör örgütü ilan edilerek Irak topraklarındaki varlığının en kısa zamanda sonlanacağına olan güçlü inancımı, bu vesileyle mevkidaşlarımla paylaştım.”
Sudani ise “Irak topraklarından başka bir ülkeye saldırı düzenlenmesine izin veremeyiz” dedi.
Erdoğan, iki ülkenin PKK’ya karşı ortak hareket edeceğini söyledi.
Kalkınma Yolu Projesi neden Türkiye için önemli?
Irak’ın geliştirmek istediği Kalkınma Yolu Projesi, Körfez üzerinden denizden Basra’ya, Basra’dan da karayolu veya demiryollarıyla Türkiye’ye ve Avrupa’ya uzanan bir ticari koridoru amaçlıyor.
Uzmanlar, bu projenin geliştirilmesi için güvenlik ortamının sağlamlaştırılması gerektiğini belirtiyor. Bunun için de Türkiye ve Bağdat arasında PKK konusunda işbirliği gerekiyor.
Bu projeye Türkiye’den de yatırımcıların katkı vereceği aktarılıyor. Özellikle ulaştırma ve enerji gibi alanlarda Türkiye’den yatırımcıların büyük ilgi göstereceği kaydediliyor.
Erdoğan, “Kalkınma Yolu Anlaşması sağlam bir yol haritasıdır. Ziyaretimin ve az önce imzalanan anlaşmaların Türkiye-Irak münasebetlerinde yeni bir dönüm noktasını teşkil edeceğine inanıyorum” dedi.
Erdoğan: “PKK’ya karşı müşterek adımları istişare ettik”
Erdoğan, “Irak topraklarından Türkiye’yi hedef alan terör örgütü PKK’ya ve uzantılarına karşı alabileceğimiz müşterek adımları istişare ettik” ifadelerini kullandı.
Bunların yanı sıra Erdoğan, PKK’nın karşı oluşturduğu tehdidi “kalıcı olarak” ortadan kaldırmak amacıyla yaz aylarında büyük bir operasyon başlatmayı planladığını söyledi.
Irak ziyareti neden tarihi bir ziyaret olarak nitelendiriliyor?
Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve beraberindeki heyet ile Irak Cumhuriyeti Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Fuad Hüseyin Irak’ın başkenti Bağdat’ta 14 Mart Perşembe günü bir araya gelmişti.
Tarafların 19 Aralık 2023’te Ankara’da gerçekleştirdikleri görüşmelerin devamı niteliğinde olduğu belirtilen bu görüşmede bölgesel gelişmeler ve ikililerin dış politika ve güvenlik alanında takınacakları ortak tutum hakkında konuşulmuştu.
Görüşmenin ardından bir ortak sonuç bildirisi yayımlanmıştı. Ortak sonuç bildirisinde dikkat çeken detaylardan biri PKK’nın Irak’ta yasaklı örgüt olması yönünde alınan kararların Türkiye’yi memnun etmesi.
Ortak sonuç bildirisinde Irak Ulusal Güvenlik Konseyi’nin PKK’yı yasaklı örgüt olarak adlandırdığı belirtilmesine rağmen daha önce bu karar Irak yetkilileri tarafından kamuoyuna duyurulmamıştı. Bu kararın konsey tarafından ne zaman alındığı da bilinmiyor.
Irak’ın beklentileri neler?
Türkiye’nin güvenlik beklentilerine karşılık Irak’ın da Fırat ve Dicle nehirleriyle ilgili bir beklentisi bulunuyor.
Irak, her iki nehir üzerinde barajlar ve termik santraller kurulmasından dolayı Türkiye’nin akıttığı su miktarının yeterli olmadığını iddia ediyor. Türkiye, 1980’lerde Irak’a saniyede 500 metreküp su akıtacağı sözünü vermişti ancak Irak, bu sözün gerçekleşmediğini belirtiyor.
Bu görüşmenin kapsamı arasında Fırat ve Dicle nehirlerinde akıtılan su miktarının da gündem olması bekleniyor. Geçtiğimiz dönemlerde Türkiye ve Irak, bu konu hakkında iki ayrı komite kurmuştu.
Erdoğan’ın Erbil ziyareti ne anlama geliyor?
Erdoğan, Bağdat’ın ardından Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) başkenti Erbil’i ziyaret edecek.
Buradaki görüşmelerde de güvenlik, ekonomi ve ticaretle birlikte enerji işbirliğinin ele alınması gündemde.
Enerji işbirliği için somut projelerden biri ise Kerkük-Yumurtalık Boru Hattı. Görüşmelerle birlikte Mart 2023’ten beri kapalı olan hattın yeniden çalışmaya başlar hale getirilmesi için adımlar atılması bekleniyor.
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Neçirvan Barzani de X hesabından yaptığı açıklamada Erdoğan’ın ziaretini “tarihi” olarak nitelendirdi.
