Bir zamanlar sıradan bir avukat olan İngiliz İşçi Partisi lideri Keir Starmer’a başbakanlık yolu göründü. Starmer, ülkede yapılan genel seçimlerin ardından ezici bir çoğunlukla İngiltere’nin müstakbel başbakanı oldu. Kral III. Charles’ın Starmer’i hükümeti kurmasıyla görevlendirmesi bekleniyor. Starmer’in mahkeme salonlarından Downing Street No:10’a giden yolunu sizler için derledik.
İngiltere Başbakanı Keir Starmer (61), bir zamanlar monarşinin kaldırılması çağrısında bulunan ancak yıllar sonra dönemin Galler Prensi Charles’ın önünde şövalyelik unvanı almak için diz çöken bir insan hakları avukatı.
Starmer’in Bridget Jones filmlerindeki Mark Darcy karakterine ilham kaynağı olduğu da söyleniyordu, taa ki filmin yazarı Helen Fielding’in bu söylentiyi yalanlamasına kadar. Starmer’in tek diz çökmesi Charles’ın önünde değil, kendisi George Floyd’un öldürülmesinin ardından başlayan Black Lives Matter protestolarını desteklemek için de diz çökmüştü.
Starmer, 2020’den beri İşçi Partisi’nin lideri. 12 Aralık 2019’daki seçimlerde tarihi bir yenilgi alan İşçi Partisi’nin o dönemki lideri Jeremy Corbyn, tüm sorumluluğu kabul etmiş ve liderlikten çekilmişti. Corbyn’in çekilmesi üzerine “Sir” ünvanı da bulunan Starmer, oyların yüzde 56,2’sini alarak partinin yeni lideri olmuştu. Starmer, 2015’ten beri de Avam Kamarası’nda.
Starmer, Tony Blair’ın 2005’teki zaferinin ardından ilk kez seçimleri kazanan İşçi Partisi lideri olarak tarihe geçti. İşçi Partisi, son yüzyılda iktidardan çok muhalefetteydi.
Starmer, kuşkusuz, Boris Johnson ve halefi Liz Truss’ın attığı yanlış adımlardan faydalanarak başbakanlık koltuğuna oturdu. Starmer, asgari ücreti artırmayı, özel okul ücretlerine vergi uygulamayı, sağlık sistemini iyileştirmeyi ve ilkokullarda ücretsiz kahvaltı servisini vaat etti.
Starmer’in başbakan olması, özellikle Avrupa Parlamentosu (AP) ve Fransa’daki seçimlerin ardından yükselen aşırı sağdan endişe eden Avrupa için bir nefes borusu oldu.
“Karanlık, düşünceli, katı”: Nereden geliyor bu Keir adı?
Biyografi yazarına göre Starmer, gençliğinde, ismi nedeniyle alay konusu oldu. Kier, Galce ve İrlandaca’da “karanlık ve düşünceli” anlamına geliyor.
Keir Starmer: The Biography kitabının yazarı Tom Baldwin, Starmer’in adının anne ve babası tarafından 1900’de İşçi Partisi’ni kuran İskoç sendika üyesi Keir Hardie’den esinlenerek koyduğunu yazıyor. Starmer de 2015’te verdiği bir demeçte anne ve babasının Hardie’ye hayran olduğunu söylemişti.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Nasıl bir ortamda büyüdü?
Londra’nın varlıklı, muhafazakâr bir banliyösünde büyüyen Starmer’in ailesi sosyalist ve mavi yakalı işçilerdi. Starmer, gençliğinde hep devlet okullarına gitti.
Baldwin, “Babası Rodney Starmer işçiydi. Muhtemelen insanlar Rodney’in yetenekli ve zeki olduğunu düşünmüyor, çünkü sadece onu fabrikada çalışan bir işçi olarak görüyorlardı” diyor.
Babasıyla zor bir ilişki yaşadığını kabul eden Starmer, yakın zamanda radyoda verdiği bir demeçte, “Yaptığım işlerden ötürü hiçbir zaman bana ‘Seninle gurur duyuyorum’ demedi. Hatta ‘Seni seviyorum’ bile demedi” demişti.
Starmer’in annesi ise hemşireydi. Uzunca bir dönem erişkin Still hastalığı ile mücadele etmişti. Bu yüzden Starmer, seçim döneminde, sağlık politikalarına sıklıkla değinmiş ve sağlık sisteminde iyileştirmeyi vaat etmişti. Starmer, İşçi Partisi’nin 2021’deki yıllık konferansında yaptığı konuşmada annesi için şunları söylemişti: “Geçimini sağladığı NHS, onun can simidi oldu.”
Siyasete nasıl katıldı?
Adını aldığı Keir Hardie’nin yolundan giden Starmer, 16 yaşındayken İşçi Partisi’nin gençlik koluna katıldı. Üniversite eğitiminin ardından insan hakları avukatı olan Starmer, petrol şirketleriyle ve McDonald’s’ gibi şirketlerle mücadele etti.
20 yıl boyunca insan hakları avukatı olarak çalışan Starmer, 1998’de imzalanan Hayırlı Cuma Anlaşması’ndan sonra Kuzey İrlanda’da polislere danışmanlık yaptı. Avukatlıktan vazgeçen Starmer, bir süre savcılık yaptı, beş yıl boyunca İngiltere ve Galler’de kamu kovuşturmaları direktörü olarak çalıştı.
Oxford Üniversitesi’nde eğitim gören Starmer, Karayipler’de ve Afrika’da idam cezasının kaldırılmasına yönelik davalarda da yer almıştı.
İşçi Partisi’nden bir milletvekili, 2015’te parlamentoya giren Starmer’in ilk gününü şöyle anlatmıştı:
“Sırtından dürttüm, ‘Sen o Keir Starmer’sin’ dedim. O da ‘Evet, benim’ dedi. Ben de ‘Seni İşçi Partisi’nin lideri yapacağım’ dedim. Gülümsedi ve kahkaha attı. Bana, ‘Bir fincan çay içip bu konu hakkında konuşmamız gerek’ dedi.”
Hangi politikaları destekliyor?
Starmer, başbakan seçilmek için gerekeni yapmaya istekli bir pragmatist. Seçim sürecinde ve öncesinde de böyle davrandı.
Partisini, Bernie Sanders ile karşılaştırılan Jeremy Corbyn’in sol kanat liderliğinden merkeze doğru taşıdı. Zaten Starmer’in liderliğinde antisemitizm ile suçlanan Corbyn de partiden uzaklaştırıldı. Starmer, “İşçi Parti politikalarını etkileyen Corbyn günlerinin geride kaldığını” söylemiş ve kendisine siyasette merkeze daha yakın bir yol haritasını çizdiğinin işaretini vermişti.
Starmer, en zengin yüzde 5’lik kesimin vergilerinin artırılması, başta büyük şirketler olmak üzere vergi kaçırmanın önüne geçilmesi, sağlık sisteminin iyileştirilmesinin gayri safi yurt içi hasılanın artırılması kadar önemli bir hedef haline getirilmesi, önleyici bilim çalışmalarına yatırım yapılması, iklim kriziyle mücadelede parti politikalarının devam ettirilmesi ve küresel eylem çağrısı yapılması, insan haklarının dış politikanın merkezine oturtulması, İngiltere’nin silah satışlarının gözden geçirilmesi gibi politikaları destekliyor.
“Sıkıcı, karizmadan yoksun, fırsatçı….”: Lakapları neler?
Starmer’in anketlerdeki liderliği, partisinin popülerliği ya da kendi karizmasıyla ilgili olmayabilir.
Starmer için ‘sıkıcı, karizmadan yoksun, fırsatçı, şanslı, katı, pragmatik, sosyalist avukat, realist, Corbyn’ci, Blair’ci, saydam olmayan ve sarsılmaz’ gibi pek çok sıfat kullanılıyor.
Baldwin, “Sıkıcı etiketinden hoşlanmıyor. Kimse kendisine sıkıcı denmesinden hoşlanmaz; o da bundan gerçekten hoşlanmıyor” dedi. Yine de sıkıcılık konusundaki ünü devam ediyor.
Eğitim Bakanı Gillian Keegan geçtiğimiz günlerde Starmer hakkında şunları söylemişti: “Keir Starmer bir odaya nasıl enerji verir? Odayı terk ederek.”
Starmer, 2007’de meslektaşı Victoria Alexander ile evlendi. Çiftin 2 çocuğu var.
