CHP’de tüzük değişikliği gündemiyle yapılacak kurultay öncesinde tüzük taslağı tamamlandı. CHP Genel Başkanı Özgür Özel’in “Bana güvenin, destek olun” çağrısı yaptığı tüzük komisyonu, önseçim, dönem kuralı, aday belirlemede genel merkez kontenjanı gibi tartışmalı konularda oybirliğiyle çıkardığı taslak metni kurultaya sunacak.
CHP’de olağanüstü kurultaya sunulacak tüzük komisyonu son kez toplandı ve taslağa son şeklini verdi. Merkez Yönetim Kurulu’ndan (MYK) yetkili olarak komisyonda bulunan ve nisan ayından beri çalışmaları yürüten CHP Genel Başkan Yardımcısı Gül Çiftci Binici taslak metnin oybirliğiyle kabul edildiğini duyurdu.
Tüzük kurultayı hazırlık toplantısına katılan Genel Başkan Özgür Özel’in “Bana güvenin, destek olun” dediği komisyon üyeleri, kararın konsensusla alınmasını önemsediklerini aktardı.
Tüzük kurultayı: Üç dönem kuralı ne zamandan geçerli olacak?
Tüzük değişikliğiyle beraber milletvekili ve belediye başkanları için üç dönem sınırı getirilecek. Tüzük komisyonunun kabul ettiği taslak metne göre dönem sınırı, Meclis’te 27. Dönem itibarıyla başlamış kabul edilecek. Buna göre içinde bulunduğumuz yasama dönemi, 2018 ve 2023 Genel Seçimleri’nde CHP’den milletvekili seçilmiş isimlerin ikinci dönemi sayılacak. Böylece üç ve daha uzun süredir milletvekili olan kişilerin bir dönem daha merkez ataması yoluyla adaylaştırılması mümkün olacak.
CHP’de dönem sınırı hangi durumlarda dikkate alınmayacak?
Dönem sınırı merkez ataması yoluyla aday gösterilen kişiler için geçerli olacak. Bir kişi üç dönem üst üste görev almış, dönem sınırına takılacakken önseçime girip aday olmaya hak kazanmışsa, dönem sınırına takılmayacak.
Ayrıca erken seçim ihtimalleri de göz önünde bulundurulacak. Buna göre parlamentoda geçerli dönemin yarısından erken bir seçim olursa o dönem sayılmayacak. 28. Dönem için düşünüldüğünde, Kasım 2025’ten önce yapılacak bir genel seçimde CHP milletvekilleri bir dönem görev almış gibi değerlendirilmeyecek.
Tüzük kurultayı: Aday belirlemede önseçim
En çok tartışılan başlıklardan biri aday belirleme yöntemleriydi. Aday belirlemede hakim denetiminde ya da örgüt denetiminde önseçim, aday yoklaması veya merkez yoklaması gibi seçenekler değerlendirilecek. Genel Başkan Özgür Özel’in mümkün olan her yerde hakim veya örgüt denetiminde önseçim yapılmasını istediği öğrenilse de, hangi seçim çevresinde hangi yöntemin kullanılacağı konusunda il örgütlerinin talepleri dikkate alınacak.
CHP’de merkez kontenjanı tartışmasına ara formül
Siyasi Partiler Kanunu’nun verdiği yetkiyle, hakim denetiminde önseçim yapılan yerlerde genel merkezin adayların yüzde beşini belirleyebiliyor. Bunun yanı sıra tüzük değişikliğiyle, örgüt denetiminde önseçim yapılırken genel merkeze TBMM üye tamsayısının (600 milletvekili) yüzde 15’i kadar adayı belirleme yetkisi veriliyor.
Taslakta ilgili kontenjanın üçte birini il örgütüne, üçte birini gençlik ve kadın kolları üyelerine, üçte birini mevcut parlamento grubuna ayrıldığı düzenleniyor. Bazı detaylar ile yüzde 15 kontenjanın kotalara uygun nasıl kullanılacağı yönetmelikle belirlenecek.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Genel merkezin seçilecek yerden gösterilecek adayları belirleyerek, 90 milletvekiline doğrudan karar vereceği yönündeki eleştirilerin ardından komisyon maddeyi yeniden düzenledi. Bu kritik değişiklikle birlikte TBMM üye sayısının değil, her seçim çevresinin toplam milletvekili sayısı için bölgesel yüzde 15’lik kontenjan genel merkeze ayrılacak. Bu durumda CHP’nin milletvekili çıkaramadığı bölgelerde kontenjana rağmen genel merkezin belirlediği aday seçilemeyecek.
Tüzük kurultayı: Genel merkez neden hakim denetiminde önseçimden kaçınıyor?
Edinilen bilgiye göre, genel merkez örgüt denetiminde önseçim konusunda ısrarcıyken hakim denetiminde önseçimden, kadın ve gençlik kotalarının uygulanamayacağı gerekçesiyle kaçınıyor.
“İktidar yürüyüşü” mesajları veren komisyon üyeleri, CHP’nin yakaladığı yükseliş trendinin devam etmesi durumunda, genel merkez kontenjanına getirilen eleştirilerin ortadan kalkacağı görüşünde.
CHP’de üyelerin önseçimlerde oy kullanması için koşullar getirilecek
CHP tüzüğünde üyelik tanımı üyelerin haklarını ve sorumluluklarını genişletecek şekilde yeniden düzenleniyor. Üyelik aidatı 120 ila 6 bin lira arasında belirlenecek. Önseçimlerde oy kullanacak üyelerin, düzenli aidat ödemek ile en az bir yükümlülüğü de yerine getiriyor olması gerekecek.
Üyelik görevi olarak, parti etkinliklerine katılım, sandık görevi almak, sandık bölgesinde seçim çalışması yapmak, mitinge katılmak, toplantılara ve eğitime katılmak sorumlulukların detayları yönetmelikle belirlenebilir.
Önseçimden en az bir yıl önce partiye üye olması koşulu getirilecek. Böylece aday belirleme dönemlerinde yığma üyelerle sonucun etkilenmesinin engellenmesi amaçlanıyor.
Tüzük kurultayı: Kadın ve gençlik kotasında kademeli artış hedefi
Mevcut tüzükte yüzde 33 olarak uygulanan kadın kotasının artırılmasının, tüzük komisyonunda en çok itiraz edilen noktalardan biri olduğu öğrenildi. Kurultayda kotanın yüzde 35’e çıkarılması düzenlenirken, sonraki üç kurultayda kademeli olarak yüzde 50’ye çıkarılması hedefi korunuyor.
Gençlik kotasının da yaş sınırına göre ayrılması planlanıyor. Tüzükte 18-25 yaş arasındaki gençler için yüzde 10 kota ayrılması, 25-40 yaş grubu için bu kurultayda yüzde 15 olarak belirlenen kotanın sonraki kurultayda yüzde 20’ye çıkarılması öngörülüyor.
Kılıçdaroğlu kurultaya katılmayacak
Özgür Özel’in 1 Eylül Pazar günü bir araya gelerek görüş ve önerilerini istediği CHP’nin önceki genel başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, taslağın son halini gördükten sonra düşüncelerini paylaşacağını belirtti. Tüzük komisyonunun son toplantısının ardından taslağın Kılıçdaroğlu’na da iletilmesi bekleniyor. Ancak Kılıçdaroğlu’nun kurultaya katılması beklenmiyor.
