İBB’ye bağlı İPA, “Türkiye’nin İsraf Karnesi” başlıklı raporunu yayımladı. Raporda, kur korumalı mevduat (KKM) ve kamu-özel işbirliği projeleri gibi uygulamaların kamuya milyarlarca lira zarar verdiği vurgulanırken, ekonomik kriz koşullarında vatandaşlardan tasarruf beklendiği ancak kamunun bu konuda adım atmaması eleştirildi.
“KKM iki yılda 1 trilyon 58 milyar TL zarar getirdi”
Raporda, kur korumalı mevduat uygulamasının, başlangıçta bütçeye bir yük getirmeyeceği söylenmesine rağmen, kamuya iki yılda 1 trilyon 58 milyar lira zarar verdiği kaydedildi. Ayrıca, kamu-özel işbirliği projelerine ayrılan harcamaların gizli tutulduğu ve garanti ödemelerinin, yatırım maliyetlerinin kat kat üstünde olduğu belirtildi.
Projelerdeki garanti tutarları yatırım maliyetlerini aşıyor
Rapora göre Kuzey Marmara Otoyolu’nun Kınalı-Odayeri kesiminde yatırım tutarı 1 milyar 40 milyon dolar olmasına rağmen garanti ödemesi 2,4 kat artarak 2,5 milyar dolara ulaştı. Benzer şekilde, Ankara-Niğde Otoyolu ve Zafer Havalimanı projelerinde de garanti tutarlarının yatırım bedellerini önemli ölçüde aştığı ifade edildi. Zafer Havalimanı’nda garanti edilen yolcu sayısı ile gerçekleşen yolcu sayısı arasındaki farkın yüzde 97,45 olduğu vurgulandı.
Kamu tasarruf etmiyor, israf artıyor
Raporda, kamu yönetimindeki liyakat eksikliği ve sınavsız atamalarla maliyetlerin arttığı, hizmet kalitesinin düştüğü ifade edildi. Vatandaşlardan tasarruf beklenirken, kamunun harcamalarının ise arttığına dikkat çekildi. Büro mefruşat ve taşıt bakım gibi harcama kalemlerinde büyük artışlar yaşandığı, merkezi yönetimin israfla mücadele etmesi gerektiği vurgulandı.
2023 yılında yapılan büro mefruşat alımlarının, okul ve hastane mefruşat alımlarından kat kat fazla olduğu belirtildi. Rapor, ekonomik kriz koşullarında kamu kaynaklarının daha etkin ve verimli kullanılması gerektiğini gözler önüne serdi.
