Uzmanlar, bireylerin çevrimiçi platformlarda günlük yaşamlarına kıyasla daha farklı davranışlar sergilemelerine neden olan psikolojik ve sosyal dinamiklere dikkat çekiyor. Sosyal medyanın, bireylere kimliklerini açıklamadan, anonim kalarak bağlantı kurma olanağı sunduğu belirtiliyor.
Araştırmacılar, insanların çevrimiçi ortamlarda gerçek hayattakinden farklı tepkiler verdiklerini belirten psikolojik ve sosyal etkenlere vurgu yapıyor. Sosyal medya, kullanıcılara kimliklerini gizleyerek etkileşimde bulunma imkânı sağlarken, bu durumun bireylerin davranışlarını nasıl etkilediği üzerinde duruluyor.
İletişim uzmanı Doç. Dr. Bahar Muratoğlu Pehlivan, sosyal medyada anonimliğin grup davranışıyla birleştiğinde bireylerin içsel sınırlarının ortadan kalkabildiğini ve normlardan özgürleşme yaşadıklarını vurguluyor. Pehlivan, “Bu durum, şiddet içeren ve saldırgan davranışlara yol açabiliyor” diyor.
Bireyler bir gruba dâhil olduklarında daha farklı davranabiliyor
Doç. Dr. Pehlivan, bireylerin bir gruba dâhil olduklarında daha farklı davrandıklarını aktarıyor. Ayrıca Doç. Dr. Pehlivan, kimlik belirsizliği yaşadıklarında içsel kısıtlamalarını gevşetebildiklerini belirtiyor. Çevrimiçi iletişimde de benzer durumların yaşandığını ifade eden Pehlivan, anonimlik ve grup davranışının birleşmesiyle bireylerin normlardan saparak saldırganlık sergileyebildiklerini söylüyor.
Anonimliğin tehlikeli yüzü!
Pehlivan, çevrimiçi ortamlarda bireylerin günlük yaşamlarına kıyasla daha farklı davranışlar sergilemesinin anonimlik, kimlik belirsizliği ve başkalarının onları nasıl gördüğünü daha az önemsemekten kaynaklandığını belirtiyor. Çevrimiçi disinhibisyon etkisinin bu duruma yol açtığını, anonimlik, görünmezlik ve asenkronluk gibi faktörlerle insanların daha az kısıtlandığını söylüyor. Bu da kaba ve saldırgan davranışların artmasına sebep oluyor.
Anonimlik öz denetimi zayıflatıyor
Pehlivan, çevrimiçi anonimliğin bireylerin öz denetimini büyük ölçüde etkilediğini ve kimlik belirsizliğiyle birlikte şiddet içeren davranışların teşvik edildiğini vurguluyor. Araştırmalar, anonim yorumların daha fazla nefret ve önyargı içerdiğini ortaya koyuyor. Anonimliğin, azalan sorumluluk ve içsel kısıtlamaların gevşemesiyle kimlik belirsizliğine yol açtığı belirtiliyor.
Çevrimiçi linçin ciddi sonuçları
Çevrimiçi linçin en tehlikeli yanlarından birinin, kaçmanın zor olması olduğunu belirten Pehlivan, saldırgan davranışlardan kaçmanın mümkün olmadığını ifade ediyor. Çevrimiçi ortamda gerçekleşen olayların gerçek hayatta bir sonucu olmadığı algısının, saldırganların empati ve pişmanlık duymalarını engellediğini vurguluyor.
“Saldırgan mesajları gönderenleri sessize alın”
Pehlivan, zorbalık ve saldırganlıkla başa çıkmak için saldırgan mesajları okumamanın ve gerekirse birinden yardım almanın önemine dikkat çekiyor. Ayrıca, kişisel bilgilerin paylaşılmadığından emin olmak, saldırgan mesajları gönderenleri sessize almak ve engellemek gibi adımların alınması gerektiğini belirtiyor.
