Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de düzenlenen COP29 İklim Zirvesi’nde zengin ülkeler, gelişmekte olan ülkelere yıllık 300 milyar dolar iklim finansmanı fonu sağlama kararı aldı. Karara göre bu sayı özel sektör destekleriyle 2035’e kadar 1,3 trilyon dolara çıkacak. Yoksul ülkeler karardan rahatsız.
İklim fonunun içeriği neleri kapsıyor?
Zengin ülkeler, gelişmekte olan ülkelere 300 milyar dolar hibe ve düşük faizli kredi verecek. Kalan miktar için özel yatırımcılar kaynak sağlayacak. Fosil yakıtlardan alınacak vergiler fona eklenecek. Sık uçuş yapanlardan da ek vergi alınması gündemde. Bu kaynaklar düşük karbonlu ekonomiye geçiş için kullanılacak.
Yoksul ülkeler anlaşmadan rahatsız
Power Shift Africa düşünce kuruluşu direktörü Muhammed Adow, zirveyi sert sözlerle eleştirdi. Adow, “Bu zirve gelişmekte olan ülkeler için tam bir felaket oldu. Zengin ülkeler iklim değişikliğini ciddiye aldıklarını söylüyor ama gerçek bu değil” dedi.
Küçük ada devletleri neden tepkili?
Hindistan, Bolivya, Küba ve Nijerya anlaşmaya karşı çıktı. Küçük Ada Devletleri İttifakı ile En Az Gelişmiş Ülkeler grubu bir toplantıyı protesto ederek terk etti. Bu ülkeler fonun büyük kısmının kendilerine aktarılmasını istiyor. Hindistan gibi gelişmekte olan büyük ekonomilerle paylaşıma karşı çıkıyor.
İklim finansmanı: Trump seçimi anlaşmayı hızlandırdı
Donald Trump’ın ABD başkanı seçilmesi, ülkeleri anlaşma için harekete geçirdi. Trump, ocak ayında göreve başladığında Paris Anlaşması’ndan çekilecek. Gelişmiş ülkeler, Trump yönetiminde toplanma riskini göze almak istemedi. Bir müzakereci, “ABD katkı sağlamazsa tüm riski biz üstleneceğiz” açıklamasını yaptı.
Suudi Arabistan’dan fosil yakıt hamlesi
Suudi Arabistan yetkilileri metni kendi başlarına değiştirmeye çalıştı. Fosil yakıtlardan uzaklaşma ifadesini çıkarmak için çaba gösterdi. Oil Change International temsilcisi Romain Ioualalen, “Suudi Arabistan ve diğer fosil yakıt üreticileri COP28’deki anlaşmayı zayıflatmak için ellerinden geleni yaptı” dedi.
Azerbaycan’a petrol ve gaz eleştirisi
Zirveye ev sahipliği yapan Azerbaycan’a eleştiriler geldi. Ülkenin ihracatının yüzde 90’ını petrol ve gaz oluşturuyor. Fosil yakıt şirketleri zirvedeki varlıklarını güçlü şekilde hissettirdi. Azerbaycan Çevre Bakanı Muhtar Babayev’in zirve yönetimi tartışma yarattı.
İklim finansmanı: ABD ve Çin ne diyor?
Dünyanın en büyük iki ekonomisi ve sera gazı üreticisi ABD ile Çin, zirvede geri planda kaldı. Joe Biden yönetiminden temsilciler, Trump’ın seçilmesi nedeniyle etkisiz kaldı. Çin, yoksul ülkelere gönüllü olarak fon sağlamayı kabul etti. Zengin ülkeler ise zorunlu katkı yapacak.
İklim finansmanı: Uzmanlar anlaşmayı nasıl değerlendiriyor?
World Resources Institute başkanı Ani Dasgupta, “Müzakereciler yıllık 100 milyar dolarlık eski hedefi üçe katladı. 300 milyar dolar yeterli değil ama daha güvenli ve adil bir gelecek için önemli bir başlangıç” değerlendirmesini yaptı.
Observatorio do Clima’dan Claudio Angelo ise zengin ülkelerin 150 yıldır atmosferi kirlettiğini ve 33 yıldır iklim eylemi konusunda oyalandığını söyledi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Kaynak: The Guardian