CHP lideri Özgür Özel, Parti Meclisi toplantısının öncesinde “Şimdi Suriyeliler için ülkelerine dönme vakti” diyerek çözüm önerilerini teşvik, ayrıcalıkların kaldırılması ve kanuni zorlama olarak sıraladı. Trump’ın “Esad rejiminin devrilmesinin arkasında Türkiye var” açıklamalarına değinen Özel, 2019’da Erdoğan’a “Aptal olma” dediği mektup kadar utanç duyduğunu söyledi. Özel, Avrupa Birliği’ni de “Tek adamla el sıkışıp işinizi göremezsiniz” diye uyardı.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Parti Meclisi (PM) toplantısının açılışında konuştu. PM, Türkiye’deki Suriyelilerin ülkesine dönüşüne dair öneri ve eleştirilerin ele alındığı CHP Göç Politikaları Danışma Kurulu’nun ardından toplandı. Özel konuşmasının önemli bölümünü Suriye’deki gelişmelere ayırdı.
“Esad hep diktatördü, Erdoğan kol kolaydı”
Suriye meselesinde iktidarın “siyasi illüzyon çabası” olduğunu söyleyen Özel, AKP’nin 13 yıldır sürdürdüğü Suriye politikasını “komşudaki iç savaşı kışkırtan” diyerek eleştirdi. Suriye’nin devrik lideri Esad ile görüşme tavsiyesini demokratikleşme çağrısı için yaptıklarını vurgulayan Özel, şöyle devam etti:
“Sanki Esad diktatörmüş, Erdoğan da Esad’ın diktatör olduğunu öğrendiği andan itibaren onun karşısında durmuş gibi. Oysa Esad hep diktatördü, babası da diktatördü. O içimizi sızlatan hapishaneler hep muhaliflerle doluydu. Erdoğan o zamanlar Esad ile kol kolaydı, yan yanaydı. Esad bir günde diktatör olmadı ama konjonktür gereği Esad’ı İsrail’in, Amerika’nın, Rusya’nın, İran’ın vesayet savaşları yapmaya başladıkları noktada Türkiye’ye de bir rol biçildi. Erdoğan da bu role uygun olarak orada yeni bir tutum aldı.”
“Suriye’de Erdoğan kazanmadı, İsrail ve ABD kazandı”
Bir siyasi illüzyonla Suriye’de Erdoğan’ın haklı çıktığı ve kazandığı algısı yaratılmak istendiğini belirten Özel “Erdoğan kazanmadı. Suriye’de İsrail kazandı, ABD kazandı. Suriye’de aslında Türkiye’nin ulusal çıkarlarına ne kadar hizmet edeceği belli olmayan bir ara dönem başladı. Şimdi bu noktada soğukkanlı olmak, doğruları savunmak lazımken, 31 Mart seçimlerinin yenilgisini Suriye’de yaşananlarla telafi edip moral bulmaya çalışan bir iktidar ve bir siyasi illüzyon çabasıyla karşı karşıyayız” diye konuştu.
CHP’nin dört önceliği
Ayrıca Özel, CHP’nin Suriye ile ilgili dört önceliğini şöyle sıraladı:
“Birincisi, Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunmasıdır. İkincisi, tüm Suriyelileri temsil edecek, insan haklarına saygılı bir rejimin oluşması, komşumuzun istikrar bulmasıdır. Orada bulunan askerlerimizin güvenliği, Türkiye’deki yurttaşlarımızın huzuru ve refahının sağlanması önemlidir. Son olarak da dördüncü ve en önemli önceliğimiz, Türkiye’deki Suriyelilerin bir an önce güvenle evlerine dönmesidir.”
Türkiye‘nin 13 yılda 283 şehit verdiğini, sivil kayıplar yaşadığını, dört milyondan fazla Suriyeli sığınmacı olduğunu ve 200 milyar dolar kaybettiğini kaydeden Özel “13 yılın sonunda CHP ve endişeli olanlar haklı çıktı. Türkiye çok büyük kayıplara uğradı. ‘Biz bu işten ne öğrendik?’ diyorsak, bir ülkeyi istikrarsızlığa sürüklemek, o ülkenin içini karıştırmak ve o ülkede bir göç dalgasına sebebiyet vermenin ağır maliyetleri olduğunu öğrendik. En ağır şekilde bunun bedelini ödedik, ödüyoruz” diye devam etti.
Bunun yanı sıra Türkiye’de iki milyon 953 bin Suriyelinin geçici sığınmacı belgesi olduğunu ve belli bir takvimle bu statünün sonlanması gerektiğini dile getiren Özel, düzensiz göçmen sorununun çözülmesi için de çağrı yaptı.
“Deprem bir yıktı, Erdoğan’ın Suriye politikası iki kere yıktı”
Sığınmacılar nedeniyle Türkiye’nin 200 milyar dolar kaybettiğini söyleyen Özel, 6 Şubat 2023 depremlerini hatırlattı. Özel, belediyelerin sığınmacılar nedeniyle katlandığı maliyet için devletin bir destek sunmadığını vurgularken SGK borçları nedeniyle başlatılan haciz işlemlerine tepki gösterdi:
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
“Asrın felaketinin maliyeti, Erdoğan’ın hesabına göre 100 milyar dolar. Suriyelilere harcadığımız para 200 milyar dolar. Deprem bizi 6 Şubat’ta bir yıktı, Erdoğan’ın ve AK Parti’nin Suriye politikası iki kere yıktı. Dönmüş şimdi bize ‘Belediyeleri silkeleyin’ diyor. Belediyelerin alacaklarına el koymaya çalışıyorlar. Artık bu sığınmacı sorununu belediyelerin de milletin de sırtından silkeleyin, ondan sonra gelin nereyi silkeleyecekseniz silkeleyin. Ama CHP’nin belediyeleriyle uğraşmayı artık bırakın.”
AB’ye tepki: “Erdoğan’la anlaşıp işinizi göremezsiniz”
Ayrıca CHP lideri, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşen Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Ursula Von Der Leyen‘e de tepki gösterdi:
“AB’nin bu yeni pratiğini reddediyoruz. Normal zamanlarda, geçim zamanında bütün büyükelçiler burada, ziyaret ediyorlar, görüşülüyor, konuşuluyor. Ama kriz zamanlarında Avrupa Birliği Merkel’den patentli yeni bir pratik geliştirdi. Gidiyor Erdoğan’la oturuyor, konuşuyor, bir anlaşma yapıyor, el sıkışıyor, işini görüyor. Bu ülkenin kuralları, kurumları var. Bir Ortadoğu coğrafyası gibi, tek adam rejimi olarak göremezsiniz. Erdoğan’la anlaşıp, işinizi göremezsiniz. AB’yi uyarıyoruz. Orta Doğu‘daki güçlü tek adamlarla el sıkış, anlaş, anlaşma gizli kalsın, görünür meseleleri söyleyin ama buzdağının alt tarafında dünya kadar haksızlık, dünya kadar hak ihlali.”
Özgür Özel Trump’ın açıklamalarına tepki gösterdi: “Tehdit mektubu ile aynı ton”
Özgür Özel, ABD’nin seçilen başkanı Donald Trump’ın Erdoğan için “Çok iyi anlaştığım biri. Çok güçlü ve kuvvetli bir ordu kurdu” dediğini ve ordu ile HTŞ’yi kast ettiğini söyledi. Trump’ın “Suriye’de Esad rejiminin devrilmesinin arkasında Türkiye var. Erdoğan çok zeki biri. Bunu binlerce yıldır istiyordu ve başardı” açıklamalarını hatırlatan Özel şöyle devam etti:
“Bu tonu hatırlıyor musunuz? Bu ton Trump‘ın Erdoğan’a yazdığı tehdit mektubundaki ton. Yukarıdan bakıyor. Geçen sefer tehdit ediyordu, şimdi sırtını sıvazlıyor. O mektubun anahtar kelimesi ‘akıllı ol, aptal olma’ydı. Bu açıklamanın anahtar kelimesi ‘Erdoğan akıllı davranıyor.’ Bu mektup, bu açıklama sadece bir övgü değil, aba altından sopa göstermek var. Trump’ın o mektubu beni ne kadar utandırdıysa, bu açıklaması da o kadar utandırdı. Türkiye Cumhuriyeti’nin Cumhurbaşkanı bunu hak etmiyor, o yüzden onu değiştireceğiz. Böyle konuşamayacakları bir Cumhurbaşkanımız olacak.”
Dönüş için çözüm önerisi: Teşvik, ayrıcalıkların kalkması, kanuni zorlama
Suriyelilerin ülkesine dönüşü için teşvik mekanizmalarının hayata geçirilmesi gerektiğini söyleyen Özel, Avrupa Birliği, Birleşmiş Milletler’in özellikle Mülteciler Yüksek Komiserliği, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası, Asya Altyapı ve Yatırım Bankası’nın da Suriye’nin yeniden ayağa kaldırılması için kapsamlı projeler yapması gerektiğini söyledi. Özel, ayrıca şu çözüm önerilerini anlattı:
“Belli bir takvim içerisinde bu kişilerin önce teşvik edilmesi, ardından ayrıcalıklarının ortadan kaldırılması gerekir. Daha sonra da fiziki değil ama kanuni düzenlemelerle bir zorlama… Buradaki pozisyonlarını Suriye’de sürdürmeleri noktasındaki devlet kararlılığının TBMM eliyle gösterilmesi gerekir.”