Danimarka hükümeti, Donald Trump’ın “Grönland’ın kontrolü ABD için gerekli” açıklamasının ardından adaya en az 1.5 milyar dolarlık savunma yatırımı yapma kararı aldı.
Savunma paketinin detayları
Danimarka Savunma Bakanı Troels Lund Poulsen, Grönland’ın savunmasını güçlendirmek için büyük bir yatırım planladıklarını açıkladı. Danimarka medyasının tahminlerine göre bu miktar 12-15 milyar kron (1.5 milyar dolar) arasında olacak. Bakan Poulsen, uzun yıllardır Arktik bölgesine yeterli yatırım yapmadıklarını belirtti.
Yeni askeri teçhizat ve personel gönderilecek
BBC’ye göre savunma paketi kapsamında Danimarka Grönland’a iki yeni denetim gemisi gönderecek. Bölgede görev yapacak iki adet uzun menzilli insansız hava aracı konuşlandıracak. İki yeni köpek kızağı ekibi kurulacak. Başkent Nuuk’taki Arktik Komutanlığı’nda görevli personel sayısı artırılacak. Adanın üç ana sivil havalimanından biri F-35 süpersonik savaş uçaklarını ağırlayabilecek şekilde yenilenecek.
Grönland neden önemli? Trump ne istiyor?
Grönland, Kuzey Amerika ile Avrupa arasındaki en kısa güzergah üzerinde yer alıyor. Ada, ABD’nin önemli bir uzay tesisine ev sahipliği yapıyor. Büyük maden rezervlerine sahip olan Grönland’da sadece 56 bin kişi yaşıyor. Uzmanlar, Danimarka’nın ada çevresindeki suları Çin ve Rusya’ya karşı koruyamaması durumunda ABD’nin bölge üzerindeki taleplerinin artacağını öngörüyor.
Trump ne dedi?
ABD Başkanı Donald Trump, sosyal medya platformu Truth Social üzerinden yaptığı açıklamada “Dünya çapında ulusal güvenlik ve özgürlük için ABD’nin Grönland’ın sahipliği ve kontrolü mutlak gereklilik” ifadelerini kullandı. Grönland Başbakanı Mute Egede, Trump’ın açıklamasına “Satılık değiliz” sözleriyle karşılık verdi. Egede, komşu ülkelerle işbirliği ve ticaretin sürmesi gerektiğini vurguladı.
Tartışma 150 yıldır sürüyor
Grönland’ı satın alma fikri ilk kez 1860’larda ABD Başkanı Andrew Johnson döneminde gündeme geldi. Trump ise 2019’da adayı satın alma teklifini yineledi. Dönemin Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen, teklifi “saçma” olarak nitelendirdi. Trump bunun üzerine Danimarka’ya planlanan devlet ziyaretini iptal etti.
Grönland’ın hukuki durumu
Grönland, 1953 yılına kadar Danimarka’nın sömürgesiydi. Bu tarihten sonra Danimarka’nın bir bölgesi haline geldi. Ada halkı, Danimarka anayasası kapsamında tam entegrasyon ile Danimarka vatandaşlığı kazandı. Günümüzde Grönland, kendi yerel yönetimine sahip özerk bir Danimarka toprağı olarak varlığını sürdürüyor. Ada yönetimi, dış politika ve savunma konularında Kopenhag’a bağlı durumda.
“Trump zekice bir iş yapıyor”
Danimarka Savunma Akademisi’nden Ordu Binbaşısı Steen Kjaergaard, Trump’ın açıklamalarının Danimarka’yı Arktik askeri kapasitesini artırmaya yönlendirmeyi amaçladığını belirtti. Kjaergaard, “Trump’ın bu çıkışı zekice. Danimarka’yı Amerikan tarzı olmayan bir refah sistemini devralmak zorunda kalmadan, Arktik askeri kapasitesini önceliklendirmeye yönlendiriyor” değerlendirmesini yaptı.
