ABD’nin sürpriz çıkışlarıyla ünlü yeni başkanı Donald Trump henüz yemin etmemişken dünyanın birçok noktasını etkiledi. Ortadoğu’dan Avrupa’ya, Kanada’dan Çin’e kadar birçok ülke Trump gündemiyle şimdiden teyakkuzda.
Ortadoğu: Yemin töreninden bir gün önce gelen ateşkes
Trump’ın başkan seçilmesi, Gazze’deki savaşın seyrini değiştirdi. Joe Biden’ın aylarca süren çabaları sonuç vermezken, BBC‘ye göre Trump’ın seçilmesi bile, daha göreve başlamadan tarafları harekete geçirmeye yetti. İsrail Başbakanı Netanyahu, Trump’ın baskısıyla Biden’ın önerdiği ateşkes planını kabul etmek zorunda kaldı. Bu durum, Trump’ın Ortadoğu’daki etkisini gösteriyor. Trump, hem İsrail hem de Hamas üzerinde baskı kurarak ateşkesin sağlanmasında önemli rol oynadı. Biden döneminde İsrail üzerinde hiç kullanılmayan diplomatik baskı, Trump’ın seçilmesiyle birlikte etkisini göstermeye başladı. Bu başarı, Trump’ın dış politikada nasıl bir yol izleyeceğinin de ilk işareti oldu.
İngiltere: Hükümet Trump gündemi ile gizli toplantılar düzenliyor
İngiliz hükümeti, Trump dönemine hazırlık için olağanüstü önlemler alıyor. Başbakan Keir Starmer başkanlığında düzenlenen gizli “mini kabine” toplantıları, yeni dönemin nasıl yönetileceğini planlamak için yapılıyor. Bu toplantılara sadece en üst düzey bakanlar katılabiliyor: Maliye Bakanı Rachel Reeves, Dışişleri Bakanı David Lammy ve İş Bakanı Jonathan Reynolds. Toplantılarda Trump’ın olası hamlelerine karşı stratejiler geliştiriliyor. İngiliz yetkililer, Trump’ın her hamlesini tahmin etmenin imkansız olduğunu kabul ediyor. İngiltere bu nedenle spesifik senaryolar yerine, genel bir hazırlık stratejisi belirlemeyi tercih ediyor. Bakanlar, Trump döneminde ortaya çıkabilecek fırsatları da değerlendirmeye odaklanıyor.
Ukrayna: 3. yılına giren savaşta çözüm beklentisi arttı
Trump’ın başkanlığı, Ukrayna’daki savaşın gidişatını değiştirebilir. Cephede görev yapan 24 yaşındaki asker David’in endişeleri, birçok Ukraynalının düşüncelerini yansıtıyor. David, olası bir ateşkesin sadece geçici bir mola olacağından ve Rusya’nın daha sonra yeniden saldırabileceğinden korkuyor. Rusya yavaş ama emin adımlarla ilerlemeye devam ederken, Trump yönetiminin barış anlaşması için baskı yapacağı tahmin ediliyor. Uzmanlar, Trump’ın arabuluculuğuyla yapılacak bir anlaşmanın Ukrayna’nın istediği şartları taşımayabileceği konusunda uyarıyor. Bu durum, Ukrayna’nın toprak bütünlüğü ve bağımsızlığı konusunda endişelere yol açıyor.
Kanada: Trudeau yönetiminin sonu
Trump’ın Kanada’ya yönelik ticari tehditleri, ülkede siyasi krize neden oldu. Kanada mallarına yüzde 25 gümrük vergisi getirme vaadi, Trudeau hükümetini sarstı. Başbakan Trudeau’nun bu tehdidi yeterince ciddiye almaması, hükümetin en güçlü isimlerinden Maliye Bakanı Chrystia Freeland’in istifasına yol açtı. Freeland’in istifası domino etkisi yarattı ve parti içinden gelen baskılar sonucu Trudeau da görevi bırakmak zorunda kaldı. Bu gelişmeler, Trump’ın daha göreve başlamadan komşu ülkelerin iç siyasetini nasıl etkileyebileceğini gösteriyor.
Çin: ABD’nin küresel rakibi Trump ile yeni ticaret savaşına hazırlanıyor
Dünyanın ikinci büyük ekonomisi Çin, Trump dönemine tedirginlikle hazırlanıyor. Ülke 2024’te yüzde 5’lik büyüme hedefini tutturmasına rağmen, gelecek konusunda endişeli. Trump’ın Çin mallarına getirmeyi planladığı 500 milyar dolarlık gümrük vergisi, yatırımcıları korkutuyor. Çin ekonomisi zaten emlak sektöründeki kriz, yerel yönetimlerin aşırı borçlanması ve genç işsizliği gibi ciddi sorunlarla mücadele ediyor. İstatistik Bürosu Başkanı, 2024’teki ekonomik başarıların çok zor elde edildiğini vurguluyor. Uzmanlar, Trump’ın ticaret savaşını yeniden başlatması durumunda Çin’in büyüme hedeflerini tutturmasının neredeyse imkansız olacağını düşünüyor.