Arnavutluk’ta Vatikan benzeri bir Bektaşi devleti kurulması için çalışmalar sürüyor. Bektaşilerin ruhani lideri Baba Mondi, bu oluşumun tüm dünyadaki Bektaşileri temsil edeceğini açıkladı. Devletin ne polis ne de orduya sahip olacağını, yalnızca ruhani bir yönetim olacağını vurgulayan Baba Mondi, Bektaşilerin “Türkiye ve İran gibi” ülkelerde baskıya maruz kaldığını söyledi.
Arnavutluk Başbakanı Edi Rama’nın geçtiğimiz yıl duyurduğu proje kapsamında Bektaşilerin merkezi olacak bu devlet, Tiran’da, Bektaşi dergâhının bulunduğu 0,11 kilometrekarelik bir alanda kurulacak. Bu mikrodevlet, Vatikan’dan bile dört kat daha küçük bir alanı kaplayacak.
“Bektaşiler Türkiye ve İran’da baskıya uğruyor”
Bektaşilerin Türkiye ve İran gibi ülkelerde dini baskıya maruz kaldığını iddia eden Baba Mondi, kurulacak devletin Bektaşilerin haklarını savunacağını belirtti. AFP’ye konuşan Mondi, “Bu devlet küçük ama ruhani ve idari anlamda büyük bir etkiye sahip olacak. Dünyanın her yerinde Bektaşilerin ışığını yayacak” ifadelerini kullandı.
Bektaşi topluluğunun lideri, Bektaşiliğin hoşgörüye dayalı bir inanç olduğunu vurgulayarak, “Biz aşırıcıların tetiklediği savaşlara karşıyız, barışı ve sevgiyi savunuyoruz” dedi.
Rakıya övgü
Baba Mondi’nin konuşmasında en dikkat çeken ifadelerden biri de rakıya yönelik övgüsü oldu. Bektaşilerin alkol yasağına sahip olmadığını vurgulayan Mondi, “Rakının ana sütü gibi faydaları var, çünkü karından geçmeden doğrudan beyne gidiyor” dedi.
Bektaşi geleneklerinde alkolün yasak olmadığını belirten Mondi, Bektaşiliğin Doğu ve Batı arasında bir köprü olmayı sürdüreceğini söyledi.
Bektaşiliğin merkezi neden Türkiye’den Arnavutluk’a taşındı?
Bektaşilik, 13. yüzyılda Hacı Bektaş Veli tarafından temelleri atılan ve 16. yüzyılda Balım Sultan tarafından kurumsallaştırıldı. Osmanlı döneminde yaygın olan Bektaşilik, Mustafa Kemal Atatürk’ün tekke ve zaviyeleri kapatmasının ardından Türkiye’den çıkarak 1930’da Arnavutluk’a taşındı.
Günümüzde Arnavutluk, Kosova ve Kuzey Makedonya’da önemli bir Bektaşi nüfusu bulunurken, Arnavutluk hükümeti Bektaşilerin statüsünü güçlendirmek için bir mikrodevlet kurma planına sıcak bakıyor. Başbakan Edi Rama, Bektaşi dergâhının 95. yıl dönümünde yaptığı açıklamada, bu devletin Arnavutluk’un egemenliğini tehdit etmeyeceğini vurgulamıştı.
Arnavutluk, yaklaşık 40 yıl boyunca diktatör Enver Hoca tarafından yönetilmiş ve bu süreçte tüm dini faaliyetler yasaklanmıştı. Yüzlerce din adamının idam edildiği ya da sürgüne gönderildiği bu dönemin ardından, dini özgürlüklerin yeniden kazanılması büyük bir önem taşıyor.
Bu bağlamda Bektaşi devleti girişimi, Arnavutluk’ta dini çeşitliliğin tanınması açısından tarihi bir adım olarak görülüyor. Ancak projenin nasıl şekilleneceği ve uluslararası toplumun nasıl tepki vereceği belirsizliğini koruyor.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
