Suudi Aramco tek başına Çin, ABD ve Hindistan’dan sonra dünyanın en çok kirleten dördüncü ülkesi kadar emisyona neden oluyor. Uluslararası Enerji Ajansı 2021’den sonra başlatılan yeni fosil yakıt projelerinin 2050 net sıfır hedefiyle bağdaşmadığını açıklarken, şirketlerin çoğu 2023’te emisyonlarını artırdı.
Az sayıda şirket büyük etkiye sahip
The Guardian‘ın duyurduğu yeni bir araştırma, dünya çapındaki karbon emisyonlarının yarısına sadece 36 fosil yakıt şirketinin sebep olduğunu ortaya koydu.. 2023 verilerine dayanan araştırma, Suudi Aramco, Coal India, ExxonMobil, Shell ve çok sayıda Çin şirketinin ürettiği kömür, petrol ve gazın geçen yıl 20 milyar tondan fazla karbondioksit emisyonuna neden olduğunu gösterdi. Araştırmacılar, bu verilerin fosil yakıt şirketlerinin küresel ısınmaya katkıları nedeniyle sorumlu tutulması gerektiği savını güçlendirdiğini belirtti. Raporun önceki sürümleri şirketlere ve yatırımcılara karşı açılan davalarda kanıt olarak kullanıldı.
Şirketler fosil yakıt üretimini artırıyor
Uluslararası Enerji Ajansı, 2021’den sonra başlatılan yeni fosil yakıt projelerinin 2050’ye kadar net sıfır emisyon hedefine ulaşmakla bağdaşmadığını açıkladı. Carbon Majors veri tabanındaki 169 şirketin çoğu, o güne kadar kaydedilen en sıcak yıl olan 2023’te emisyonlarını artırdı. Paris anlaşmasının imzalandığı 2015 yılında BM’nin iklim sorumlusu olan Christiana Figueres, “Bu şirketler üretimi yavaşlatma planları olmadan dünyayı fosil yakıtlara bağımlı tutuyorlar. Bilim açık: daha fazla fosil yakıt ve daha fazla çıkarımla geriye gidemeyiz” dedi. Araştırmacılar, emisyonların 2030’a kadar yüzde 45 azalması gerektiğini, ancak emisyonların hala artmakta olduğunu vurguladı.
Dünyanın en büyük kirleticileri listede
Raporda, Suudi Aramco’nun tek başına bir ülke olması durumunda Çin, ABD ve Hindistan’dan sonra dünyanın en çok kirleten dördüncü ülkesi olacağı belirtildi. ExxonMobil ise dünyanın dokuzuncu büyük kirleticisi olan Almanya kadar emisyona neden oluyor. Carbon Majors raporu, 2023 yılında 169 büyük şirketin ürettiği kömür, petrol ve gazın yakılmasından kaynaklanan emisyonları hesaplıyor. Emisyonların yarısından sorumlu olan 36 şirketin 25’i devlet şirketi ve bunların 10’u dünyanın en çok kirleten ülkesi olan Çin’de bulunuyor. Sayılan emisyonların yüzde 41’i kömürden, yüzde 32’si petrolden, yüzde 23’ü gazdan ve yüzde 4’ü çimentodan kaynaklandı. Fosil Yakıt Yayılmasını Önleme Anlaşması Girişimi başkanı Kumi Naidoo, “İnsan tarihinde kritik bir anı yaşıyoruz. Hükümetlerin, içinde bulunduğumuz krizin temel nedenini sona erdirmek için yetkilerini kullanmaları şarttır: fosil yakıtların genişlemesi” açıklamasında bulundu.
Sanayi devriminden bu yana tarihsel sorumluluk
Carbon Majors veri seti, 1854’ten 2023’e kadar olan tarihsel emisyonları da içeriyor. Bu veriler, Sanayi Devrimi’nden bu yana fosil yakıtlardan kaynaklanan karbon emisyonlarının üçte ikisinin 180 şirketten kaynaklandığını, bunlardan 11’inin artık var olmadığını gösteriyor. Carbon Majors raporunu hazırlayan düşünce kuruluşu InfluenceMap’ten Emmett Connaire, “Küresel iklim taahhütlerine rağmen, dünyanın en büyük fosil yakıt üreticilerinin küçük bir grubu üretimi ve emisyonları önemli ölçüde artırıyor” dedi. Araştırma, bu şirketlerin iklim krizi üzerindeki orantısız etkisini vurguluyor ve kurumsal sorumluluğun uygulanması çabalarını destekliyor. Suudi Aramco, Coal India, ExxonMobil, Chevron, Shell, TotalEnergies ve BP yorum taleplerine yanıt vermedi.
