Suriye Dışişleri Bakanı Hasan el Şeybani, Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (OPCW) toplantısında yaptığı açıklamada, devrik lider Beşar Esad döneminde üretilen tüm kimyasal silah stoklarını tamamen imha etmeye kararlı olduğunu duyurdu.
Hollanda’nın Lahey kentinde düzenlenen toplantıda konuşan Dışişleri Bakanı Hasan el Şeybani, “Bu acı dolu mirası sona erdirerek mağdurlara adalet sağlamak ve uluslararası hukuka tam uyumu güvence altına almak istiyoruz” dedi. Şeybani, sürecin başarıya ulaşması için uluslararası toplumun desteğine ihtiyaç duyduklarını belirtti.
Suriye hükümeti, 14 yıldır devam eden iç savaş boyunca kimyasal silah kullandığı iddialarını reddetse de bağımsız gözlemciler ve insan hakları örgütleri Suriye ordusunun onlarca kimyasal saldırı düzenlediğini söylüyor.
2013’te yüzlerce kişi öldü, Esad suçlamaları reddetti
Global Public Policy Institute adlı araştırma enstitüsünün yaptığı araştırmaya göre, 23 Aralık 2012 ile 18 Ocak 2019 arasında Suriye’de 336 kez kimyasal silah saldırısı düzenlendi. Çalışma, toplam doğrulanmış kimyasal saldırı iddialarının yüzde 98’ini Esad rejimine atfetti.
En ölümcül kimyasal saldırı, 21 Ağustos 2013’te Doğu Guta’nın kuşatması sırasında gerçekleşti. Raporlara göre hükümet güçleri sivillerin de yer aldığı bölgelere sarin sinir gazı saldırısı düzenledi. Yakındaki hastaneler köpürme, vücut kasılmaları ve diğer nörotoksik belirtiler gösteren binlerce enfekte ve ölmekte olan kurbanla doldu. Saldırılarda bin 100-bin 500 sivilin öldüğü tahmin ediliyor.
Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Yüksek Komiseri Navi Pillay, Aralık 2013’te BM soruşturmasının bulgularının Esad’ı savaş suçlarına karıştığını gösterdiğini açıkladı. OPCW-BM Ortak Soruşturma Mekanizması, Esad hükümetinin 2017 Han Şeyhun saldırısı ve 2018 Duma kimyasal saldırısından sorumlu olduğu sonucuna vardı.
Haziran 2014’te Amerikan Suriye Hesap Verebilirlik Projesi, Esad’ı hükümet yetkililerinin savaş suçları iddianamesi listesine dahil etti ve Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne gönderdi. 2023’te Kanada ve Hollanda, Esad hükümetini BM İşkenceye Karşı Sözleşme’yi ihlal etmekle suçlayan ortak bir davayı Uluslararası Adalet Divanı’na taşıdı.
Suriye’de yeni siyasi dönem ve OPCW’nin hamlesi
Geçtiğimiz ay OPCW Genel Direktörü Fernando Arias, Şam’da Dışişleri Bakanı Şeybani ve geçici Devlet Başkanı Ahmed el Şara ile görüştü.
Arias, OPCW toplantısında yaptığı konuşmada, Suriye’de değişen siyasi atmosferin, kimyasal silahların tamamen ortadan kaldırılması için “tarihi bir fırsat” sunduğunu belirtti. Önümüzdeki günlerde OPCW uzmanlarının Şam’a giderek şüpheli kimyasal silah bölgelerinde incelemelere başlayacağını duyurdu.
Şeybani, OPCW toplantısının ardından Lahey’de Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) Başsavcısı Kerim Han ile bir araya geldi. Suriye ICC’ye üye olmayan ülkeler arasında yer alsa da, Başsavcı Han, yeni hükümetin mahkemenin yetkisini tanıyarak savaş suçları konusunda hesap verebilirlik yolunu açabileceğini söyledi. Benzer bir süreci Ukrayna, Rusya ile devam eden savaş bağlamında uygulamıştı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Kaynak: BBC
