400 milyon ton plastik üretiminin incelendiği küresel çalışmaya göre 2022 yılında geri dönüşüm oranı yüzde 10’un altında kaldı. Plastiğin neredeyse tamamı hâlâ fosil yakıt kökenli; başta petrol ve kömür.
Nature Communications Earth & Environment dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, 2022 yılında dünya genelinde üretilen yaklaşık 400 milyon ton plastiğin yalnızca 38 milyon tonu, yani yüzde 9,5’i geri dönüştürülmüş malzemeden üretildi. Kalan 362 milyon ton plastiğin yüzde 98’i ise kömür veya petrolden elde edilen fosil kaynaklarla üretildi.
Bu da her 10 plastik üründen sadece biri geri dönüştürüldüğü anlamına geliyor.
Araştırmayı yürüten Dr. Quanyin Tan ve ekibi, “Plastik kirliliği çevre, ekonomi ve halk sağlığı açısından büyüyen bir küresel sorun hâline gelmiş durumda” değerlendirmesinde bulundu.
Geri dönüşümden çok yakılıyor
Raporda, 2022’deki plastik atıkların sadece yüzde 27,9’unun geri dönüştürüldüğü, önemli bir kısmının ise doğrudan yakıldığı belirtildi. Bu durum, plastiğin döngüsel ekonomiye değil, lineer – yani üret-at-yak – modeline hapsolduğunu ortaya koyuyor.
En çok tüketen ülke: ABD
Plastiğin en fazla üretildiği ve tüketildiği ülke Çin olsa da, kişi başı tüketimde lider Amerika Birleşik Devletleri (ABD). Amerikalılar yılda kişi başı 216 kilogram plastik kullanıyor. Avrupa Birliği (AB) ülkelerinde bu oran 86,6 kg; Japonya’da ise 129 kg.
Araştırmaya göre dünya genelinde plastik atığın en büyük kısmı – 103 milyon ton – hâlâ doğrudan düzenli depolama alanlarına gönderiliyor. Bu da tüm atığın yaklaşık yüzde 40’ı demek.
Anlaşmalar fosil üreticilerine takılıyor
Küresel plastik atık kriziyle mücadele için yıllardır bir anlaşma üzerinde çalışılıyor. Ancak 2023 Aralık ayında Güney Kore’nin Busan kentinde yapılan müzakereler, başta Suudi Arabistan ve Rusya gibi fosil yakıt üreticisi ülkelerin direnci nedeniyle sonuçsuz kalmıştı.
100’den fazla ülke, plastik üretiminde küresel yasal kısıtlamalar ve tek kullanımlık ürünlerin aşamalı olarak kaldırılmasını içeren bir taslağı desteklemişti. Görüşmelerin ağustos ayında Cenevre’de yeniden başlaması planlanıyor.
Kaynak: Guardian
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
