Batı Afrika’daki vahşi şempanzeler, alkol içeren fermente meyveleri paylaşarak tüketirken görüntülendi. Bilim insanları, bu davranışın insanlardaki ziyafet ve kutlama kültürünün evrimsel kökenlerine dair ipuçları sunduğunu düşünüyor.
İngiltere’deki Exeter Üniversitesi’nden bir araştırma ekibi, Gine-Bissau’da yer alan Cantanhez Ulusal Parkı’nda kurdukları hareket algılayıcılı kameralarla şempanzelerin fermente Afrika ekmeği meyvesini birlikte yediği anları kaydetti. Elde edilen görüntülerde, farklı yaş ve cinsiyetten şempanzelerin büyük ama lifli bu meyveyi paylaşarak tükettiği görüldü.
Fermente meyve paylaşımı sosyal bağları güçlendiriyor olabilir mi?
Araştırmada yer alan Anna Bowland, insanların alkol tükettiğinde salgıladığı dopamin ve endorfin sayesinde mutluluk ve rahatlama hissettiğini belirterek, “Alkol paylaşımı insanların sosyal bağlarını güçlendiren bir gelenektir. Şimdi şempanzelerin de benzer bir davranış sergilediğini görüyoruz. Bu da benzer fizyolojik etkilerin olup olmadığını sorgulatıyor” dedi.
Test edilen meyvelerde alkol oranı hacmen yüzde 0,61’e kadar çıktı. İnsanlarda bu düzeyin “hafif bira etkisi” yaratabileceği ifade edildi. Araştırmacılardan Kimberley Hockings ise “Şempanzeler her zaman yiyecek paylaşmaz. Bu nedenle fermente meyveleri paylaşmaları sosyal açıdan önemli bir davranış olabilir” dedi.
Hockings, 2015 yılında da bazı şempanzelerin insanların ürettiği palmiye şarabını tükettiğini ve bu bireylerin diğerlerinin gece yuvalarını kurmasını engelleyen davranışlar sergilediğini belgeleyen bir araştırmaya imza atmıştı.
Ancak son araştırmaya göre, ekmek meyvesinin alkol oranı düşük olduğu için şempanzelerin “sarhoş olması” pek olası değil. Bilim insanları bu davranışın sosyal bir ritüel gibi işlemesinin, ziyafet kültürünün evrimsel kökenlerine işaret edebileceğini düşünüyor.
Araştırmacılar, gözlemledikleri sahnelerde meyve paylaşımının yalnızca erkek bireyler arasında değil, dişiler ve farklı yaş grupları arasında da gerçekleştiğini vurguladı. Örneğin iki yetişkin dişi, daha büyük bir parçadan ziyade daha küçük ama fermente olmuş bir meyveyi tercih etti. Bazı erkek bireylerin meyveye saldırgan bir tavırla yaklaştığı ancak paylaşımın yine de gerçekleştiği belirtildi.
Current Biology dergisinde yayımlanan makalede araştırmacılar, “İnsanlardaki ziyafet davranışının evrimi ortak bir ataya mı dayanıyor?” sorusunu gündeme getiriyor. Hockings, bu davranışların “ziyafet” kavramının evrimsel kökenini anlamak açısından önemli bir kapı araladığını belirtti.
Kaynak: Guardian
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
