Rusya ve Ukrayna, savaşın başlamasından bu yana ilk kez doğrudan görüşmeler için masaya oturuyor. İstanbul’daki Rusya-Ukrayna ateşkes görüşmeler öncesi hakaretler havada uçuştu. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin gelmeyeceğini açıkladı. Ukrayna lideri Volodimir Zelenskiy İstanbul’a gidip gitmeyeceğine Cumhurbaşkanı Erdoğan’la görüşmesinden sonra karar verecek. ABD Başkanı Donald Trump ise “belki gelirim” dedi.
Kremlin’den yapılan açıklamaya göre, Rus heyetine daha önce başarısız 2022 görüşmelerinde de yer alan eski Kültür Bakanı Vladimir Medinskiy başkanlık edecek.
Medinskiy “şahin” bir tarihçi ve Ukrayna’nın ulus olma hakkını tanımayan biri.
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ise Putin’in şahsen katılması halinde görüşmeye açık olduğunu belirtmişti. Ancak Kremlin, Putin’in görüşmelere katılmayacağını duyurdu. Zelenskiy bugün Ankara’da Cumhurbaşkanı Erdoğan’la bir araya geldi.
Hakaretler havada uçuştu
Zelenskiy Ankara’da yaptığı açıklamada görüşmeler için İstanbul’a gelen Rus delegasyonu için “Kuklalar” ifadesini kullandı:
“Rus delegasyonunun seviyesini anlamamız lazım. Kendi başlarına karar alabilecek yetkiler var mı, görmemiz gerek. Buradan gördüğümüz kadarıyla bunlar kukla.”
Zelenskiy’nin bu sözlerine Moskova’nın cevabı gecikmedi. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova düzenlediği basın toplantısında Ukrayna liderine “Kukla”, “Palyaço” ve “Loser” (Kaybeden) dedi.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergei Lavrov da Zelenskiy’i “Zavallı” diye nitelendirdi.
ABD Başkanı Donald Trump, Katar’ın başkenti Doha’da düzenlediği basın toplantısında cuma günü Türkiye’ye gelebileceğini açıkladı. ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun İstanbul’daki görüşmelere katılması bekleniyor.
Görüşmeler neden Türkiye’de?
NATO üyesi Türkiye, savaşın başından bu yana hem Rusya hem de Ukrayna ile diplomatik dengeleri gözeterek temaslarını sürdürdü.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
İstanbul, Mart 2022’de de barış görüşmelerine ev sahipliği yapmıştı.
O dönem Moskova ve Kiev temsilcileri savaşın sona erdirilmesine yönelik bir çerçeve üzerinde konuşmuştu.
Ancak görüşmeler, Rusya’nın Buça’dan çekilmesinin ardından ortaya çıkan sivil ölümleri nedeniyle kesilmişti. Bugüne kadar taraflar arasında yapılan temaslar çoğunlukla esir değişimi ve cenazelerin iadesi gibi insani konularla sınırlı kaldı.
Taraflar ne istiyor, ne bekleniyor?
Moskova, görüşmelerde savaşın “temel nedenlerinin” ele alınması gerektiğini savunuyor.
Bunlar arasında Ukrayna’nın “nazizmden arındırılması” ve “silahsızlandırılması” gibi belirsiz talepler yer alıyor. Rusya ayrıca işgal ettiği toprakların kendi egemenliğine bırakılmasını istiyor.
Kiev ise Rusya’nın işgal ettiği toprakları tanımayacağını bildirirken, bu bölgelerin ancak diplomatik yollarla geri alınabileceğini kabul ediyor. Ukrayna, geçen ay ABD’nin önerdiği koşulsuz ateşkesi kabul etmişti. Ancak cephede avantajlı olan Putin, ateşkese karşı çıktı.
Zelenskiy, görüşmelere Putin’in katılmaması durumunda Batı ülkelerinin Rusya’ya sert yaptırımlar uygulaması gerektiğini vurguladı. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz de, Türkiye’de somut bir ilerleme sağlanmaması durumunda Rusya’ya yönelik yeni yaptırımların gündeme geleceğini belirtti.
Avrupa Birliği, Çarşamba günü Rusya’ya yönelik yeni bir yaptırım paketi onayladı. Öte yandan ABD’de bazı siyasetçiler, Rus petrolü ve doğalgazı ithalatına %500 oranında gümrük vergisi uygulanmasını gündeme getirdi.
Daha önce görüşme oldu mu?
Zelenskiy ve Putin, Rusya’nın işgalinden önce, Kasım 2019’da Paris’te yüz yüze görüştü.
İşgalin ardından taraflar yalnızca dolaylı temaslarda bulundu.
