Eski Dünya Satranç Şampiyonu Garry Kasparov: “Müsâbaka hayatta hiçbir şeye yer bırakmaz, o bir savaştır”
Ünlü Rus şampiyon Kasparov hâlâ “şah” Putin’i alt etmeyi düşlüyor. Bunu beklerken, internetteki oyun platformuyla “Vezir Gambiti” dizisinin başarı dalgası üzerinde sörf yapıyor. Christophe Ayad’ın Le Monde’daki yazısını Haldun Bayrı çevirdi. Satrançta berbat olduğumuza göre, bâri Trivial Pursuit oynayalım: Şu sıra dünya satranç şampiyonu unvanı kimde? 64 karenin müptelâlarından biri olmadığınız takdirde, Norveçli Magnus Carlsen’den haberiniz […]
Fransız aydınlardan açık mektup: “Kudüs- Söz sizde Sayın Macron!”
Siyasetten ve sivil toplumdan çok sayıda şahsiyetin Ortadoğu’da şiddetin tırmanışı üzerine Emmanuel Macron’a hitaben yazdıkları açık mektup. “BM Güvenlik Konseyi dâimî üyesi olan ve hem Avrupa diplomasisinin büyük aktörü hem de Güney’e köprü olmak isteyen Fransa’nın susmayı sürdürmesi ya da, daha beteri, saldırganlarla saldırılanlar arasında ayrım yapmaması herkesin gözünde anlaşılmaz olur.” İmzaya açılan metin şöyle: SAYIN […]
Yoksullar neden sağa oy veriyor?
Amory Gethin, Clara Martinez-Toledano ve Thomas Piketty yönetiminde hazırlanan “Siyasî Yarılmalar ve Toplumsal Eşitsizlikler” (Clivages politiques et Inégalités sociales, EHESS/Gallimard/Seuil) adlı çalışmada, yirmiye yakın araştırmacı, milliyetçi partilerin ve popülist liderlerin halk sınıfları nezdinde yükselişinin üzerine eğildi. Antoine Reverchon’un Le Monde’da çıkan yazısını Haldun Bayrı çevirdi. Daha düzgün bir gelir dağılımından yana olan sol partiler, kırk […]
Jacques Rancière: “Kendini doğrudan doğruya entelektüel tâyin etmek, başkalarından farklı ve üstün bir zekâya sahip olunduğunun îlânı. Bana göre, zekâyı temsil ettiğini sanmak tam da aptallığın tanımı”
Demokrasi Nefreti (çev: Utku Özmakas, İletişim, 2014), Cahil Hoca (çev: Savaş Kılıç, Metis, 2009), Filozof ve Yoksulları (çev: Aziz Ufuk Kılıç, Metis, 2009), La Nuit des prolétaires (Fayard/Pluriel, 2012, “Proleterlerin Gecesi”) kitaplarından sonra, Şubat ayında filozof Jacques Rancière’in “Kelimeler ve Haksızlıklar” (Les mots et les torts, La Fabrique) adlı söyleşi kitabı yayımlandı. Şu sağlık ve […]
Annie Le Brun: “Görüntü mutlak bir silah haline geldi”
Télérama dergisi, şair ve deneme yazarı Annie Le Brun’den, akıllı telefonların (smartphone) çıkışından beri görüntüyle ilişkilerimizdeki dönüşümleri tahlil etmesini istedi. Ona göre, kapitalist yasalara tâbi algoritmaların rehineleri hâline gelen görüntüler özgürleştirici güçlerini yitiriyor. Söyleşiyi Haldun Bayrı çevirdi. Yirmi yıl gibi bir süre içinde, akıllı telefon kullanımı umumîleşti; bununla beraber yaygınlaşan sosyal ağların kullanımı ise fotoğrafın, […]
Geleceğimiz hakkında Çernobil’in bize öğrettikleri
Yayımlanmamış arşivlerle ve saha soruşturmaları desteğiyle beslenen hummalı bir kitap bu. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü MIT’de profesör tarihçi Kate Brown, 1986’daki nükleer felâketin bilançosunu küçültmek ve sivil ahâli üzerindeki uzun vâdeli etkilerinin araştırılmasından kaçınmak için işleme konan stratejinin kabuğunu sıyırıyor. François Bougon’un mediapart’ta çıkan yazısını Haldun Bayrı çevirdi. Birisine “nükleer felâket” deyin. Kesinlikle 1945’te Nagazaki ve Hiroşima’ya […]
Enkazından yola çıkarak hakikati yeniden inşa etmek
Hakikat sonrası dönemin bulandırmalarına resmî açıklamaların da eklendiği devlet yalanları üzerine nasıl soruşturma yürütülebilir? Forensic Architecture ortak girişiminin kurucusu Eyal Weizman, manifesto gibi bir kitapla, hem ampirik hem teorik bakımdan cevap veriyor: “Hakikatin Enkazı” (La Vérité en ruines, Éd. Zones, Mart 2021). Joseph Confavreux’nün Mediapart’taki yazısını Haldun Bayrı çevirdi. 2020’nin Aralık ayı ortasında Bellingcat sitesi, çok […]
Toplumun harcını oluşturan hem ahlâkdışı hem elzem kötülük: Eğrisiyle doğrusuyla yalan
Florence Rosier’nin Fransız Le Monde Gazetesi’nde yayınlanan yazısını Türkçe’ye Haldun Bayrı çevirdi. Çocuk iki yaşından itibaren yalan söylemeye başlar. Büyüdükçe içtenliği azalmaktadır. Diğer hayvanlardan o kadar da farklı olmayan insan, neden bu kadar aldatır ve kandırılmaya bu kadar gönülden meyyaldir? Toplum hâlinde yaşamanın aslî bileşenlerinden biri üzerine on beş soru. Dünyanın üzerine kara belâ gibi bir […]
Sosyolog Juliette Rennes: “Yaşlılığı değersizleşmeyle bir tutan toplumlar, insanda yaşlanmaya imrenecek hal bırakmıyor”
Sosyolog Juliette Rennes’nin Fransız Le Monde gazetesinden Valentin Faure’a verdiği söyleşiyi Türkçe’ye Haldun Bayrı çevirdi. “Yaş ayrımcılığı kavramı, ırkçılık ve cinsiyet ayrımcılığı kavramlarıyla aynı ölçüde yaygınlaşmamış da olsa, aslında yaşlanmayla ilişkimiz üzerine düşünme imkânı sunuyor — hele bu pandemi zamanında” diyor sosyolog Juliette Rennes Le Monde gazetesindeki söyleşisinde. Sosyal Bilimlerde Yüksek Araştırmalar Okulu EHESS’te doçentlik […]
Ortadoğu: Truman’dan Trump’a, ondan da Biden’a…
Fransız gazeteci Dominique Vidal, Medipart’ta kaleme aldığı yazısında ABD’nin Yakın ve Orta Doğu’daki politikalarının nasıl değiştiğini ele aldı. Haldun Bayrı çevirdi. Üniversite derneklerinden bana gelen, ABD’nin Yakın ve Orta Doğu’daki politikasının evrimi üzerine konferanslar verme talebi üzerine, bu yazıyı bir « work in progress » olarak kurdum. Bu sunduğum, 11 Şubat 2021’de güncellenmiş hâlidir. Önce biraz felesefeyle başlayalım ve […]
Arap dünyasında toplumsal cinsiyet devrimi
Kadınlar Arap devrimlerinde en ön saflarda yer almışlardı. Fakat bu halk ayaklanmalarının kadın mücadelelerine, kadınların statüsü ve toplumsal cinsiyet ilişkilerine etkisi ne oldu? Mediapart’dan Rachida El Azzouzi bu konuda Mısırlı feminist Shahinaz Abdel Salam (Şahinaz Abdülselam) ve araştırmacılar Abir Kréfa ve Florie Bavard’la tartıştı. Haldun Bayrı çevirdi. Fas’tan Yemen’e, Tunus, Mısır ve başka birçok Mağrib […]
İsrail Parlamentosu’nun eski başkanı Avraham Burg: “Neden artık Yahudi olmak istemiyorum?”
Siyonist aristokrasinin tecessümü olan, Knesset (Parlamento), İsrail Yahudi Ajansı ve Dünya Siyonist Teşkilâtı eski başkanı Avraham Burg, kısa süre önce İsrail yönetiminden artık onu Yahudi telakki etmemelerini istedi. Mediapart’a verdiği söyleşide nedenini açıklıyor. Haldun Bayrı çevirdi. “Uzun süre kusursuz bir İsrailli oldum” diye yazıyordu 2007’de Avraham Burg, 2008’de Fransızca’da yayımlanan “Hitler’i Yenmek” adlı denemesinde. Vatandaşlarının […]
