Bilim insanları, ilk defa ileride ciddi hastalıklara yol açabilecek gen mutasyonlarını insan embriyosundan alarak sağlıklı embriyolar üretmeyi başardı. İnsan türünün sağlığı ve geleceği açısından çığır açabilecek bu çalışma, bilim çevrelerinde müthiş bir heyecan yarattı.
ABD’deki Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi’nde yürütülen çalışmada bilim insanları insan embriyosundaki hastalık taşıyan genlere müdahele etmeyi başardı. 31 bilim insanının birlikte yürüttüğü araştırmada, hastalık taşıyan DNA, labaratuvar ortamında genetik müdahale ile değiştirildi. Projenin sorumlularından Shoukhrat Mitalipov, New York Times gazetesine yaptığı açıklamada, DNA’yı moleküler bir makas aracılığıyla temizlediklerini belirtti:
“Aslında bu bir moleküler makas, bunun yardımıyla genin spesifik bir bölgesine ulaşabiliyoruz. Bu vakada, mutant gene ulaşıp DNA’dan bir kesik alıyoruz. DNA’yı uzun bir ip gibi düşünürsek, bu moleküler makasla mutasyonun olduğu bölgesi kesiyoruz. Embriyolar, büyük bir yüzdeyle bu kesilen kısmı tamir ediyor.”
Genetik araştırmalarında bir kilometre taşı olarak nitelendirilen çalışma uzun vadede, genetik mirası sebebiyle hasta olma potansiyelini barındıran bebekleri koruyabilir.
Araştırmada müdahale edilen embriyoların yüzde 72’sinin hastalıklı DNA’dan kurtulduğu gözlendi. Yöntemin bebeklerde kullanılması için yüzde yüzlük bir başarı hedefleniyor. Öngörülen başarıya ulaşılması halinde, mutasyonlu genlere sahip ve ileride ciddi rahatsızlıklara sahip olması olası bebeklere anne karnında müdahale edilip, sağlıklı embriyolar oluşturulabilecek.
Mitalipov, yürütülen çalışmanın beklenen başarılarısına dair “Döllenmeden hemen sonra tamir işleminin başlayacağına inanıyoruz. Embriyo zamanla yeni hücreler geliştirecek, eski DNA tamir edilmiş olacak” diyor
Genlere yapılan müdahalelerin uzun vadeli sonuçları gözlemlenebilmiş değil. Zira, DNA’sına müdahele edilen embriyoların etik gerekçelerden dolayı birkaç günden fazla yaşatılmasına izin verilmedi.
Etik tartışmalarını da beraberinde getirmesi beklenen çalışmanın ne şekilde evrileceği belirsiz. Bilindiği gibi, Birleşmiş Milletler’in Biyoetik İhtisas Komitesi 2015’te yaptığı çağrıda insan embriyosu üzerinde yapılan genetik çalışmaların durdurulmasını istemişti.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
