ABD’nin nükleer anlaşmadan tek taraflı çekilmesi ardından İran’a karşı başlattığı yeni yaptırımlar, bu ülke ile iş yapan müttefiklerini zor durumda bıraktı. Avrupa Birliği ABD’nin talep ettiği şekilde ticari ilişkileri kesmekte isteksiz. Türkiye’nin de özellikle Kasım’da başlayacak petrol ambargosuna ayak direyeceğini beyan etmiş olması Brüksel-Ankara hattında yakınlaşma başlatmış görünüyor. Washington gönülsüz müttefiklerini kâh diplomatik kanallar kâh tehditle arkasında hizalamaya çalışırken, İran aleyhtarı haberlere konu olabilecek bilgi ve belgeleri de kamuoyuna açmaya başladı.
Bu girizgaha neden olan haber Washington Post’ta (WP) “Teröristten dönme Iraklı politikacı Amerikan sorgucularına Amerikalıları öldürmek için İran’la nasıl çalıştığını anlattı”, Wall Street Journal’da (WSJ) ise “Gizliliği kaldırılan istihbarat raporları İran’ın Irak Savaşı’na ne ölçüde etki ettiğini ortaya koydu” başlığıyla yer aldı.
İran parmağı
Haberlerin kaynağı Amerikan Merkez Kuvvetler Komutanlığı’nın gizliliğini kaldırıp kamuoyuyla paylaştığı istihbarat raporları. WP’nin başlığına çıkardığı Iraklı siyasetçi ise Şii milis grubu Asaib-i Ehli’l Hakk lideri Kays el Hazali. Geçmişte Iraklı Şii lider Mukteda Es Sadr’a bağlı Mehdi ordusunun komutanlarından olan Kays el Hazali, Sadr’ın 2004’teki “silahları bırakın” çağrısına uymayarak ABD askerlerine yönelik saldırılarına devam etmiş, 2006’da da kendi milis örgütü olan Asaib-i Ehli’l Hakk’ı kurmuştu. Asaib-i Ehli’l Hakk güçlerinin İran Devrim Muhafızları’ndan eğitim aldığı ve İran tarafından finanse edildiği, örgütün kuruluşundan bu yana ne Amerikan yönetimi ne de medyası için sır değildi. Amerikan medyasının yeni olarak sunduğu bilgi ise, 2007 yılında Amerikan ordusu tarafından yakalanıp tutuklanan Kays el Hazali’nin, İran’la kurduğu işbirliğinin detaylarını sorgusu sırasında anlatmış olması.
Herkesi ele vermiş
WP haberinde “bu boyutta bir işbirliği olduğunu bilmiyorduk” diyor. Sorgusu sırasında beş Amerikan askerinin öldürülmesi emrini verdiğini de itiraf ettiği söylenen Hazali, 2009 yılında bir tutuklu takası sırasında serbest bırakılmış. Gazetenin değerlendirmesi şöyle: “Hazali’nin geçmişteki suçlarının şimdi yine önem kazanmasının sebebi, kendisinin yeni Irak hükümetinin kurulması sürecinde kritik öneme haiz bir aktör konumunda olması. Her nasılsa milis grubu Mayıs’ta yapılan ve gözlemcilerin hile, rüşvet ve baskının yaygın olduğunu söylediği seçimlerde parlamentoda 15 sandalye kazandı. Hazali şimdi Irak parlamentosunda oturacak, dahası yakında hükümette liderlik pozisyonu elde etmesi bile olası.”
Washington Post Hazali’nin İran ve Hizbullah’la ilişkilerinin devam ettiğini, Aralık’ta İsrail’e, Şubat’ta da ABD ordusuna tehditler savurduğunu yazıyor. Habere göre Amerikan Kongresi Mayıs ayında Beyaz Saray’a Asaib-i Ehli’l Hakk’a karşı yaptırım kullanma yekisi tanımış ama Trump yönetimi bu yetkiyi kullanmamış.
Amerikan medyası Hazali’nin sorgusu sırasında pek çok Şii milis lideri ve komutanının ismini verdiğini, “hatta şoförünü bile” ihbar ettiğini yazıyor. Şii komutan İran’ın Şii milislerin finansmanı ve askeri eğitimi için neler yaptığını, “yüzlerce Amerikan askerinin ölümüne yol açan zırh delici bombaları nasıl imal ettiğini” de detaylı olarak anlatmış.
