Yemen’de Suudiler’in başlattığı savaşın üzerinden üç yıl geçti. Binlerce sivilin hayatına mal olan savaş, Birleşmiş Milletler’e göre dünyanın en büyük insani krizine sebep oldu. Suudiler ve müttefiklerinin siyasi hırslarının elinde can çekişen Yemen’de, 14 milyon insan kıtlıkla karşı karşıya. Bu çaptaki bir insani kriz, dünyanın dikkatini uzun bir süre çekmedi. Bunun nedeni başta ABD olmak üzere Batı’nın Suudi Arabistan ile ilişkilerini riske atmak istememesiydi. Suudi muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul Başkonsolosluğu’nda öldürülmesiyle ülkeyi yönetenlerin, özellikle Veliaht Prens Muhammed bin Salman’ın gerçek yüzü ortaya çıkınca Batı dünyası ve medyası Yemen’i hatırlamaya başladı.
Dünya Yemen’de olup bitenlerden habersiz gibi görünüyor. Fakat krizin boyutları gözden kaçamayacak kadar büyük. New York Times’ın haberine göre; Suudi Arabistan’ın genç ve küstah veliaht prensi Muhammed bin Salman, fiyaskoya dönüşen Yemen müdahalesi sebebiyle bir kez daha töhmet altında.
2015’te Prens Muhammed, Yemen’in batısını ele geçiren İran destekli Şii Husiler’i bombalamak için savaş uçakları gönderdi. Husiler, 2011’de Yemenli diktatör Ali Abdullah Salih’in devrilmesiyle sahneye çıkarak başkent San’a dahil olmak üzere ülkenin en büyük şehirlerini kontrol etmeye başladı. 2015’ten beridir de ABD destekli Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) koalisyonu, Husiler’i yenilgiye uğratarak uluslararası kamuoyunca tanınan hükümeti yeniden başa geçirmeye çalışıyor.
Fakat başta verilen zafer sözleri, sonrasında yerini kanlı bir yenişememe durumuna bıraktı. Suudiler’in siyasi hırslarının ülkeye getirisi, milyonlarca insanı etkileyen açlık ve tarihteki en büyük kolera salgını oldu: havan toplarıyla paramparça olan anneler, kötü beslenen, ishalin pençesindeki çocuklar ve bir bacağını mayınlara kaptırmış yaşlılar…
“Cehenneme doğru yol alıyoruz”
Doktorların başında sinirle dikilen militanların silahlarıyla girip çıktıkları, BAE Kızılayı tarafından kurulan bir hastanede çalışan 34 yaşındaki Doktor Hazza Abdullah’ın sözleri Yemen’in son yedi yılını özetliyor: “Başta Fransız Devrimi gibi olacak sandım. Ama şimdi cehenneme doğru gidiyoruz.”
Hudeyde limanını ele geçirmeyi amaçlayan koalisyon, Husiler’in milyonlarca dolarlık vergi geliri sağlayan limana ulaşımını keserek onları müzakere masasına zorlamayı umuyor. Fakat Hudeyde aynı zamanda açlıktan kıvranan Yemen’in kurtuluş kapısı: Ülkede yaşayan 28 milyon insanın dörtte üçü gıda yardımlarına muhtaç ve bu yardımların çoğu da Hudeyde’den ülkeye giriyor. Uluslararası baskılar sonucu koalisyon, şehirde ve limanda çatışmalara girilmeyeceğini, onun yerine şehrin çembere alınacağı sözünü verdiler. Şimdi iki taraf da şehrin eteklerinde takılı kalmış durumda.
Hudeyde’nin güneyinde ikinci bir cephe bulunuyor. Birleşmiş Milletler (BM) ikinci cephenin siviller için en ölümcül bölge olduğunu söylüyor. BM ve Batılı yardım örgütleri bu bölgeyi yardım faaliyeti yürütülemeyecek kadar tehlikeli görüyor, bir istisna hariç: Sınır Tanımayan Doktorlar. Tıbbi malzeme ve personel sıkıntısı da ciddi boyutlarda.
Muhammed bin Salman’ın sicilinde bir diğer leke
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Ateş hattında Suudi ya da BAE’li asker bulmak neredeyse imkânsız. Yemen’de Kızıldeniz ve Aden Körfezi boyunca bulunan askeri üsler, çoğunlukla Darfur’dan getirilen Sudanlı askerlerce korunuyor. Hastanelerdeki ölüler ve yaralılar, çoğunlukla Yemenli.
2015’ten bu yana 18 binin üzerinde koalisyon hava saldırısına rağmen, cephe hatları büyük ölçüde değişmeden duruyor. Hudeyde çevresinde Husiler, IŞİD’in Irak ve Suriye’de mayınladığı araziden sonra ikinci en büyük mayınlı araziyi oluşturdu.
Arabistan Vakfı’ndan Yemen uzmanı Gregory D. Johnsen, “Hava saldırıları yıllardır Husileri yerinden etmeyi başaramadı ve liderleri artık kendilerini güvende hissediyor. Suudileri bekleyebileceklerini düşünüyorlar” yorumunda bulunuyor.
Veliaht Prens Muhammed bin Salman için savaş, Katar’a karşı yürüttüğü başarısız ambargo, Lübnan Başbakanı Saad Hariri’nin kaçırılması ve şimdi de Cemal Kaşıkçı olayından sonra, bir diğer vahim hata olarak karşımızda.
Ama burası Yemenlilerin evi. Hudeyde için mücadele, ülkelerini paramparça eden savaşın en yıkıcı bölümü olmaya hazırlanıyor. Daha fazla kardeş kardeşi gömecek, gibi görünüyor.
