TÜİK, 2017 yılının sonuna ait ceza infaz kurumu istatistiklerini yayınladı. Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği’nden İdil Aydınoğlu, TÜİK verilerinde belirtilen sayının daha fazla olduğunu belirtti ve “Şu anda daha yüksek bir hapishane nüfusundan bahsediyoruz. Kasım 2018’de Adalet Bakanlığı’nın açıkladığı verilere göre 258 bin 600 mahpus var. 2005’te 55 bin 870 olan sayı, 2010’da 120 bine çıktı, 2015’te 176 bine ulaştı. Bugün ise hapishanelerde neredeyse 259 bin mahpus bulunuyor” dedi.
Hapishane nüfusunun yıllara göre istikrarlı bir şekilde arttığının altını çizen Aydınoğlu, hapishanelerdeki problemlerle ilgili şunları söyledi: “Yakın zamanda hapishanelerin kapasitesiyle ilgili ciddi bir problem yaşandı. Çünkü 15 Temmuz darbe girişimi sonrası öngörülemeyen bir artış oldu. Ama Türkiye hapishanelerinde kapasite her zaman bir sorundu. Biz, 8 kişilik koğuşlarda 15 kişinin kaldığını, tek kişinin kalması gereken 7-8 metrekarelik yerlerde 2 hatta 3 kişinin kaldığını, ranzaların üçüncü, dördüncü katlara çıkartıldığını, gerekirse yer yataklarının kullanıldığını biliyoruz. Atölyelerin, yatakhanelere çevrildiği ve tuvalet önlerine yatakların atıldığına dair mahpuslardan çok sayıda başvuru aldık.”
“Mahpus sayısıyla personel sayısı aynı oranda artmıyor”
Aydınoğlu, hapishanelerde infaz sürelerinin de arttığını belirtirken “Öte yandan hapishanelerde çalışan personel sayısının değişmediğini görüyoruz. Avrupa Konseyi’nin (her ne kadar veriler eski de olsa) 2005- 2014 yılları arasındaki durumla ilgili yayınladığı raporda, mahpusların artışıyla hapishane çalışanlarının artışını oranladığımızda; mahpus sayısının personele göre yüzde 66 daha fazla arttığını görüyoruz. Yani hapishane nüfusu artarken, personel buna oranla artmıyor. 10 yıl üzeri hapis cezası verilen kişi sayısı, 2014’te toplam hapishane nüfusunun yüzde 40’ı iken, 2015’te yüzde 45’i oluyor. Mevcut durumda bunun çok daha fazla yükseldiğini öngörebiliyoruz” diye konuştu.
Hapishanelerde mahpus sayısının artması dışında ne gibi hak ihlalleri olduğunu sorduğumuzda ise Aydınoğlu şu cevabı veriyor: “Kitlesel sevklerde mahpuslar ailelerinden uzaklaştı, yeni açılan ceza infaz kurumları şehir merkezlerinden çok uzakta yer almaya başladı. Bunun yanında mahpusların kötü muameleye maruz kaldığına dair, tek kişilik kapatılma uygulamasının çok uzun süre kullanıldığına dair çok sayıda başvuru alıyoruz. Bunların dışında, her alanda zorlaşmaların yaşandığını da biliyoruz. İçeriye kitap alınmaması, mektupların engellenmesi ve mahpusların başvurulara yanıt alamadıklarını içeren şikayetler de çok yüksek.”
