Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Sıradan bir memurken IŞİD’in kimyasal silah programında çalışmaya başlayan Iraklı bilim adamı Süleyman el Afari’nin hikayesi

Washington Post’un haberinden alıntıdır.

Iraklı bilim adamı Süleyman el Afari, yaşadığı şehrin IŞİD tarafından ele geçirilmesinden haftalar sonra ofisinde oturup teröristlerin gelmesini bekliyordu.

2014’te Musul’u ele geçiren IŞİD militanları, şehir bürokrasisini ele geçirerek devlet memurlarını çalışmaya zorladı. Sıra ona geldiğinde, Irak Sanayi ve Maden Bakanlığında çalışan 49 yaşındaki jeolog Afari, yeni patronlarının onun işine devam etmesine izin vermelerini umdu. Fakat şaşırtıcı bir şekilde ona yeni bir iş teklifinde bulundular.

IŞİD militanları ona, “Kimyasal silah üretmemize yardımcı ol” dedi.

Afari konu hakkında pek de bilgi sahibi değildi ama kabul etti. Ve böylece 15 aylık görevine, dünyanın en ölümcül terörist grubu için ölümcül silahların üretimini denetleme görevine başladı.

ABD ve YPG güçlerince yakalanan ve şimdi Erbil’de bir hapishanede tutulan Afari eli yanağında, kaşlarını çatarak “Pişman mıyım, bu kelimeyi kullanır mıydım emin değilim” dedi.

“Yeni yönetim onlarındı, biz de onlara hizmet ettik. Çalıştık çünkü para kazanmamız gerekiyordu”

Afari şu an 52 yaşında ve idam edilmeyi bekliyor. Bu nazik, bakımlı adam, IŞİD’in kimyasal silah programında çalışıp sağken yakalanan sayılı kişilerden. Afari, IŞİD’in hakkında pek bilgi sahibi olunmayan hardal gazı üretim çalışmalarına dair detayları, duygusuzca anlattı.

Onun anlattığı hikayeler, modern terör örgütleri tarihinde kendine özgü bir yeri olan, üniversite laboratuvarları ve üretim tesislerinde yürütülen, bilim insanlarının da katıldığı IŞİD’in kimyasal silah projesini göz önüne serdi. Üretilen silahlar Irak ve Suriye’de yüzlerce sivil ve askerin ölümüne sebep oldu.

ABD ve Irak güçlerinin 2016’da operasyonlarını yoğunlaştırmasıyla program durmuş gibi gözükse de üretim aletleri ve hatta silahlar, halen gizli tutuluyor olabilir. Daha da kötüsü, Batılı yetkililer ve terör uzmanlarına göre silah üretimine dair bilgiler bilgisayar dosyalarında, taşınabilir belleklerde ve çalışanların hafızalarında hâlâ mevcut.

IŞİD’den iş teklifi

Afari IŞİD’in Musul’u işgal ettiğinde kimseyi zorla çalıştırmadığını söylüyor: “İşimi kaybetmekten korkuyordum. Memur olmak hayli zordu.”

Musul’un yeni yöneticileri şehrin tüm makine üretim tesislerini, tankları dahi havaya uçurabilecek karmaşık bombalar üretmek için kullandılar. Afari de bakanlığın metalürji bölümünde teröristlerin özel ilgisini çeken bir birimin satın alınmasından sorumluydu. Sorgusunda, IŞİD yetkililerinin ofisini ziyaret edip ona bulması ve bir araya getirmesi için özel bir metal ekipman tedarik listesi vermesini anlattı. Listede, tümü aşındırıcı kimyasallara ve yüksek sıcaklıklara dayanacak şekilde tasarlanmış paslanmaz çelik tanklar, borular, vanalar ve borular yer alıyordu.

Bu malzemelerin nasıl kullanılacağı Afari’ye göre açıktı. Jeolog Afari, diğer bilim adamları ve uzmanlarla (Saddam Hüseyin’in silah programı içinde çalışmış kimyagerler, biyologlar ve en az bir teknisyenle) bir araya getirilince tüm şüpheleri giderilmiş. Onlara, güçlü bir kimyasal silah olan sülfür gazı üretmekle görevlendirildikleri söylendi. Birinci Dünya Savaşı sırasında on binlerce askeri öldüren ya da sakatlayan hardal gazı, solunduğunda akciğerlerin bronş tüplerine saldırıp genellikle yavaş ve acı veren bir ölüme neden oluyor.

Görevi gerekli malzemelerin tedarikini düzenlemek olan Afari “IŞİD için korku veren güçlü silahların üretimi önemliydi. Önemli olan onlarla savaşan birliklerde korku yaratıp onların psikolojisini ve moralini etkilemekti. Silahların kalitesinin o kadar da tehlikeli olduğunu sanmıyorum” dedi.

Ürkütücü yeni silahlar

Terörist grubun ilkel kimyasal silahlar üretmeye başlaması ve yakında daha sofistike silahlar elde edebileceği, Pentagon ve Beyaz Saray’da korku yarattı. Ağustos 2015’te Peşmerge güçlerine yapılan ve kimyasal silah kullanıldığı tespit edilen bir saldırıdan önce IŞİD, Iraklı Kürtlerle yapılan savaşlar sırasında iki kez klor gazı kullanmıştı. Şimdi IŞİD’in yeni silahlar üzerine deneyler yaptığına dair kanıtlar vardı. Aylar içinde örgüt teneke kutu, el bombası, havan mermisi ve hatta top mermilerine klor ve hardal gazı yerleştirmeyi başardı ve düşmanlarına karşı kullandı.

Sonrasında Obama yönetimi Iraklı ve Kürt ortaklarıyla özel olarak IŞİD’in kimyasal silah altyapısını hedef alan operasyonlar başlattı. 2015 ve 2016’da en az iki şüpheli IŞİD kimyacısı ABD güçlerince öldürüldü. Sonra Musul ve Hit şehirlerindeki üretim tesisleri, ABD’li yetkililere göre dikkatle hazırlanan hava saldırılarında yok edildi. Hava saldırılarından sonra IŞİD, üretim tesislerini farklı yerlere taşıyıp kimyasal silah kullanımına devam etse de saldırılar hiçbir zaman eski yoğunluğuna ulaşamadı.

Afari’nin görüşleri de buna paralel. “Tesisler çok ilkel ve basitti. Çalışanlar eğitimsizdi ve gerekli yeteneklerden de yoksundular. İşlerin düzgün yapıldığını söyleyemem.”

Hikayenin sonu

Bir gün Afari, Telafer şehrinde yaşayan hasta annesini ziyaret etmek için arabasına atladı. Her adımı takip ediliyordu.

ABD istihbarat ekipleri Afari’nin telefonunu takibe almayı başardı ve onu sağ yakalamak için günlerce takip etti. Çöl yolunda yalnız başına ilerleyen Afari bir anda dikiz aynasında dört tane helikopterin arabasına yaklaştığını gördü.

Ağır silahlı özel kuvvetler güçlerinden bahsederken “Öldürülmekten korkmuyordum. Kendimi hiçbir zaman önemli bir insan olarak görmedim” diyor Afari.

Kürt Terörle Mücadele Birimi’nden yetkililer, Afari’nin kendilerine olağanüstü derecede yardımcı olduğunu söylüyor. Afari onlara, IŞİD’in silah üretim tesislerinin yerlerini ve çalışanların isimlerini verdi.

Her ne kadar örgüt artık kimyasal saldırılarla gündeme gelmese de, IŞİD’in kimyasal silah programında çalışanların saklandığı düşünülüyor.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.