Brezilya Devlet Başkanı Jair Bolsonaro’nun 31 Mart 1964’te yapılan ABD destekli askeri darbenin 55. yıl dönümünü resmi olarak kutlama girişimine, 21 yıl süren dikta döneminin mağdurları büyük tepki gösterdi.
1964-1985 yılları arasındaki askeri diktatörlük rejiminde geniş çaplı insan hakları ihlalleri, ölüm ve işkence vakaları görüldü. Brezilyalıların hafızasında silinmez izler bırakan dönemi başlatan 1964 Askeri Darbesi’ni Bolsonaro, Brezilya’yı komünizmden kurtaran bir demokratik devrim olarak yansıtmaya çalışıyor ve ordunun darbenin yıl dönümünde bir anma yapması planlanıyor.
The Guardian’da yer alan habere göre, göreve geldiğinden beri çeşitli tartışmalara sebep olan aşırı sağcı Bolsonaro’nun darbeyi resmi olarak anma isteği, darbe mağdurları tarafından öfkeyle karşılandı.
Kendisi de askeri kuvvetler eski mensubu olan Bolsonaro, yüzlerce kişinin öldürüldüğü ya da zorla kaybedildiği askeri diktatörlük rejimininden de zaten sık sık övgüyle bahsediyordu. Ancak ordudan askeri darbenin 55. yılı için pazar günü bir anma düzenlemesini istemesi büyük tepkiye sebep oldu.
Kardeşini gözaltındayken işkencede, annesini ise askeri ajanların karıştığı bir trafik kazasında kaybeden gazeteci Hildegard Angel, attığı tweette “1964 Askeri Darbesi’ni kutlayan Brezilya, Hitler gününü kurumsallaştıran Almanya gibi” dedi.
“Onlar (Bolsonaro destekçileri) Brezilya’nın çocuklarına bir yalan satmak istiyor”
Angel, Guardian’a yaptığı açıklamada da bu olayın kendisini çok üzdüğünü ve Brezilya’yı terk etme isteği uyandırdığını belirtti. Darbenin 1 Nisan’ın erken saatlerinde gerçekleştiğini ve Brezilya’da “Yalan Günü” olarak bilindiğini belirten Angel, Bolsonaro destekçilerinin tarihi yeniden yazmak istediklerini sözlerine ekledi.
Bolsonaro’nun sözcüsü ise pazartesi günü yaptığı açıklamada, bu tür anmaların düzenlenmesine ilişkin askeri komutanların sorumlu olmasına rağmen, Devlet Başkanının Savunma Bakanlığı’yla hafta sonu “uygun bir anma” yapılmasıyla ilgili konuştuğunu belirtti.
Bolsonaro’nun askeri darbeyi resmi olarak anma kararı darbenin mağdurları tarafından öfkeyle karşılanırken Bolsonaro taraftarları ise kararı sevinçle karşıladı. Bolsanoro’nun lideri olduğu Sosyal Liberal Parti’den (PSL) kongre üyesi Joice Hasselmann, “Tarihimizin gerçek hikayesi geri geldi” dedi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Dilma Roussef döneminde kaldırılmıştı
Askeri diktatörlük döneminde tutuklanıp işkence gören, sol kanattan Dilma Rousseff’in devlet başkanlığı döneminde askeri darbenin resmi olarak kutlanmasına son verilmişti. Rousseff döneminde askeri diktatörlük rejiminin insan hakları ihlallerini araştırmak üzere “Hakikatler Komisyonu” kurulmuştu. Komisyon 2014 yılında, dikta dönemindeki insan hakları ihlalleri ve suistimallerle ilgili kapsamlı bir rapor yayınlamıştı.
Askeri diktatörlük rejimi altında yönetildiği dönemler geçiren Arjantin ve Şili’nin aksine, demokrasiye geçiş öncesi bir af yasası çıkarıldığı için Brezilya’da askeri rejim dönemindeki yetkililer cezalandırılmadı; dolayısıyla komisyon kurulmakla birlikte askeri rejimle derin bir yüzleşme ve hesaplaşma yaşanamadı.
