The Guardian’ın haberine göre, Sudan’da 30 yılı aşkın yönetimde bulunan Ömer el Beşir’in sokak protestolarının ardından devrilmesi sonrasında, baskıcı yönetimi boyunca El Beşir’i destekleyen İslamcı partileri zor zamanlar bekliyor.
Siyasal İslamcı Halk Kongresi Partisi’nin (HKP) destekçileri geçen hafta sonu bir toplantıya katılmak için başkent Hartum’a geldi. Ancak sokak protestolarının en etkin grubunu oluşturan gençler temsilcileri karşılarında görünce “İslamcılara geçit yok” diye bağırmaya başladı. Bunun ardından iki grup arasında tartışma çıktı. Tartışma sırasında onlarca insan yaralanırken yaklaşık 100 kişi de tutuklandı.
Toplantı esnasında içeride bulunan HKP temsilcilerinden Qusai Abdalla, eylemcilerin kendilerini yakmak istediklerini ve sosyal medyada kendilerine yönelik açık bir provokasyon olduğunu belirtti. El Beşir’in 11 Nisan’daki düşüşünün ardından, İslamcılara karşı girişilen ilk saldırı vakası bu değil. Geçen hafta yine Hartum’da, Anas İbn Malik Camisi’nde Cuma namazını kılanlar, İslamcı partinin tanınan bir üyesi olan ve protestocuları eleştiren Naji Abdallah’ın dışarı çıkmasını istedi. Aynı şekilde Hartum’un kuzeyindeki bir caminin imamı da benzer sebeplerle camiden dışarı çıkarıldı. Nisan ayında, Askeri Geçiş Konseyi’nde yer alan ve İslamcı olduğu bilinen üç general sokak protestoları sonucu istifa etmişti.
Siyasal İslamın geleceği tartışılıyor
Gözlemcilere göre, Sudan’da İslamcılar hiçbir zaman bu kadar açıkta kalmamışlardı. Özellikle Askeri Geçiş Konseyi ile sokağı temsil eden Özgürlük ve Değişim İttifakı arasındaki müzakerelerde İslamcıların yer almayışının HKP içindeki pek çok kişiyi endişelendirdiği söyleniyor. HKP Genel Sekreteri Ali al-Haj ise parçası olmadıkları hiçbir anlaşmayı kabul etmeyeceklerini açıkladı.
HKP’nin kurucusu Hassan el Turabi geçmişte Ulusal İslamcı Cephe’yi kurmuştu. Bu oluşum daha sonra El Beşir’in Ulusal Kongre Partisi’ne dönüştü. El Turabi 1983 yılında Sudan’da şeriatın kurumsallaşmasını sağlamış ve 1989 yılında El Beşir’in darbesine yardımcı olmuştu. 1990’lı yıllarda fikir ayrılıkları yaşamalarına rağmen, son yıllarda El Turabi, El Beşir yönetimine desteğini sunmuştu.
Bu da El Beşir’in yönetim modeli olarak değerlendiriliyor: Ülkesini askerlerin gücüne dayanarak yönetirken ideoloji olarak da İslamcılığı kullanması. Analist Hafız İsmail, Sudan’da siyasal İslamcıların rejimle kurdukları ilişkinin onları zehirlediğini söylüyor. Söz gelimi 1989’daki darbeden önce sokakta “İslam tek çaredir” diye bağrılırken, bugün İslamcılar hiçbir ahlaki iddiada bulunamıyor. İsmail, bu yüzden siyasal İslam’ın geleceği olmadığını belirtiyor.
