Irak’ta haftalardır süren protestolar tüm dünyada büyük yankı uyandırmaya devam ediyor. Şiiler, Saddam Hüseyin sonrasında destekledikleri, yolsuzluğa bulaşan Şii siyasi elitlerinin ve partilerinin yönetimden gitmesini istiyor.
Wastington Post’a göre Irak’taki sosyal hareketliliği benzerlerinden farklı kılan, iktidarı eleştirenlerin de iktidarın sahibinin de Şiiler olması.
Iraklı Şiiler, Saddam Hüseyin sonrasında ortaya çıkan Şii partilerinin ve siyasi temsilcilerinin adeta omurgasıydı. Şiilerin yoğunlukta olduğu Irak’ın güneyindeki kentler, Şii partilerine oy vermek dışında, IŞİD’e karşı asker de göndermişti. Ancak Şiiler, 16 yılın ardından siyasal elitlerin karıştıkları yolsuzluklardan, kayırmacılıktan ve beceriksizlikten bıkmış durumda. Bugün bu yüzden, inşa ettikleri ve destek verdikleri sisteme karşı savaşıyorlar.
Irak’ın güneyinde özellikle Necef ve Nasiriye kentlerinde yoğunlaşayan eylemlerde güvenlik kuvvetlerinin uyguladığı orantısız güç sonrası 500 kişinin hayatını kaybettiği belirtiliyor. Olaylar devam ederken Başbakan Adil Abdülmehdi de istifa etmek zorunda kaldı. Bölge Valisi Loay al-Yassiri ise insanların bir hiç için sokağa çıkmadıklarını, çok sebepleri olduğunun altını çiziyor. Siyasal elitlere gösterilen öfke, Irak’ın geleceğini belirleyebilir.
“Şii partileri bize hiçbir şey sunmadı”
2003 sonrasında yönetimden dışlanan Sünniler ve Kürtler de bu kez yönetimde bir rol oynayabilir. Irak’ın petrol bölgesi olarak anılan Basra’da yaşayan 30 yaşındaki Hasanain Al-Khasibi “16 yıldır Şii partileri yönetimdeler ve bize hiç bir şey sunmadılar” diyor.
Eylemciler ülkenin anayasasının yeniden yazılmasını, seçim yasasının değişmesini ve yolsuzluğun bitmesini istiyor. Irak hükümeti ise güvenlik kuvvetleri aracılığıyla eylemcilere orantısız bir güç uyguluyor. Irak İnsan Hakları Yüksek Komisyonu bugüne kadar 500 eylemcinin hayatını kaybettiğini açıkladı. Son haftalarda, başkent Bağdat’ta maskeli kişilerin bazı eylemcileri öldürdüğü bilgisi de paylaşıldı. Maskeli kişilerin kimliği ise hâlâ belirsiz.
Eylemciler aynı zamanda, İran’ın Irak’ın içişlerine karışmasını da sorunlu buluyor. Necef kentinden, 28 yaşındaki eylemci Yasser Malik çektikleri acının arkasında aynı zamanda İran rejiminin olduğunu söylüyor. 2003 yılındaki yönetim değişikliğinden sonra, İran rejimi Irak’taki etkisini artırmış durumda. Irak’ta İran varlığının en önemli sembollerinden biri Tahran tarafından fonlanan Şii milisler.
“Şii milisler devlet içinde devlet”
Irak’ta IŞİD’e karşı savaşta önemli bir adım olan Şii milisler şimdi bakanlıklarda ve ekonomide pozisyon kazanmış durumda ve bunu korumak istiyor. Şii eylemcilerse protestoların bastırılması için orantısız güç uygulanmasında Şii milislerin güvenlik kuvvetlerine yardımcı olduğunu düşünüyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Necef’teki Şii din adamı Jawad al-Khoei, ülkenin içinde bulunduğu durumu şöyle özetliyor: “Şii milisler devlet içinde bir devlet yarattı, otorite boşluğunu kendi amaçları için kullandı.”
