Uluslararası finans piyasasının iki büyük takas kuruluşu Euroclear Bank (uluslarası merkezi tahvil depolama şirketi) ve Clearstream Bank (uluslarası takas bankası), aralarında gerçekleşen TL cinsi “bridge takas” işlemlerini, 18 Mayıs 2020 tarihi itibarı ile durdurdu. Gelişmeyi, eski Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü, eski Merkez Bankası Başkan Yardımcısı, bir dönem AKP İzmir Milletvekili, şimdi ise Gelecek Partisi Kurucular Kurulu Üyesi ve Genel Başkan Danışmanı olan Doç. Dr. İbrahim Turhan duyurdu. Turhan, Tweeter hesabından şu değerlendirmeyi paylaştı:
“10 yıl kadar güzel bir düş görmüşüz. Şimdi gerçekle yüzleşme zamanı. Yetkililer her ne kadar aksini söyleseler de fiiliyatta Türkiye ekonomisi adım adım dışa ‘daha az açık’ hale geliyor. İFM (İstanbul Finans Merkezi) projesine onca emek harcamış biri olarak fazlasını söylemeye dilim varmıyor.”
“Yıl 2014, Türkiye’de ihraç edilmiş TL varlıkları Euroclear’ın teminat havuzuna dahil etmeyi mümkün kılacak anlaşmanın müzakereleri başarıyla tamamlandı. Borsa İstanbul, London Clearing House’ın yönetim kurulunda üyelik hakkı kazanacak şekilde ortaklık kurdu.”
“TL varlıkların eş anlı olarak Singapur-İstanbul-Londra-New York’ta tek bir takas hesabıyla işlem görebilmesi için altyapı kurulmuş, gerekli anlaşmalar yapılmıştı. İstanbul Finans Merkezi vizyonu, ‘küresel aktör, bölgesel merkez’ olma yolunda adım adım hayata geçiyordu.”
“TL cinsinden finansal varlıkların küresel EM (emerging markets-gelişmekte olan piyasalar) endekslerindeki ağırlığı 2012-2014 döneminde hızla artarak %2,4’e kadar yükselmişti. Hazine’nin ihraç ettiği TL DİBS’lerin (devlet iç borçlanma senetleri) %30’u küresel yatırımcılar tarafından alınmıştı. TL, yurtdışında 50 milyar dolar işlem hacmi olan küresel bir paraydı.”
“Şimdi ise 5 Mayıs 2020 tarihinde alınan BDDK kararları yüzünden uluslararası finansal işlemlerde yer alan iki büyük takas kuruluşu Euroclear Bank ve Clearstream Bank, aralarında gerçekleşen TL cinsi bridge takas işlemlerini, 18 Mayıs 2020 tarihi itibarıyla durdurduğunu açıkladı.”
“Bridge takas, iki farklı takas kuruluşu arasında, örneğin bir Euroclear ve bir Clearstrem hesabı arasında takas anlamına geliyor. Brüksel saati ile 15 Mayıs 2020 saat 19.00 itibarıyla sistemde bekleyen talimatlar iptal edildi, yeni talimat kabul edilmeyecek.”
“Bu kararı bir benzetme ile anlayabiliriz. Diyelim ki bankadaki hesabınızdan bir para transferi yapmak istiyorsunuz. Paranız A bankasında ise yine A bankasında başka bir hesaba para gönderebileceksiniz ama B bankasındaki bir hesaba EFT yapamayacaksınız. Bunun takas versiyonu.”
“Yine aynı yönde bir gelişme olarak bazı Forex platformlarının TL kotasyonlarını durdurduğunu görüyoruz. Geçen yılın 25 Mart’ında başlayan politika yönelimi, sermaye hareketleri ve kambiyo rejiminde 30 yıl geriye gitmek anlamı taşıyan uygulamaları getiriyor.”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Küresel finans merkezleri endeksi sıralamasında 44’üncü sıraya yükselmiş İstanbul, geçen yıl 79’unculuğa düşmüştü. Endişem bu yılki tablonun daha kötü olması. Güzel başlayan, ‘Galiba bu sefer başardık’ dedirten bir masal bitti ama ne yazık ki mutlu son ile değil hazin biçimde.”
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK), 5 Mayıs 2020’de şu kararı duyurmuştu:
“Bilindiği üzere, ekonomik aktivitenin küresel COVID-19 salgını nedeniyle yavaşladığı, reel kesimin üretim ve istihdam açısından zorlandığı bir dönemde TL kaynakların verimli bir şekilde ve ağırlıklı olarak kamu ve özel kesimin finansman ihtiyacının giderilmesinde kullanılması önem kazanmıştır. Bu amaçla, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu’nun 05.05.2020 tarihli ve 9010 sayılı Kararı ile COVID-19 salgınıyla ilgili olarak ortaya çıkan olağanüstü koşullar ortadan kalkıncaya kadar uygulanmak üzere;
– Bankaların, yurtdışındaki konsolidasyona tabi kredi kuruluşu ve finansal kuruluş niteliğini haiz ortaklıkları ile yurtdışındaki şubeleri de dahil olmak üzere, yurtdışında yerleşik finansal kuruluşlara yapacakları TL plasmanlar, TL depo, TL repo ve TL kredilerin toplamının bankaların en son hesapladıkları yasal özkaynaklarının %0,5’i ile sınırlandırılmasına,
– Sözkonusu oranın günlük olarak solo bazda hesaplanmasına,
– Mevcut aşımlar giderilinceye kadar yeni bir işlem yapılmamasına ve bu mahiyetteki vadesi gelen işlemlerin yenilenmemesine karar verilmiştir.”
