Hazar Dost & Sedat Elbasan
Türkiye’de koronavirüs vakasının tespit edildiği ilk günden bu yana, sağlık çalışanları en ön safta oldukça zorlu şartlarda çalışıyor. Koronavirüs ile mücadelenin ilk ve en önemli ayağı olan filyasyon ekipleri ise ilk basamakta yer alıyor. Test sonucu pozitif çıkan hastaları evlerinde ziyaret eden, ilaçlarını ve hastalık sürecini takip eden ekipler, günde 12 saat çalışıyor.
Hazar Dost ve Sedat Elbasan, İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde filyasyon ekipleriyle bir gün geçirdi.
Filyasyon, bir hastalığın nereden kaynaklandığı bulmak için geriye doğru yapılan çalışma anlamına geliyor. Diğer bir anlamı da hastalığın ilk çıkış yolunu bulmaya yönelik tüm araştırma ve korunma yollarının bulunması için çalışma yapılması.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca’nın açıklamalarına göre Türkiye’de şu anda 11 bin 238 filyasyon ekibi bulunuyor. Ekiplerin içinde, diş hekimleri, hemşireler, sağlık bakım teknisyenleri, pratisyen hekimler yer alıyor.
Filyasyon ekiplerinin karargâhları ise ilçe halk sağlığı müdürlükleri. Ekipler, gün içinde bu birimlerde koordine oluyor.
Ekipler, gün içinde FİTAS adı verilen sistemden, ilçede pozitif olan vakaların listesini çıkarıyor, telefon ederek evden çıkmamaları konusunda telkinde bulunup, ekiplerinin kendilerine ilaç getireceğini haber veriyor.
Filyasyon ekipleri ayrıca, pozitif vakaların temas ettiği kişileri araştırarak temaslı kişilerin listesini yapıyor. Bu kişileri de arayarak, belirtilerinin olup olmadığını soruyor. Aradıkları kişi yakın temaslı ise karantina işlemi başlatılıyor.
Beyoğlu İlçe Sağlık Müdürü Adil Yetiş, filyasyon çalışmaları sırasında kendilerini en çok zorlayan durumun, koronavirüs hastalarının kendilerine direnç göstermesi olduğunu söylüyor: “Kişiyi arayarak bilgilendiriyoruz fakat korktuğu için il dışına çıkmaya çalışıyor, telefonlarımızı açmayabiliyor. Filyasyon ekiplerini görünce korkuyorlar. Kimileri mahalleye geldiğinizde ‘Üstünüzü çıkarın’ diyor.”
Ekipler, aramaları tamamladıktan sonra, ikişerli şekilde sahaya çıkarak pozitif vakaların ilaç ve izolasyon takibini yapmaya gidiyor. Beyoğlu’nda, dokuz ekip çalışıyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Medyascope’a konuşan filyasyon ekibinde çalışan pratisyen hekim Mustafa Çelik, çalışmanın aşamalarını, “Filyasyon uygulamasını yaparken, kişiye FİTAS adı verdiğimiz uygulamadan bir kod gönderiyoruz. Bu kod, kişinin karantinada olduğunu belirten kod. Ardından ondan aldığımız temaslı kişi bilgilerini sisteme yüklüyoruz ve o kişilerin olduğu ilçedeki arkadaşlarımız bilgilendirme yapıyor” diyerek özetledi.
Çelik ayrıca, “Kişiyi sisteme tanımladığımız anda, HES koduna bloke geliyor. Bu bloke, devlet kurumlarında, toplu taşımada, şehirlerarası ulaşımda karşısına çıkıyor. İhlal yaparsa buralardan tespit edebiliyoruz” dedi.
Filyasyon ekipleri günde 12 saatten fazla çalışabiliyor. Ekipler tüm dairelere tek tek giderek filyasyon uygulaması gerçekeleştiriyor. Bunu yaparken gün içinde birçok kişiyi ziyaret ettiklerini belirten Çelik, “Sizin şansınıza bu binada asansör var. Fakat çoğu bina böyle olmuyor. Merdiven çıkmak en yorucusu oluyor” diye konuştu.
Ekipler, karantina işlemi ve ilaç vermenin dışında sürüntü testi de yapabiliyor. Bu, ekiplerin en riskli olarak gördüğü işlem. Bu nedenle, önlük, siperlik, gözlük, eldive ve maske kullanımına oldukça dikkat ediyorlar. Bu malzemelerle çalışmanın da zor olduğunu belirten ekipler, gün sonunda, yapılan işlemleri sisteme işliyor, vaka sayılarını il merkezlerine gönderiyor.
Sayılar buradan Sağlık Bakanlığı’na iletiliyor ve gün sonunda herkesin gördüğü turkuaz tablo ortaya çıkıyor.
