İngiltere’de yayınlanan uluslararası bir rapora göre, dünyadaki bitki türlerinin beşte ikisi yok olma tehlikesiyle karşı karşıya. Bilim insanlarına göre insanlık, bitki ve mantar türlerini bulup koruma altına almak için zamana karşı yarışıyor.
Derleyen: Meryem Zelal Direkçi
Londra’daki Kraliyet Botanik Bahçeleri (KEW) yönetimi tarafından hazırlanan ve 42 ülkeden 210 bilim insanının katkı verdiği rapor dünyadaki bitki çeşitliliğinin “endişe verici bir noktada” olduğunu ortaya koydu. Rapora göre dünya üzerindeki bitki türlerinin beşte ikisi (yüzde 40’ı) yok olma tehlikesiyle karşı karşıya.
KEW Bilim Direktörü Prof. Alexandre Antonelli, “Bazı bitki ve mantar türleri olmadan hayatta kalamayız. tüm yaşam onlara bağlı” diye konuşurken zamana karşı yarıştığımızı vurgulayarak “Herhangi bir bitki türünü kaybettiğimizde, insanlık için bir fırsatı da kaybediyoruz. Türleri bulup adlandırabileceğimizden daha hızlı bir şekilde kaybettiğimiz için zamana karşı yarışı da kaybediyoruz” dedi.
Rapor ayrıca, insanlığın gıda için bağımlı olduğu çok az sayıda bitki türünün altını çizdi. Dünya nüfusunun yarısı pirinç, mısır ve buğdaya bağımlı ve sadece 15 bitki tüm kalorilerin yüzde 90’ını sağlıyor.
KEW tarafından yapılan araştırmanın yürütücüsü Eimear Nic Lughadha “Artık yüzde 90’a kadar doğru bilgi verebilen yapay zekâ yaklaşımlarımız var. Bu yapay zekâyı kullanmalıyız çünkü henüz keşfedilmemiş olan ancak kesinlikle tehdit altında olan birçok bitki türünü bulup koruma altına almamız gerekli” diye konuştu.
Lughadha, 2019’da yaptığı bir açıklamada, 1750 yılından bu yana dünya üzerindeki 571 bitki türünün neslinin tükendiğini ancak gerçek sayının çok daha yüksek olmasının muhtemel olduğunu belirtmişti.
Bilim insanları bitki kayıplarının ana nedeninin, tarım arazileri oluşturmak için yabani yaşam alanlarının tahrip edilmesi olduğunu belirtirken kentleşmenin, hava kirliliğinin ve giderek artan iklim krizinin de bu azalmadaki rolünün altını çizdi.
2019 yılında dünya genelinde dört binden fazla yeni bitki ve mantar türü keşfedildi. Bilim insanları, yeni keşfedilen türlerin ve daha önce kaydedilmiş olanların insanlığın önündeki en büyük zorlukları çözebilecek yiyecek, ilaç ve biyoyakıtlar için keşfedilmemiş bir “hazine” olduğunu söylüyor. Buna koronavirüs ve diğer mikroplar için tedaviler de dahil.
Tedavide kullanılan 723 bitki türünün nesli tehlike altında
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Dünya nüfusu, sağlık hizmetlerinde bitkisel ilaçlara güveniyor ancak rapor, tedavide kullanılan 723 bitki türünün neslinin tükenme tehdidi altında olduğunu gösterdi.
Raporu hazırlayan isimlerden biri olan Melanie-Jayne Howes, “Bilinen bitkilerin yalnızca yüzde 7’si ilaç olarak kullanılmaları için belgelendi ve bu nedenle yeni türlerin keşfedilmesiyle birlikte daha çok ilaç üretilebilmesi çin biyolojik çeşitliliği daha iyi korumamız kesinlikle kritik önem taşıyor” diye konuştu.
Rapor, arı kovanı sayılarını desteklemek için yeterli nektar ve polen bulunmadığından bal arılarının yabani arılarla rekabet eder hale geldiğini ve Londra gibi şehirlerde arıcılığın tehdit altında olduğunu da ortaya koydu.
Raporda ayrıca, yenilenebilir bitki türlerinin gezegen açısından önemli olduğuna ve bu bitkiler konusunda daha çok çalışma yapılması gerektiğine dikkat çekildi. Araştırma ekibinden Tiziana Ulian, “İyi haber şu ki gelecekte gıda sistemimizi güvence altına almak için kullanabileceğimiz yedi binden fazla yenilebilir bitki türüne sahibiz” dedi.
