Nature Communications dergisinde yayımlanan araştırmaya göre, Grönland’da denizlerin su seviyesini 1,3 metre yükseltmeye yetecek kadar donmuş su tutan en büyük üç buzul kütlesi, en kötümser küresel ısınma tahminlerinin öngördüğünden bile daha hızlı eriyebilir.
2000 yılına kadar, dünya genelinde deniz seviyesindeki yükselmenin ana nedeni buzulların erimesi ve ısınan okyanusların genişlemesi olarak biliniyordu. Ancak son 20 yılda yapılan araştırmalar, Grönland ve Antarktika’da yer alan buz tabakalarındaki erimenin deniz seviyesindeki yükselmenin en önemli sebebi olduğunu ortaya koydu.
Danimarka ve Birleşik Krallık’tan bilim insanlarının bir araya gelerek oluşturduğu bir araştırma ekibi, 20. yüzyıl boyunca Grönland’daki en büyük üç buzul kütlesi Jakobshavn Isbrae, Kangerlussuaq ve Helheim buzullarında ne kadar buz kaybı yaşandığını belirlemek için tarihsel görüntüleri bir dizi farklı veriyle birlikte kullandı. Bilim insanları, Jakobshavn Isbrae’nin 1880-2012 yılları arasında 1,5 trilyon ton fazla buz kaybettiğini, Kangerlussuaq ve Helheim’in ise 1900-2012 yılları arasında sırasıyla 1,4 trilyon ve 34 milyar ton buz kaybettiğini tespit etti.
Araştırmacılar, buzul erimesinin günümüzde deniz seviyelerindeki yükselmenin 8 milimetreden fazlasına katkıda bulunduğunu belirtti. Danimarka Teknik Üniversitesi’nde araştırmacı olarak görev yapan Shfaqat Abbas Khan, uydu teknolojileri geliştirilmeden önce çekilmiş fotoğrafları da kullanarak yürüttükleri çalışmanın geçen yüzyılın buz kaybını gözlemlemeyi mümkün hale getirdiğini söyledi. Fransız haber ajansı AFP’ye konuşan Khan, “Geleceğe dair tahminlerimizi önemli ölçüde iyileştirebilecek bilgiler 19 ve 20. yüzyıla ilişkin tarihsel ölçümlerde gizli olabilir” dedi.
Birleşmiş Milletler’in (BM) İklim Bilimi Danışma Paneli (IPCC), emisyonlara bağlı olarak 2100 yılına kadar deniz seviyelerindeki yükselmenin 30 ile 110 santimetre arasında olacağını tahmin ediyor. BM’in öngörüsü, salı günü (17 Kasım) yayımlanan araştırmaya konu olan buzullardaki erimenin 2100 yılına kadar deniz seviyesinde 9,1 ile 14,9 milimetrelik bir yükselmeye neden olacağı yönünde.
Ancak Nature Communications’ta yayımlanan makale, üç buzul kütlesinin 20. yüzyılda neden olduğu deniz seviyesindeki 8 milimetrelik yükselişin dört katına 2100 yılına kadar ulaşmasını öngörüyor. Khan, “En kötü senaryo küçümseniyor. Buz kaybı, bu çalışmada ele alınan buzullar için daha önce yapılan tahminlerden üç ya da dört kat fazla olabilir” diye konuştu.
Derleyen: Özge Çakır Somlyai
