Diyarbakır’ın Bağlar ilçesinde sekiz yıl önce açılan ve sadece kadınların çalıştığı pazar, yok olmak üzere. Kadın esnafın çoğu karşı olsa da diğer pazarlarda olduğu gibi burada da erkek esnafın tezgâh açması isteniyor. Tek geçim kaynağı bu pazar olan kadınlar ise kadın pazarı olarak kalmakta ısrarcı.
Jiyan (Hayat) Semt Pazarı, Türkiye’nin ilk resmi kadın pazarı olma özelliğini taşıyor. Pazar, 2013 yılında Barış ve Demokrasi Partisi’nden Yüksel Baran’ın belediye başkanı seçilmesiyle hayata geçirildi.
Pazarın kurulmasıyla amaçlanan, şiddet mağduru ya da dar gelirli kadınların ekonomik hayata katılımını sağlamak, güçlendirmekti. Pazarda ilk dönemler 250’nin üzerinde kadın tezgâh açtı. Şu anda ise 200’e yakın kadın esnaf burada çalışıyor.
Normalde haftanın altı günü açılan ancak salgın dolayısıyla şu anda hafta içi beş gün açık olan kadın pazarı, kapanma tehdidiyle karşı karşıya. Plana göre, Bağlar pazarındaki 400 erkek aynı zamanda Bağcılar Mahallesi’ndeki kadın pazarında da tezgah açacak. Pazar böylece, sadece kadınların çalıştığı bir pazar olma özelliğini kaybedecek.
Kurulduğu günden bu yana pazarda tezgâh açan Ayşe Namlı (*), sekiz yıldır bu pazar için sürekli mücadele ettiklerini ancak diğer pazarlardaki erkeklerin, kadın pazarına getirilmek istendiğini söyledi.
“Bu pazar, tek geçim kaynağım”
200’e yakın kadın esnaftan üç dördünün Bağlar’daki erkek pazarıyla birleşme taleplerinin bir şekilde hem pazar derneğini hem de belediyeyi harekete geçirdiğini söyleyen Namlı, endişesini şöyle dile getirdi:
“Biz burası için yıllarca mücadele ettik. Sonunda güzel, kurulu bir pazarımız oldu. Ben İstanbul’da yaşıyordum, çocuklarımı da alıp buraya taşındım burası için. Tek geçim kaynağım ve şu anda elimizden almak istiyorlar. Şimdiye kadar erkekler bize yardım etsin dedik, kasalar, şemsiyeler ağırdı yardım istedik. Hiçbiri yardım etmedi. Dönüp bakmadılar bile. Gelirlerse işimiz bitmiş olacak. Ben kendim meyveciyim. Bize, ‘3’e veriyorsan, ben 1,5’a vereceğim’ diyorlar. Biz onlarla nasıl mücadele edelim?”
“Yerinizi iptal ederiz diyerek bizi susturuyorlar”
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
200 kadın esnaftan dördü erkek pazarıyla birleşmek istese de 190’dan fazla esnaf pazarın kadın pazarı olarak kalmasında ısrarcı. Namlı, toplantıların yapılmasının ardından bu konuda konuşan herkesin de tehdit edildiğini, susturulmaya çalışıldığını anlattı: “’Yerinizi iptal ederiz’ diyerek bizi susturuyorlar. Belediye de buna destek oluyor. Daha geçen gün gazeteci arkadaşlar geldi ama konuşmamıza izin vermediler. Ama biz, erkeklerin gelmesini istemiyoruz. Sesimizi çıkaracağız. Gerekirse belediyeye de valiliğe de başvuracağız.”
Bağlar’da erkek esnafın olduğu iki ayrı pazar var. Namlı, buradaki erkeklerin kabul edildikleri takdirde, bir hafta-10 gün içinde kadın pazarında tezgâh açabileceğini söyledi: “Kadınlar ‘ayakta’, ‘güçlüdür’ diye bunu yaptık. İlk kurulduğunda İstanbul’dan hediyeler gönderildi. Bizi merak edip başka yerlerden pazara geliyorlardı. Doğuda kadınlar, evden çıkamazken biz esnaf olduk. Bundan daha güzel bir şey olabilir mi? Neden bunu kırmak istiyorlar?”
Bağlar Belediye Başkanı Zeyyat Ceylan’a mazbatası verilmemişti
HDP’li Zeyyat Ceylan, 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde oyların yüzde 70,3’ünü alarak belediye başkanı seçilmiş ancak Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile hakkında işlem yapıldığı için mazbatası verilmemişti.
Ceylan’ın yerine, seçime AKP adayı olarak giren ve yüzde 25,4 oy alan Hüseyin Beyoğlu atanmıştı. Beyoğlu, başkanlığı 150 milyon TL’lik bütçe ve sıfır borçla devralmış, 2020’nin ilk altı ayında kasadaki paralar bitmiş, belediye 90 milyon TL borçlanmıştı.
BBC Türkçe’den Hatice Kamer, 2019’da pazarda tezgâh açan kadınlarla konuşmuştu.
*Kadın esnaf, pazardaki yerinin iptal edilme korkusu nedeniyle gerçek ismini paylaşmak istemedi. Bu nedenle müstear isim kullanıldı.
