Ticaret Bakanlığı, “Kuyum Ticareti Hakkında Yönetmelik Taslağı”nı görüşe açtı. Taslağa göre Türkiye’deki her bir kuyumcu, teminat olarak bir kamu bankasına 500 gram altın yatıracak. 500 gram altın, 210 bin lira ediyor. Türkiye’de 40 ila 45 bin kuyumcu bulunduğu tahmin ediliyor. Bu da hükümetin kuyumculardan 20 ila 22,5 ton altın, yani 8,4 ila 9,4 milyar lira toplamak istediğini gösteriyor.
Taslağa göre, bir kamu bankası veya veya kamu sermayeli katılım bankasında kuyumcu adına hesap açılacak, kuyumcu bu hesaba 500 gram altın yatıracak. Banka hesabı çalıştıracak, kuyumcu 500 gram altının faizini-katılım payını kullanabilecek ama mesleği bırakmadan hesabı kapatıp altınını alamayacak. Mesleği bırakması halinde de vergi, resim ve harç yükümlülükleri karşılandıktan sonra geriye kalan altın kuyumcuya verilecek. Kamu bankasındaki 500 gram altın, haciz işlemine, icra takibine veya ihtiyati tedbire de konu edilemeyecek. Taslağa göre kuyumcunun yapabileceği tek şey banka ile faiz pazarlığı.
Öte yandan taslak ile kuyumcunun kuyumculuktan başka döviz alım satımı ve aracılık dahil başka herhangi bir ticari faaliyette bulunmasının engellenmesi de öngörülüyor.
Türkiye’de üç kamu bankası bulunuyor: Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank. Bunların katılım bankaları da var. Ziraat Bankası’nın tamamı Şubat 2017’de Türkiye Varlık Fonu’na (TVF) devredilmişti. Halk Bankası ve Vakıflar Bankası’nda da büyük ortak olan TVF, 2016 yılında kuruldu. TVF’nin yönetim kurulu başkanı, AKP Genel Başkanı ve 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan.
Kamu bankaları, koronavirüs salgını ile derinleşen ekonomik krizde, iktidarın piyasaları canlandırmak için öngördüğü düşük faizli kredi politikasında en önemli araç oldu. Erdoğan’ın düşük faiz ısrarı, kamu bankalarında yüksek görev zararlarına yol açtı. Hazine ve Maliye Bakanı Lütfi Elvan bugün Anadolu Ajansı Editör Masası’na konuk olup soruları yanıtlarken “Şu anda takipteki alacakların miktarı 151,6 milyar lira, yakın izlemedeki krediler 387,5 milyar lira” dedi. 539 milyar lirayı aşan bu tutarın önemli bölümü kamu bankalarının sırtında. Eğer Ticaret Bakanlığı’nın “Kuyum Ticareti Hakkında Yönetmelik Taslağı” yönetmelik haline gelirse, kamu bankaları için bedava ve ciddi bir kaynak yaratılmış olacak.
Gelişme kuyumcuların tepkisini çekti. Oda başkanları bunun kuyumcular için çok büyük bir yük olacağını söylüyor.
