Wall Street Journal gazetesine konuşan konuşan ABD’li yetkililer, ABD Başkanı Joe Biden’ın 1915 olaylarını soykırım olarak tanımaya hazırlandığını öne sürdü. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün (21 Nisan) yaptığı bir açıklamada, Biden’ın bu yönde bir karar almasının ikili ilişkilerin kötüye gitmesine neden olacağını söylemişti.
1915 olaylarının anma günü olan 24 Nisan’a günler kala, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) merkezli Wall Street Journal’a (WSJ) konuşan yetkililer, Başkan Joe Biden’ın 1915 olaylarını resmen “soykırım” olarak tanımaya hazırlandığını söyledi.
İsmini açıklamayan yetkililer, kararın henüz netlik kazanmadığını, nihai karar verilmediğini ve bu yönde bir bilgilendirme yapılmadığını da aktardı. Biden’ın 24 Nisan günü yapacağı konuşmada, “soykırım” ifadesini kullanılabileceği belirtilirken daha önceki başkanlar gibi sembolik bir açıklama yapma ihtimali üzerinde de duruluyor.
WSJ, Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki’nin konu hakkında henüz açıklama yapmadığını ve açıklamanın yapılacağı 24 Nisan Cumartesi gününden önce herhangi bir bilgi paylaşmadığını yazdı. Gazete ayrıca, Biden’ın 1915’teki olaylar hakkında soykırım ifadesini kullanması ile Türkiye ile ABD arasında yaşanan gerilimin daha da artabileceği yorumunu yaptı.
Biden, geçen kasım ayında yapılan başkanlık seçimleri için yürüttüğü kampanyada, 1915 olaylarını soykırım olarak tanıyacağını söylemişti.
“Türkiye, misillemede bulunabilir”
WSJ’nin haberinde, Biden’ın olayları soykırım olarak tanıması durumunda Türkiye’nin ABD’de yaşayan yerli halklara yapılanları gündeme getirebileceği, diplomatik protestolarda bulunacağı ve düşük bir ihtimal ile ABD’nin İncirlik Hava Üssü’nü kullanmasını yasaklayacağı belirtildi.
Konu hakkında gazeteye konuşan Ekonomi ve Dış Politika Araştırma Merkezi (EDAM) Başkanı Sinan Ülgen, yaşanan olayların soykırım olarak tanınması durumunda Türkiye’nin ABD’ye ihracata resmi olmayan engeller koyabileceğini vurguladı. Türkiye’de halkın çoğunluğunun 1915 olayları hakkında hükümet ile aynı görüşte olduğunun altını çizen Ülgen, “Türk halkı tarihin bu sayfasını sadece Ermeniler’i değil, Balkanlar’da etnik temizliğe uğrayan Türkler’i de vuran bir trajedi olarak görüyor” dedi.
Türkiye, Ermenilerin hükümete karşı ayaklandığını söyleyerek yaşananların soykırım olduğunu reddediyor. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, salı günü (20 Nisan) Habertürk televizyonuna verdiği demeçte, Biden’ın olayları soykırım olarak tanımasının ikili ilişkilere ve bağlara zarar vereceğini söyledi.
Ermenistan’ın ABD Büyükelçisi Varuzhan Nersesyan, Biden’ın 1915 olaylarından bahsederken soykırım ifadesini kullanmasını beklediklerini aktardı. ABD’deki Ermeni Birliği Başkanı Bryan Ardouny de “ABD’nin soykırımı tanıması sadece ABD’nin insan hakları konularındaki itibarını artırmayacak, aynı zamanda gelecekteki soykırımları da önleyecektir” diye konuştu.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Azerbaycan’ın ABD Büyükelçisi Elin Süleymanov ise Vaşington’un soykırım ifadesini kullanmasının Ermenistan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin normalleşmesine katkıda bulunmayacağını vurguladı ve “Bu durum bölgeye fayda sağlamayacaktır” dedi.
ABD başkanları, 1983 yılından bu yana her 24 Nisan’da 1915 olayları hakkında açıklamalarda bulunuyor. WSJ, daha önce göreve gelen ABD başkanlarından yalnızca Ronald Reagan’ın 1915 olayları için “soykırım” dediğini ve Donald Trump döneminde de Beyaz Saray Sözcüsü Kayleigh McEnany’nin bir defaya mahsus olmak üzere “Ermeni Soykırımı Anıtı” ifadesini kullandığını aktardı.
Kongre üyelerinden Biden’a “Soykırımı tanı” mektubu
ABD Kongresi’nin her iki partiden 100’ün üstünde üyesi Biden’a gönderdikleri mektupta, 24 Nisan’da yapacağı açıklamada 1915 olaylarını soykırım olarak resmen tanıması için çağrıda bulundu.
Başkan Biden’a gönderilen mektuptan öne çıkan kısımlar şöyle:
“24 Nisan’da dünya, Ermeni Soykırımı’nın, 1915’ten 1923’e kadar Osmanlı İmparatorluğu tarafından 1 milyon 500 bin Ermeni’nin sistematik olarak öldürülmeleri ve birçoğunun da yerlerinden edilmesinin ilk günlerinin 106. yıldönümünü anacak. Yıllar boyunca dünya liderleri, 20. yüzyılın bu ilk soykırımını tanırken, ABD başkanları sessiz kalmayı sürdürdü. Gururlu Ermeni-Amerikan toplumu ve doğruluk ve adaleti destekleyen herkesle birlikte sizi 24 Nisan açıklamasında Ermeni Soykırımı’nı açıkça ve doğrudan tanımaya çağırıyoruz.
Senato’da görev yaptığınız süre ve Başkan Yardımcılığı göreviniz sırasında, bunun sizin çok iyi aşina olduğunuz bir konu olduğunu biliyoruz. 2015’ yılında Ulusal Katedral’de Ermeni Soykırımı’nın 100. yıldönümü etkinliğine katılmanızı da takdirle karşılıyoruz.
Bir asır önce yaşanan olayların tarihsel gerçekliği yadsınamaz. Dönemin Amerikalı diplomatları da Ermeniler’in toplu bir şekilde katledildiğini belirtti. Kongre’nin hem Temsilciler Meclisi hem de Senato kanadı 2019 yılında geçirdikleri tasarı ile 1915 olaylarını soykırım olarak tanıdı ve Kongre kütüphanesi de bu konudaki kitapları ‘Ermeni soykırımı’ başlığı altında kategorilendirdi.
Sayın Başkan, geçen yılki 24 Nisan açıklamanızda söylediğiniz gibi, sessiz kalmak suça ortak olmaktır. ABD hükümetinin tarihi bir gerçek olan Ermeni Soykırımı konusundaki utanç verici sessizliği gereğinden fazla uzun süredir devam ediyor ve son bulmalı. Sizi taahhütlerinizi yerine getirmeye ve doğruları söylemeye çağırıyoruz.”
