İspanya ve Fas arasındaki göçmen krizi devam ederken Fas Kralı VI. Muhammed, hükümete yasadışı şekilde İspanya’da bulunan ve yanında ebeveynleri olmayan tüm Faslı çocukların geri alınması talimatını verdi. Fas’ın bu hamlesi üzerine İspanya hükümeti, Fas’ın göçmenleri bir tür para birimi olarak gördüğünü söyledi. Madrid’e göre Fas, İspanya’dan mali ve siyasi imtiyazlar elde etmek için göçmenleri kullanıyor.
Geçen ay binlerce sığınmacının Kuzey Afrika‘dan İspanya‘ya geçmek istemesi üzerine başlayan göçmen krizi, İspanya ve Fas arasında ciddi bir diplomatik krize dönüşmüştü. İki ülke arasında yaşanan gerilimde Fas’tan yeni bir hamle geldi. Sığınmacıların yüzerek Avrupa’ya geçmek için akın ettiği, 1600’lü yıllardan beri İspanya’ya bağlı olan sınır şehri Ceuta’nın çevresine çitler ören ve geçişleri kontrol altına alabilmek için denetimleri sıkılaştıran Fas, son olarak İspanya’daki kimsesiz Faslı göçmen çocuklarının ülkeye alınacağını açıkladı. İspanya hükümeti ise Fas’ın göçmenleri pazarlık kozu olarak gördüğünü ve göçmen hamlesinin mali ve siyasi imtiyazlar elde etmek, göçmenler üzerindeki kontrolünü güçlendirmek amaçlı olduğunu söyledi.
2007 yılından bu yana Fas’ın Avrupa Birliği’nden (AB) göçmen geçişlerini engellemeleri karşılığında 13 milyar euro tutarında kalkınma fonu aldığını belirten uzmanlar, Fas’ın ülkesine geri çağırdığı göçmenler nedeniyle bu yıl daha fazla fon istemeyi planladığını belirtti.
Uluslararası Göç Örgütü (IOM) verilerine göre Kuzey ve Batı Afrika’dan gelen ve Avrupa’da yeni bir başlangıç yapmak isteyen göçmenlerin uzun yıllardır başlangıç noktası olan Fas’ta, 40 bini aşkın belgesiz göçmen bulunuyor.
“Fas hükümeti, göç sorununu koz olarak kullanıyor ve göçü silahlandırıyor”
Öte yandan iki ülke arasındaki tek gerilim göçmen krizi değil. Afrika kıtasının batısında yer alan ve tüm Batı Sahra’da egemenliğini iddia eden ama kısmen tanınan Sahra Demokratik Arap Cumhuriyeti‘nin devlet başkanı ve Polisario Cephesi’nin lideri İbrahim Ghali’nin İspanya’da tedavi altına alınması iki ülke arasında yeni bir diplomatik krize yol açmıştı.
Fas Dışişleri Bakanlığı İspanya’yı, Batı Sahra’daki sınırlar hakkındaki tutumu ve Ghali’yi tedavi için kabul etmesininin yol açacağı sonuçlar konusunda uyarmış ve yaşanan diplomatik kriz sonrası Fas yönetimi, sınır kontrolünü bırakmıştı. Fas’ın kontrolleri bırakmasının ardından 17-19 Mayıs tarihleri arasında sekiz binden fazla göçmen Ceuta üzerinden İspanya’ya geçmişti. Düzensiz göçmen akını Fas’ın sınır kontrolüne yeniden başlaması ve İspanya’nın bölgeye asker göndermesiyle sonlandırılmış, yaklaşık 7 bin 500 göçmen Fas’a geri gönderilmişti.
İki ülke arasındaki gerginlik sürerken İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, “Bir hükümetin dış politika konusundaki anlaşmazlıklar nedeniyle sınırlarına yapılan saldırılara izin vermesi kabul edilemez” dedi. Fas Dışişleri Bakanlığı ise İspanya’nın “Fas hükümeti göçü koz olarak kullanıyor” iddiasının gerçeği yansıtmadığını belirterek, “İki ülke arasındaki krizin kökeni özellikle İspanyol halkı tarafından çok iyi biliniyor” açıklamasını yaptı.
Madrid Ulusal Eğitim Fakültesi’nden siyaset bilimci ve politik analist Jose Ignacio Torrevlanca, Fas’ın göçmen konusundaki tutumunu İspanya’ya karşı bir baskı aracı olduğunu ve Fas’ın “göçü silahlandırdığını” söyledi.
“Bizi piyon olarak kullandılar”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Fransa’nın başkenti Paris’te eğitim görmek istediğini belirten 25 yaşındaki Senegalli göçmen Daouda Faye, Fas hükümet yetkililerinin belgesiz göçmenlerin İspanya’ya giriş yapabileceğini açıkladığında çok sevindiğini ve Fas’ın Kazablanka şehrinden 17 Mayıs tarihinde Ceuta sınırına gittiğini söyledi. Sınıra ulaştıklarında, yetkililerin “İçeri girin çocuklar” dediğini ve binlerce kişinin sınırdan geçtiğini anlatan Faye, Fas’ı göçmenleri piyon olarak kullanmakla suçladı.
Sınırı geçtikten sonra birçok göçmenin Ceuta’nın sahillerinde ve terk edilmiş bir hapishanede kendi başlarına bırakıldıklarını belirten Faye, İspanyol askeri birliklerinin Ceuta’ya konuşlandırıldığını söyledi.
“Fas’ın bir parçası haline geldik”
İspanya’nın aşırı sağcı partisi Vox‘un Ceuta yerel temsilcisi Juan Sergio Redondo, bölgeye daha önce bu kadar fazla göçmenin gelmediğini ve göçmenlerin Ceuta’nın “İspanyol” doğasını değiştirdiğini öne sürdü. Redondo, “Akdeniz’de Endülüs karakterli bir şehir olmaktan çıkıp Fas’ın bir parçası haline geldik” dedi.
Ceuta’daki göçmenlerin sınır dışı edilmesinin ardından başlayan protestolarda polisle göstericiler arasında çatışmalar çıkmış, Ceuta Belediye Başkanı Juan Jesús Vivas, yaşanan olayları “Bunlar anlaşmazlığın tohumları” diyerek nitelendirmişti.
“Göçmenler daha iyi yaşam şartları için geliyorlar, onlara yardım etmeliyiz”
Protestolara katılan 15 yaşındaki Fas kökenli İspanyol öğrenci Norimen Abdeselam Mohamed, “Onlar daha iyi bir iş için geliyorlar, onları ağırlamalıyız” dedi.
Ceuta’da yaşayan 59 yaşındaki Sabah Ahmed ise göçmenlere evini açtı. Ahmed, “Ceuta dışından çok az kişinin göçmenlerin durumuyla ilgileniyor. Onlarla sohbet ediyorum. Size her zaman yardım edeceğiz diyorum. Ama benim tavsiyem, uzun vadede evlerine dönmeleri daha iyi olacak” diye konuştu.
Derleyen: Zelal Direkçi
