Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) bir televizyon programına konuk olan Pakistan Başbakanı İmran Han’ın, ülkede artan tecavüz olaylarında sorumluluğun erkekte değil, örtünmeyen kadınlarda olduğunu öne sürerek “Kadının açık giyinmesi, eğer robot değilse erkeği etkiler. Bu sağduyudur” demesi büyük tepki topladı. Çok sayıda kadın örgütü, yayınladıkları ortak açıklamayla Han’a tepki gösterirken, ülkenin Karaçi ve Lahor kentlerinde protesto gösterileri düzenlendi.
Pakistan Başbakanı İmran Han, ABD merkezli HBO kanalında yayınlanan “Axios” adlı programda, gazeteci Jonathan Swan’ın sorularını yanıtladı. Swan’ın Pakistan’da son zamanlarda artan tecavüz vakaları hakkındaki “Sizce kadınların giyimi cinsel şiddeti tetikliyor mu?” sorusu üzerine Başbakan Han, “Kadının açık giyinmesi, eğer robot değilse erkeği etkiler. Bu sağduyudur” dedi.
Cinsel şiddet konusunun toplumdan topluma farklılık gösterebileceğini belirten Pakistan lideri sözlerine şöyle devam etti:
“Örtü kavramı, toplumda baştan çıkmadan kaçınmak içindir. Pakistan’da disko ve gece kulüplerinin olmadığı, tümüyle başka bir kültür ve yaşam biçimi var. Toplumda baştan çıkarmayı o derecede tırmandırırsan ve tüm bu genç erkeklerin gidecek bir yeri yoksa, bunun toplumda sonuçları olur. Böyle şeylerin görülmediği bir toplumda bunun, insanlar üzerinde bir etkisi olur. İnsanlar sizin gibi Batılı bir toplumda yetişselerdi, belki de öyle olmazdı.”
Han geçen nisan ayında da benzer bir açıklama yapmış ve ülkesinde artan tecavüz olaylarının kadınların giyimiyle doğrudan ilgili olduğunu düşündüğünü söylemişti.
Jonathan Swan, tecavüze uğrayan kadınlarla ilgili bu açıklamalarını hatırlatınca Han, bu sözleriyle kadınların gözlerinin dahi gözükmediği ve erkeklerin tahrik olmasını engelleyen “burka” kıyafetine atıfta bulunduğunu söyledi.
Han’ın tecavüz olaylarında kadını suçlayan ifadelerinin ardından Pakistan İnsan Hakları Komisyonu dahil olmak üzere Pakistanlı birçok kadın hakları örgütü, başbakana tepki göstererek özür dilemesini istedi. Kadın hakları örgütlerinin yayımladıkları ortak bildiride, “Bu açıklama çok tehlikeli ve yalnızca erkeklerin ‘çaresiz’ saldırganlar olduğu yönündeki yaygın kamuoyu algısını güçlendiriyor” denildi.
Eski Pakistan Başbakanı Navaz Şerif‘in kızı ve aynı zamanda Pakistan Müslüman Ligi‘nin (PML-N) genel başkan yardımcısı olan Maryam Navaz, Han’ı “tecavüz mazeretçisi” olarak nitelendirdi ve tecavüzcülerle aynı düşünce yapısında olduğunu söyleyerek başbakana sert tepki gösterdi.
Pakistanlı kadın hakları savunucusu Kanwal Ahmed de Twitter üzerinden, “Bugün başbakanın, işledikleri suçları desteklemesiyle birlikte, kaç tecavüzcünün kendisini onaylanmış hissettiğini düşünmek kalbimi acıtıyor” dedi.
Pakistan’ın Karaçi ve Lahor kentlerinde düzenlenen protestolarda da halk Han’ın açıklamalarına tepki gösterdi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Pakistan’da cinsel istismar mağdurlarına genellikle şüpheyle yaklaşılıyor ve suç duyuruları nadiren ciddi bir şekilde soruşturuluyor. Ülkede birçok aile, “utanç” olarak adlandırdıkları bu durumu yaşayan kadınlara “namus” kavramı adı altında şiddet uyguluyor.
Dünya genelinde cinsiyet eşitsizliğinin en fazla olduğu ülkelerden Pakistan’da, geçen yıl bir polis memurunun, yanında eşi olmadan araba kullanan bir kadının toplu tecavüze uğraması sonrası kadını suçlaması üzerine ülke genelinde büyük protestolar düzenlenmişti.
Derleyen: Meryem Zelal Direkçi
