Afganistan Tekerlekli Sandalye Kadın Milli Basketbol Takımı’nın kaptanı, kadın ve engelli hakları aktivisti Nilofar Bayat, ülkede Taliban’ın kontrolü ele geçirmesinin ardından İspanya’ya gitti. Bayat, Taliban’ın 20 yıl sonra Afganistan’da kontrolü yeniden ele geçirmesinin ardından İspanya’ya gelene kadar yaşadıklarını anlattı ve geride bıraktığı ailesinin akıbeti hakkında endişeli olduğunu belirtti.
Taliban’ın Afganistan’ın başkenti Kabil’i ele geçirmesi ve neredeyse ülkenin tamamına hâkim olmasının ardından İspanya’ya giden Afganistan Tekerlekli Sandalye Kadın Milli Basketbol Takımı’nın kaptanı Nilofar Bayat, ülkeden kaçış macerasını The Guardian’a anlattı.
“Taliban benim hakkımda tüm bunları öğrenirse, beni öldürürdü”
Taliban’ın Kabil’e girmesinin ardından ülkeden ayrılması gerektiğini bildiğini söyleyen Bayat, “Basketbol oynadığım çok fazla video vardı. Kadın hakları ve engelli kadınların hakları için aktif olarak çağrıda bulundum. Taliban benim hakkımda tüm bunları öğrenmesi halinde, beni öldüreceklerini biliyordum” dedi.
Afgan kadın sporcu, korkularını yıllar önce arkadaş olduğu İspanyol bir gazeteciye itiraf ettiğini söyledi. Arkadaşı ise 28 yaşındaki kadın sporcunun hikayesini sosyal medyada paylaştı ve İspanyol yetkililerden onu İspanya’ya getirmesi için destek sözü istedi.
Bunun ardından Bayat ve eşi Ramesh geçen cuma günü (20 Ağustos), İspanya’nın Afganistan’daki askeri ve sivil operasyonlarında çalışmış 250’den fazla Afgan ile birlikte İspanya’ya geldi.
“Hayatımda böyle bir şey yaşamadım”
Kabil Havaalanı’nda yaşadıklarına da değinen Bayat, “Havaalanında oradan çıkmak, Taliban’dan kaçmak isteyen binlerce kişi vardı. Hayatımda böyle bir şey yaşamadım” diye konuştu.
Havaalanına girmek için dokuz saat beklediklerini ve zaman zaman havaya ateş açan Taliban militanları tarafından kuşatıldıklarını belirten Afgan sporcu, “Tam bir kaos vardı” diyerek havaalanında yaşanan insani drama dikkat çekti.
Bayat, içinde bulundukları zor durumu tarif ederken “Kabil Havaalanı’ndayken Taliban valizlerimizi almamıza izin vermedi. Beş gündür aynı kıyafetleri giydiğimize inanabiliyor musunuz? Her şeyimizi kaybettik, hiçbir şeyimiz yok” dedi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Bu bir felaket, 20 yıllık bir geri adım”
Kocası ile birlikte ülkeden kaçmak için başka bir seçeneklerinin olmadığını söyleyen Bayat, Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nde de çalıştığını ve Taliban’ın kapı kapı dolaşarak yabancı güçlerle işbirliği yapan insanları teşhis ettiğini anlattı.
Bayat, “Bu bir felaket, 20 yıllık bir geri adım” diye konuştu.
Ailesinin evi Taliban rejimi sırasında hedef alınmıştı
Bayat, Taliban rejimi sırasında (1996-2001), Kabil’deki ailesinin evinin bir roket tarafından isabet alındığında henüz yürümeye başlayan bir çocuktu. Erkek kardeşi öldü ve Bayat, şarapnel parçalarının omuriliğini yaralaması ve sırtını yakması üzerine bir yıl hastanede yattı.
İyileştikten yıllar sonra tekerlekli sandalyede basketbola başlayan Bayat, kısa sürede bu oyuna tutkuyla bağlandı. 2017 yılında uluslararası alanda yarışmaya başlayan Afganistan’ın kadın tekerlekli sandalye basketbol takımı, kısa sürede ülkede kadınların yaşamlarının nasıl dönüştürüldüğünün güçlü bir simgesi haline geldi.
Takım kaptanı Bayat, engelli kadınların önde gelen savunucusu oldu. Bayat 2019 yılındaki açıklamasında, “Afganistan’da bir kadın olmak ve engelli olarak yaşamak neredeyse çifte lanet” demişti.
Taliban’ın yeniden ülkeye hakim olmasının ardından elindeki her şeyi yitirdiğini dile getiren Bayat, “Tekerlekli sandalye basketbol takımının kaptanıydım. Engelli insanlara yardım etmek için güzel bir işim vardı. Hukuk okudum. Bütün bunlar için çok çalıştım. Sonra Taliban geldi ve hepsini bir anda aldı” dedi.
Kendi hayatını kurtarmayı başardığını ancak ailelerini hayatları hakkında endişeli olduğunu belirten Bayat, “Hayatlarımızı kurtardık, peki ya oradaki ailelerimiz? Hepsi için çok gergin ve endişeliyiz” ifadelerini kullandı.
Bilbao’da yeni bir hayat
Afganistan’ın erkek milli tekerlekli sandalye basketbol takımında oynayan Bayat’ın eşi Ramesh’e de bir takımda oynaması teklif edildi. Cumartesi günü (21 Ağustos) itibarıyla Bilbao şehrine yerleşen sporcu çift, İspanya’da yeni bir yaşam kurarak, basketbola kaldıkları yerden devam edecek.
Derleyen: Gökalp Badak