Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), cezaevlerinden gelen şikayet ve başvuruları raporlaştırdı. 02-31 Ağustos 2021 tarihleri arasında 94’ü kapalı, 49’u açık olmak üzere 143 ceza infaz kurumundan gelen başvurulardan hazırlanan raporda tutuklu ve hükümlülerin, hijyen ve sağlık hakkına erişimle ilgili şikayetlerine yer verildi.
Hapishanelerde kapasite sorunu
Mahpuslar, koğuşlarının kalabalık, yatakların birbirlerine yakın mesafede olduğunu, bu yakınlıkta uyumak zorunda kaldıklarını, sosyal mesafe uygulayamadıklarını, açık hapishanelerde farklı koğuşlarda kalan mahpusların ortak alanlarda ve yemekhanelerde bir araya gelme zorunda kaldıklarını aktardı. Rapordan öne çıkanlar şöyle:
Hapishanelerde hijyen sorunu
- Mahpuslar, salgın başlangıcında hapishaneler belli aralıklarla ve düzenli şekilde dezenfekte edilirken son dönemde bu sıklığın azaldığı,
- Bazı hapishanelerde mahpuslara dağıtılan yatak, battaniye, nevresim ve çarşafların kullanılmış ve kirli verildiği, kantinde satılan ürünlerin tek tip olması sebebiyle alerjisi olan mahpusların bu ürünleri alamadığı,
- Havaların ısınmasıyla birlikte bazı hapishanelerin dağıttığı battaniye ve çarşafların içinden hamamböceği çıktığı, bu odalara temizlik malzemesi verilmediği,
- Bazı hapishanelerde aşı olan infaz koruma memurlarının hijyen önlemlerini azalttığı, maske takmadan koğuşlara girdiği belirtildi.
“Tuvalet ve lavabo sayısı az”
- Bazı hapishane idareleri koğuşlara sabun, çamaşır suyu ve dezenfektanı ücretsiz dağıtırken bazı hapishanelerde bu malzemelerin ücretsiz dağıtılmadığı,
- Ücretsiz dağıtılan malzemelerin sınırlı ve ihtiyacı karşılama konusunda yetersiz olduğu, ücretini ödeyemeyen, maddi durumu iyi olmayan mahpuslara da yeterli malzeme sağlanmadığı,
- Bazı hapishanelerde mahpuslara maske verildiği, bazı hapishanelerde ise mahpuslar talep etmelerine rağmen koğuştan çıktıkları diğer alanlarda maske verilmediği,
- 65 yaş üstü mahpuslara ayda bir adet maske verildiği, alerjik astımı olan mahpuslar talep etmelerine rağmen ücretsiz maske verilmediği, görüşçülerin getirdiği maskelerin kabul edilmediği,
- Bazı hapishanelerde verilen maskelerin koruyucu özelliğinin olmadığı,
- Birçok hapishanede tuvaletlere temizlik ve hijyen malzemelerinin konulmadığı,
- Banyoların kirli olduğu, kalabalık koğuşlarda banyo kullanımı ve saatlerin kısıtlandığı,
- Tuvalet ve lavabo sayısının az olduğu,
- Kişisel hijyenin sağlanmasında sorunlar yaşandığı aktarıldı.
Karantina koğuşları
- Hastaneden dönüşte 14 gün boyunca karantinada kalarak virüs kapma riskinin artacağı endişesiyle genel olarak tüm mahpusların hastaneye sevk konusundaki endişelerinin arttığı, hayatlarını tek başına idame ettiremeyen mahpusların da karantinada ihtiyaçlarını nasıl gidereceklerini bilemedikleri için hastaneye sevk olmak istemedikleri,
- Hastaneye gitmek zorunda kalan ağır hasta mahpusların hastaneden döndükten sonra karantinada tutulduğu ve ihtiyaçlarını tek başına karşılayamayan mahpusların birçok problem yaşadıkları,
- Gözlem altında tutulmaları ve tek başına kalamayacaklarına dair doktor raporları bulunan hasta mahpusların, karantina koğuşlarında tek tutulmaya devam edildiği, kendilerine hiçbir sağlık hizmetinin verilmediği ve düzenli olarak kontrollerinin yapılmadığı,
- Bazı karantina koğuşunda kalan hasta mahpusların gerekli sağlık hizmetlerinden yeterince faydalanamadıkları,
- Bazı hapishanelerde karantina koğuşunda kalan mahpusların bu koğuşlara yeni alınan mahpuslar sebebiyle karantina sürelerinin arttığı, testleri negatif çıkmasına rağmen 15 günden çok daha uzun süreler boyunca karantina koğuşunda kalmak zorunda oldukları,
- Bazı hapishanelerde havalandırmaların keyfi olarak geç açıldığı ve erken kapatıldığı, havalandırmanın kapatılmasının temiz hava imkanlarını asgariye indirdiği,
- Bazı hapishanelerdeki karantina koğuşlarının hijyenik olmadığı, temizlenmesine yönelik idareye şikayet iletilse de temizlenmediği ve yeterince havalandırılmadığı,
- Bazı hapishanelerde karantinada tek tutulan mahpusların havalandırmaya çıkarılmadıkları veya havalandırma olmayan alanlarda tutuldukları, bu nedenle karantina koşullarının tecrit şeklinde uygulandığı,
- Bazı hapishanelerde karantina olarak kullanılan alanların koğuş şeklinde olduğu, mahpusların kalabalık gruplar halinde kaldıkları,
- Bazı hapishanelerdeki karantina koğuşlarının kapasitesinin üstünde mahpus barındırdığı, yakın mesafeli ranzalarda kaldıkları veya mahpusların yerde yattığı,
- Bazı hapishanelerin karantina bölümlerinde kalan mahpusların gazete, radyo, TV, kitap, semaver gibi temel ihtiyaçlarının karşılanmadığı,
- Bazı hapishanelerde mahpusların kurum kantininden ücret ödeyerek aldıkları radyolara el konulduğu, AM bandına erişimin engellenmesinin haber alma hakkını asgariye indirdiği,
- Bazı hapishanelerde koronavirüs şüphesi veya önlemleri sebebiyle karantinada tutulan mahpusların diğer mahpuslara göre telefon hakları ve açık havaya erişimlerinin sağlanmadığı,
- Bazı ağır hasta mahpusların karantina koşulların olumsuz etkileri sebebiyle sağlık durumlarının daha da kötüleştiği belirtildi.
Sağlık hakkına erişim
- Hasta, yaşlı ve risk grubuna giren mahpuslar için önlemler alınmadığı, temizlik malzemesinin dağıtılmadığı, mahpusların önlemlerini kendileri aldığı,
- Bazı hapishanelerde doktorun revire gelmediği veya düzenli gelmediği, mahpusların il sağlık müdürlüklerine ve Sağlık Bakanlığı’na revir talepleri için dilekçe yazdıkları fakat cevap alamadıkları,
- Bazı mahpusların uzun zamandır revir doktorunu görmedikleri,
- Revire çıkarılmayan mahpusların şikayetlerini dilekçe yazarak veya kapıya gelen infaz koruma memurlarına aktardıkları ve bu dilekçelerdeki ifadeler doğrultusunda ilaç temini yapıldığı,
- Bazı mahpusların revire çıksalar da tüm ilaçlara erişemedikleri, raporlu ilaçlarını alamadıkları veya zamanında verilmediği ve tahlillerinin yapılmadığı,
- Bazı mahpusların hapishane revirlerinde yeterli sağlık hizmeti alamadıkları,
- Bazı mahpusların kendilerinde koronavirüs belirtileri olduğunu düşündükleri, bu sebeple test olmayı talep ettikleri ve test taleplerinin karşılanmadığı,
- Birçok hapishanede hastane sevklerinin ve düzenli tedavi görme olanaklarının olmadığı anlatıldı.
