Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Dışişleri Bakanı Antony Blinken ve Savunma Bakanı Lloyd Austin, ABD’nin Afganistan’dan çıkışının Ortadoğu ve Avrupa ile ilişkilerini nasıl etkilediğini tespit etmek için Körfez ülkelerine gitti. Bölgeye yapılacak ziyaretlerde hem Blinken hem de Austin’in “ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin Ortadoğu’daki müttefiklerini yalnız bırakacağı anlamına gelmediğini” anlatması bekleniyor. ABD’nin Afganistan’dan çekilmesinin ardında yatan nedenleri, Çin ve Rusya faktörünü ve Afganistan’ın geleceğini TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Öğretim Üyesi Prof. Dr. Haldun Yalçınkaya ile konuştuk.
“ABD 2012 yılından itibaren Afganistan’dan çıkmayı hedefliyordu ancak bu işi beceremedi”
ABD’nin 2012 yılından itibaren Afganistan’dan çekilmek istediğini ancak bu işi beceremediğini belirten Prof. Dr. Haldun Yalçınkaya, “Her seferinde asker sayısını azaltacağını söylerken, her başkan asker sayısını artırdı” dedi. Afganistan’da yaşanları ABD iç siyaseti üzerinden okunması gerektiğini belirten Prof. Dr. Yalçınkaya bu durumu sivil-asker ilişkileri ile açıklanması gerektiğini söyledi. Başkent Vaşington, Dışişleri Bakanlığı ve Milli Savunma Bakanlığı’nın bölgedeki diğer ülkelere açılan kapısı olduğunu belirten Yalçınkaya, askeriyenin de bölgeyle ilişkileri olduğunun altını çizdi.
“CENTCOM, ABD siyasetinde önemli bir yer etmeye başladı”
ABD Merkezi Kuvvetler Komutanlığı’nın (CENTCOM) çokça savaşan bir unsur olması nedeniyle ABD siyasetinde önemli bir yer etmeye başladığını belirten Yalçınkaya, CENTCOM’un zaman zaman merkezi hükümetin politikaları ile çelişebilecek davranışlarda bulunduğunun altını çizdi. CENTCOM’un Afganistan’da yaptığı faaliyetlerin, Vaşington için bir sorun olduğunu vurgulayan Yalçınkaya, “Bu çokça dillendirmeyen ama çok önemli bir husustu. Çünkü CENTCOM ne kadar askeri operasyon yaparsa, o kadar etkili oluyor, o kadar bütçe alıyor, oranın komutanları terfi ediyor” dedi.
“Bagram Hava Üssü en son boşaltılmalıydı”
ABD Başkanı Joe Biden’ın, ABD askerlerini Afganistan’dan çekme konusunda askeriyeden destek alamadığını belirten Yalçınkaya, Bagram Hava Üssü’nün önemine değindi. Sovyetler Birliği’nin Afganistan’ı işgal ederken Bagram’dan başladığını belirtti ve “ABD de çekilirken en son Bagram’dan çekilmeliydi, askeri strateji bunu öngörür” dedi. Yalçınkaya, Körfez ülkeleriyle daha önce CENTCOM Komutanlığı’nın muhatap olduğunu fakat şimdilerde Vaşington’un bu ülkelerde olan ilişkilerini Dışişleri ve Savunma Bakanlıkları üzerinden yürütmek istediğini belirtti ve bakanların ziyaretlerinin bu temelde okunabileceğini söyledi.
“Olası bir müdahalede müttefik bulma konusunda sıkıntı çekecektir”
ABD’nin tekrar terörizm olursa Afganistan’a müdahale etme kapasitesini de değerlendiren Yalçınkaya, “Askeri müdahaleleri CENTCOM üzerinden yaparsa, yine birçok diplomatik krizle karşılaşabilir. Ama bu müdahaleyi Dışişleri ve Savunma Bakanlığı üzerinden yaparsa, o zaman daha ayakları yere basan politikalar uygulayabilir. Ama bence politikaları nasıl uygularsa uygulasın, ABD beraber müdahil edebilecek koalisyon kuvveti oluşturma ve kendine müttefik bulma konusunda sıkıntı çekecektir” dedi.
“ABD yüzünü Asya-Pasifik ve Çin ile olan rekabetine çevirmek istiyor”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Tahliye operasyonlarındaki kaotik görüntülerden sonra ABD’nin kendisine yeni bir müttefik bulmasının daha da zorlaştığının altını çizen Yalçınkaya, “Bundan sonra ABD, herhangi bir yere müdahale etmek isterse yanına müttefik bulmakta zorlanacaktır. Ki müdahale eder mi, bu konuda istekli davranır mı, bu konuda da şüpheliyim. Zaten yüzünü Asya-Pasifik ve Çin’le olan rekabetine çevirmek istiyor” dedi.
