Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Kongresi’nin Senato kanadı, şirketlerin Çin’in Sincan bölgesinden ithal edilen malların zorla çalıştırmayla üretilmediğini kanıtlamalarını gerektiren bir tasarıyı onayladı. Başkan Joe Biden’ın onaylanan tasarıyı yakın zamanda imzalaması bekleniyor.
Çin’i büyük çoğunluğu Müslüman olan Uygurlar’a soykırım uygulamakla ve kamplarda zorla çalıştırmakla suçlayan ABD Senatosu, şirketlerin Sincan bölgesinden ithal edilen malların zorla çalıştırmayla üretilmediğini kanıtlamalarını gerektiren bir tasarıyı kabul etti. Temsilciler Meclisi’nde onaylanmasının ardından Senato’ya gelen tasarıya, sadece bir ret oyu çıktı.
Tasarı, Coca-Cola, Nike ve Apple da dahil olmak üzere bölgede iş yapan büyük şirketler tarafından eleştirilmesine ve bu konuda lobi yapılmasına rağmen Senato’dan da geçti. Böylece resmi adıyla “Uygurların Zorla Çalıştırılmasını Önleme Yasası,” ABD Başkanı Joe Biden tarafından imzalanmak üzere Beyaz Saray’a gönderildi. Tasarı, Başkan Biden’in imzasının ardından yasalaşacak.
Başlangıçta Beyaz Saray’ın da destek vermediği tasarının Biden tarafından imzalanması bekleniyor. Beyaz Saray Basın Sözcüsü Jen Psaki, 14 Aralık’ta verdiği demeçte tasarının Biden tarafından imzalanacağını söylemişti.
Tasarının gerekçesi ne?
ABD, Çin’i kaynak zengini Sincan bölgesinde kölelik ve soykırım uygulamakla suçluyor. Çin ise tüm bu suçlamaları reddediyor. Tedarik zinciri konusunda problem yaşayan çokuluslu şirketler de bu tasarının işlerini olumsuz etkileyeceği endişesiyle tasarıya karşı lobi yaptı.
Florida Senatörü Cumhuriyetçi Marco Rubio, yasa tasarısı Senato’dan geçtikten sonra, “Birçok şirket tedarik zincirlerini düzeltmek için şimdiden adımlar attı ve açıkçası, bu yasa hakkında hiçbir endişeleri olmamalı” dedi. Rubio, yasanın gereğini yerine getirmeyenler için ise “Artık Amerikalılar’ı -açıkçası her birimizi- vahşetlerde ve soykırımda farkında olmadan suç ortakları yapmaya devam edemeyecekler” diye konuştu.
Temsilciler Meclisi ve Senato’da sağlanan uzlaşı neticesinde son halini alan tasarı ile birlikte Cumhuriyetçiler, diplomat Nicholas Burns’ün Çin’e büyükelçi olarak atanması konusundaki vetolarını da kaldırdı.
Öte yandan, ABD’nin Çin’e yönelik diğer yaptırımları da devam ediyor. ABD Ticaret Bakanlığı dün (16 Aralık), Çin ordusunu desteklemekle suçlanan 30’dan fazla Çinli teknoloji şirketi ve araştırma enstitüsüne yönelik yaptırım ilan etti. Söz konusu yaptırımlara göre ABD’li şirketler, özel bir lisans olmadan söz konusu şirket ve kuruluşlara mal satamayacak.
ABD Ticaret Bakanı Gina Raimondo, Çin’in “vatandaşları üzerinde kontrol sağlamak, etnik ve dini azınlık gruplarının üyelerini bastırmak için bu teknolojileri kullanmayı tercih ettiğini” belirtti.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian ise çarşamba günü (15 Aralık) verdiği demeçte olası yeni ABD yaptırımları ile ilgili soruya şu karşılığı verdi: “Bazı ABD’li politikacılar, ulusal güvenlik kavramını gereğinden fazla zorlayarak bilim ve teknoloji ile ekonomik ve ticari konuları ideolojiye dayalı olarak siyasallaştırıyor ve araçsallaştırıyor. Bu, piyasa ekonomisi ve adil rekabet ilkesine aykırı. Yalnızca küresel endüstriyel ve tedarik zincirlerinin güvenliğini tehdit edecek, zarar verecek ve uluslararası ticaret kurallarını baltalayacak.”
Diğer yandan, İngiltere, Avustralya, ABD ve Kanada, Çin’in insan hakları ihlallerini protesto etmek için Şubat 2022’de düzenlenecek 2022 Pekin Kış Olimpiyatları’na diplomat göndermeyeceklerini açıkladı.
Derleyen: Gökalp Badak
Kaynak: BBC
