Türkiye’nin Etiyopya’ya silahlı insansız hava aracı (SİHA) satması ve bu SİHA’ların ülkedeki iç savaşta kullanılması nedeniyle Vaşington ile Ankara arasında sorun yaşandığı belirtildi.
Reuters’ın haberine göre, üst düzey Batılı bir yetkili, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) yönetiminin, Türkiye’nin Etiyopya’ya sattığı Bayraktar TB2’lerin, Adis Ababa hükümeti tarafından ülkedeki isyancı güçlere karşı kullanılmasından endişeli olduğunu söyledi.
Batılı yetkililere göre SİHA satışları ve kullanımıyla ilgili “derin insani endişe” duyan Vaşington, Türkiye’nin SİHA satışının, Etiyopya’ya yönelik silah kısıtlamalarına aykırı olduğuna inanıyor.
ABD Dışişleri Bakanlığı’nın açıklamasında, ABD Afrika Boynuzu Özel Temsilcisi Jeffrey Feltman’ın geçen hafta Ankara’ya düzenlediği ziyarette, Etiyopya’da Türk SİHA’larının kullanıldığını ve bu silahların sivillere zarar verme riskini gündeme getirdiği belirtilmişti.
Avrupa, Afrika ve Asya’daki birçok ülkeye SİHA satan Ankara hükümeti ise Afrika’da istikrarı bozucu bir rol oynadığı yönündeki eleştirileri reddediyor ve müzakereleri teşvik etmek için Etiyopya’daki tüm taraflar ile temas halinde olduğunu söylüyor.
Tigray Halk Kurtuluş Cephesi’nin (TPLF) lideri Debretsion Gebremichael pazartesi günü (20 Aralık), kuvvetlerinin Etiyopya’nın iki bölgesinden çekileceğini açıklamıştı. Birleşmiş Milletler’e (BM) çağrıda bulunan Gebremichael, Tigray’de sivil ve insani amaçlar dışında hava araçlarının uçmasını yasaklamak ve buranın “uçuşa yasak bir bölge” ilan edilmesini istemişti.
ABD Dışişleri Bakanlığı, Etiyopya silahlı kuvvetlerine yönelik savunma ürünleri ihracatını mayıs ayında kısıtlamıştı. Eylül ayında ise Beyaz Saray, Etiyopya’da istikrarı tehdit eden, krizi genişleten veya insani yardımları kesintiye uğratan politikalara dahil olanlara karşı yaptırım uygulanmasına karar almıştı ancak Türkiye’ye karşı henüz böyle bir yaptırım uygulanmadı.
“Türkiye bu alanda kendi belirlediği politikalarını izlemeye devam edecek”
Üst düzey bir Türk yetkili, Dışişleri Bakanlığı’nın 2022 bütçe planlamasının bir parçası olarak SİHA satışlarının ABD dış politikasını ne yönde etkileyebileceğinin incelediğini söyledi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Söz konusu kişi Reuters’a verdiği demeçte, “ABD, Türkiye’nin SİHA satışlarından duyduğu rahatsızlığı dile getirdi ancak Türkiye bu alanda kendi belirlediği politikaları izlemeye devam edecek” dedi.
Milli Savunma Bakanlığı’ndan bir üst düzey Türk yetkili ise Ankara’nın herhangi bir ülkenin içişlerine karışma niyetinde olmadığını bildirdi.
Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre, Türkiye’nin Etiyopya’ya savunma ihracatı, 2021’in ilk 11 ayında neredeyse sıfırdan 95 milyon dolara yükseldi.
Etiyopya’daki savaşta SİHA’ların rolü
Etiyopya merkezli bir yabancı askeri yetkili, uydu görüntülerine göre, hükümetin isyancılara karşı SİHA’ları aktif olarak kullandığını ve tahminen 20 kadar SİHA’nın faaliyet gösterdiğini belirtti. Ancak bu araçlardan kaçının Türk SİHA’sı olduğu bilinmiyor.
Türk ve Etiyopyalı yetkililer de, iki ülke arasındaki anlaşmanın detaylarını kamuoyu ile paylaşmadı. Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Reuters’ın konuya ilişkin yorum talebini cevapsız bıraktı.
TPLF’nin Etiyopya’nın iki bölgesinden çekileceğini açıklaması, bölgede 13 aydır devam eden ve binlerce sivilin öldüğü çatışmaların durması yönünde bir adım olarak yorumlandı. ABD merkezli New York Times gazetesi, Tigray güçlerinin bölgeden çekilmesinde Etiyopya’nın Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), İran ve Türkiye’den satın aldığı SİHA’ların büyük rol oynadığını yazdı.
Etiyopya hükümeti ve TPLF arasında yaklaşık bir yıldır süren savaş, milyonlarca insanın evlerinden olmasına binlerce sivilin ise ölümüne neden oldu.
