Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna’nın doğusunda ayrılıkçıların elinde bulunan Donetsk ve Luhansk bölgelerinin bağımsızlığını tanıdığını açıklayan kararnameyi imzaladı ve orduya “Ukrayna’ya gir” emri verdi. Putin’e göre bölgeye sevk edilecek birlikler “barış gücü”. Peki bu karara kim, nasıl tepki gösterdi? İşte detaylar.
Putin’in ulusa sesleniş konuşmasından sonra Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy de gece geç saatlerde Ukraynalılar’a seslendi: “Kimseden ve hiçbir şeyden korkmuyoruz. Hiç kimseye herhangi bir şey vermeyeceğiz.”
Barışa ve diplomasiye bağlı olduklarını dile getiren Zelenskiy, Moskova’nın bu karar ile Ukrayna’nın egemenlik bütünlüğünü ihlal ettiğini söyledi ve “Putin’in açıklamaları, Rusya’nın Minsk Anlaşması’ndan tamamen çekildiği anlamına geliyor” dedi.
2014’ün Şubat’ında değil 2022’nin Şubat’ında olduklarını ve tek amacın Ukrayna’da barış olduğunu vurgulayan Zelenskiy, müttefiklerini yardıma çağırdı.
Putin’in Donetsk ve Luhansk’ı tanımasına ilk tepki Avrupa Birliği (AB) yetkililerinden geldi. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Rusya’nın bu adımının Minsk Anlaşmaları’na ve uluslararası hukuka aykırı olduğunu belirtti ve “AB ve ortakları, Ukrayna ile dayanışma içinde ve Rusya’ya kararlılıkla tepki verecek” dedi.
AB’nin Dış Politika Yüksek Temsilcisi Joseph Borrell, ayrılıkçı bölgelerin tanınmasını uluslararası hukukun “küstahça” ihlali olarak nitelendirdi ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni (BMGK) bir an önce toplantıya çağırdı.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve NATO’dan da tepki gecikmedi. NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya’yı kınadı ve Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü desteklediklerini dile getirdi. Stoltenberg, Moskova’yı çatışmayı körüklemeye son vermeye ve diplomasiden taraf olmaya çağırdı.
Biden’dan yaptırım kararı
Putin’in bu adımının ardından Beyaz Saray, ABD Başkanı Joe Biden’ın Donetsk ve Luhansk’ta Amerikalılar tarafından yatırım ve ticaret yapılmasını yasaklayan bir kararnameye imza attığını duyurdu. Beyaz Saray’ın bu açıklamasında Donbas’a uygulanacak yaptırımların, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesi durumunda uygulanması planlanan yaptırımlardan farklı olduğu da belirtildi. ABD’nin bugün Rusya’ya karşı ek önlemler alması bekleniyor.
Öte yandan ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Kiev’den Lviv’e gönderdikleri diplomatik personeli Polonya’ya kaydırma kararı aldıklarını açıkladı. Blinken bu karara gerekçe olarak güvenlik konusunu gösterdi.
Beyaz Saray dün (21 Şubat), ABD Başkanı Joe Biden ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile düzenlenecek Ukrayna konulu bir zirveyi prensipte kabul ettiğini açıklamıştı. Ancak Putin’in bu kararının olası bir görüşmeyi nasıl etkileyeceği merak konusu. 24 Şubat Perşembe günü de Cenevre’de ABD Dışişleri Bakanı Blinken ve Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov’un görüşmesi bekleniyor.
Türkiye’den de kınama
Dışişleri Bakanlığı, Rusya lideri Putin’in aldığı bu kararı kabul edilemez olarak nitelendirdi ve kararı reddetti:
“Rusya Federasyonu’nun, sözde Donetsk ve Luhansk Cumhuriyetleri’ni tanıma kararı Minsk Anlaşmaları’na aykırı olduğu gibi, Ukrayna’nın siyasi birliğinin, egemenliğinin ve toprak bütünlüğünün açık ihlali anlamına gelmektedir.
Bu vesileyle Ukrayna’nın siyasi birliğinin ve toprak bütünlüğünün korunmasına bağlılığımızı vurguluyor, tüm ilgili taraflara sağduyu ve uluslararası hukuka riayet çağrısı yapıyoruz.”
Öte yandan Dışişleri Bakanlığı, Ukrayna’da yaşayan Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarının bölgeden ayrılması için uyarıda bulundu.
“İşgal başladığı sonucuna varılabilir”
İngiltere Sağlık Bakanı Sajid Javid, Sky News’a verdiği demeçte, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal sürecinin başladığını ve İngiltere’nin Rusya’ya yaptırım uygulayacağını söyledi.
Putin’in Ukrayna’nın egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saldırmaya karar verdiğini söyleyen Javid, Rusya’ya birtakım yaptırımlar uygulayacaklarını belirtti. Yaptırımların İngiltere Başbakanı Boris Johnson tarafından parlamentoya duyurulacağını söyleyen Javid, “Bu yaptırımlar ile uluslararası hukuku bu denli ihlal eden kişileri hedef alacağımızdan eminim” dedi.
