İzmir’de 2015’te yapılan “laik, bilimsel ve ana dilde eğitim” taleplerini içeren eyleme katılan Nuray Zencir, polisin sert müdahalesine maruz kalanlardan biriydi. Zencir, aldığı darp raporu ile polislerden şikayetçi olmuştu. Yedi yıl süren hukuki sürecin ardından Anayasa Mahkemesi (AYM), Nuray Zencir’e 90 bin lira tazminat ödenmesine karar verdi.
Zencir, Basmane Meydanı’nda yapılan eyleme polisin basınçlı su ve biber gazı ile müdahale etmesinin ardından göstericilerin darp edilerek gözaltına alınmasını alkışlayarak protesto etmişti. Tanık ifadelerine göre Zencir, alkışlı eyleminin ardından bazı polislerden şiddet gördü, gözaltına alınmadan serbest bırakıldı.
Olayın ardından bir devlet hastanesinden aldığı raporda Zencir’in sırt bölgesinde 10-15 santimetre lezyon ve sol elmacık kemiği üzerinde 7 santimetre morarma tespit edildiği belirtildi. Zencir polislerden şikayetçi oldu ancak İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı olayla ilgili kovuşturmaya yer olmadığına karar verdi.
Zencir, üst mahkemelere yaptığı başvuruların da reddedilmesinin ardından 2018’de Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu. AYM, Zencir’e 90 bin lira tazminat ödenmesine karar verdi.
AYM’nin konu ile ilgili kararı şöyle:
“Devlet her türlü fiziksel ve ruhsal saldırı olayının sorumlularının belirlenmesini, gerekiyorsa cezalandırılmasını sağlayabilecek etkili resmî bir soruşturma yürütmek durumundadır. Yetkililer, olay ve olguları ciddiyetle öğrenmeye çalışmalı; soruşturmayı sonlandırmak ya da kararlarını temellendirmek için çabuk ve temelden yoksun sonuçlara dayanmamalıdır. Başvurucunun bizzat şiddete başvurduğuna ya da kolluk güçlerine direndiğine dair tutanak veya görüntü bulunmamaktadır. Ayrıca başvurucu hakkında bu toplantı nedeniyle alınmış bir cezai önlem veya soruşturma yapıldığı bilgisi de mevcut değildir. Dolayısıyla güç kullanımının gerekliliği ve orantılığı kolluk birimlerince ortaya konulamamıştır. Somut olay bir bütün olarak değerlendirildiğinde eylemin insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele şeklinde nitelendirilmesi mümkün görülmüştür.
Açıklanan gerekçelerle; İnsan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğunu oybirliğiyle, Anayasa’nın 17. maddesinin 3. fıkrasında güvence altına alınan insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının maddi ve usul boyutu itibarıyla ihlal edildiğine oybirliğiyle, toplantı ve gösteri yürüyüşü düzenleme hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddia hakkında inceleme yapılmasının gerekli olmadığına Engin Yıldırım’ın karşıoyu ve oyçokluğuyla, kararın bir örneğinin insan haysiyetiyle bağdaşmayan muamele yasağının ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden soruşturma yapılmak üzere İzmir Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine, başvurucuya net 90 bin TL manevi tazminat ödenmesine, kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığı’na gönderilmesine karar verildi.”
