Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) Tedavi ve Rehabilitasyon Merkezleri Raporu’na göre 2021 yılında işkence ve kötü muamele gördüğü için vakfa başvurunların sayısı son 30 yılın zirvesine ulaştı. Her 10 başvurucudan yedisi, sokakta veya toplumsal gösterilerde işkenceye maruz bırakıldığını belirtti.
TİHV’e, 2021 yılında 984 kişi kendisi veya bir yakını işkence ve diğer kötü muameleye maruz bırakıldığı için başvurdu. Başvuranlardan 616 kişi işkenceye 2021 yılında maruz kaldığını belirtirken, bu başvurunun vakfın kuruluşundan bu yana, yıl içinde işkence nedeniyle yapılan en yüksek başvuru sayısı olduğu belirtildi. Başvuranların yarısından fazlasını 30 yaş ve altı kişiler oluştururken, başvuruları yapanların en küçüğü beş en büyüğü ise 76 yaşında. Raporda, işkencenin yaygınlığına ilişkin tespitler şöyle:
“LGBTİ+ karşıtı nefret kampanyalarıyla tüm yıla yayıldı”
“2021’de bir yakını işkence gördüğü için başvuranların sayısı 57 oldu. Kendisi işkence gördüğü için vakfa başvuran 915 kişiden 871’i Türkiye içinde, 44’ü ise başka bir ülkede işkence gördüğü için başvurdu. İşkence görenlerin 616’sı, 2021 yılı içinde işkence gördüğü için, 211’i ise 2016-2020 yılları arasında işkence gördüğü için TİHV’e başvurdu. En çok başvuru 307 kişi ile TİHV İstanbul Temsilciliğine gelirken, Van Temsilciliği’ne 263, Diyarbakır Temsilciliği’ne 166, İzmir Temsilciliği’ne 134, Ankara Temsilciliği’ne 66 ve Cizre Referans Merkezi’ne 48 kişi başvurdu.“
“Boğaziçi Üniversitesi’nde öğrencilerin atanmış rektör protestolarıyla başlayan süreç gözaltılar, ihlaller, homofobik söylemler ve LGBTİ+ karşıtı nefret kampanyalarıyla tüm yıla yayıldı. Ocak ve şubat aylarında öğrenciler ve LGBTİ+’ların İstanbul ve İzmir temsilciliklerine yoğun başvurusuna yol açtı. Türkiye içinde işkenceye maruz kaldığı için başvuru yapan 871 kişinin cinsiyet kimliklerine göre dağılımı incelendiğinde 307 başvurunun (%35,2) kadın, 527 başvurunun (%60,5) erkek, 37’sinin (%4,2) ise bu sınıflama dışında LGBTİ+ olduğu görülüyor. 2020 yılının verileri ile karşılaştırıldığında LGBTİ+ başvurularındaki artış dikkat çekti.”
Çocuklar
“2021 yılında TİHV’e 56 çocuk başvururken, 30’u Türkiye’de, beş ise yurtdışında gördüğü işkenceler nedeniyle başvuruda bulundu. Türkiye’de işkence gördüğü için başvuran çocukların 17’sinde işkence gördüğü tarihin 2021 yılı olduğu belirlendi. Çocukların 12’si ev baskınlarında, 11’i kayıt dışı gözaltılarda, dördü resmi gözaltılarda, ikisi hapishanede, biri ise mülteci toplama merkezinde işkenceye maruz kaldığını belirtti. Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgesi doğumlular Türkiye nüfusunun yüzde 30,6’sını oluştururken işkence nedeniyle TİHV’e başvuranlar içinde bu bölgede doğanların oranı yüzde 63,7 oldu.”
İstanbul ve Van Emniyet Müdürlükleri
“Başvuruların yüzde 89,9’u siyasi düşünce, kimlik veya eylemleri nedeniyle gözaltına alındıklarını belirtti. 2021 yılı içinde gözaltında işkence gören her iki kişiden biri en az iki veya daha fazla birimde işkence gördüğünü belirtirken; 10 başvurucudan yedisi sokakta veya toplumsal gösterilerde, 10 başvurucudan dördü araç içinde, yine 10 başvurucudan dördü ise emniyet müdürlüklerinde işkenceye maruz kaldı. 2021 yılı içinde en çok işkence olayının yaşandığı tespit edilen resmi gözaltı merkezi İstanbul ve Van emniyet müdürlükleri oldu.”
Cinsel işkence
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Başvurucuların önemli kısmının birden çok işkence yöntemine maruz kaldıkları görüldü. 10 başvurucudan sekizinin hakaret ve aşağılamaya, 10 kişiden yedisinin fiziksel müdahaleye maruz kaldığı belirlenirken, 10 kişiden beşi de cinsel işkence gördüğünü ifade etti. 10 başvurucudan en az dokuzunda travma sonrası stres belirtileri tespit edildi. Başvuruculardan 14’ünün tedavi sürecinde cerrahi müdahaleye gereksinim duyduğu tespit edildi.”
