Enflasyon karşısında hızla eriyen asgari ücrete artış beklentisi sürerken, gözler bugünkü kabine toplantısına çevrildi. Türkiye’de yasal olarak asgari ücret işçi, işveren ve hükümet temsilcilerinin katıldığı Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısında belirleniyor. Komisyonun henüz toplantıya çağrılmadığını aktaran Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) yetkilisine göre, komisyon toplandığı anda karar verebilir. Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK) masaya oturmaya hazır olduğu belirtilen yazılı açıklamada ise asgari ücret artışına olumlu bakıldığı belirtildi.
Türkiye’deki sisteme göre asgari ücretteki artış, Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından saptanıyor ve komisyon kararının Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla kesinleşiyor. Komisyon, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın çağrısıyla, işçi tarafını temsilen Türk-İş ve işveren tarafını temsilen TİSK yetkililerinin katılımıyla toplanır. Asgari ücrette enflasyon veya belli bir zam oranında artış yapılıp, temmuz ayı itibariyle geçerli olması için, komisyon haziran ayı bitmeden toplanmak zorunda. Komisyonu toplamadan, hükümet kararıyla asgari ücrette yapılacak düzenlemeler ise vergi ve kesintilerde muafiyet sağlamakla sınırlı olabilir.
Türk-İş’e çağrı yok
Türk-İş Başkanı Ergün Atalay 16 Haziran 2022 tarihinde AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmüş ve Erdoğan’ın “durumun farkında olduğunu” aktarmıştı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantısı için bakanlıktan kendilerine henüz bir çağrı gelmediğini belirten Türk-İş yetkilisi, Medyascope’a şöyle konuştu:
“Asgari Ücret Tespit Komisyonu, yasal olarak çalışma bakanının çağrısı üzerine toplanır. Yılda birden fazla toplanmasının önünde bir engel yok. Yasa sadece, ‘En geç iki yılda bir toplanır’ diyor. Bu nedenle bakanlık örneğin, ‘Yarın şu saatte toplantıya çağırıyorum’ der, gidilir, konuşulur ve yeni asgari ücret açıklanır, bunun yapılmasının önünde hukuki engel de yok, zaman engeli de. Toplantıya çağrılsın, kısa sürede ve 1 Temmuz’da yürürlüğe girecek asgari ücret belirlenir. Geçmişte de örneği var, 2001 yılında fiyatlar çok artınca temmuz ayında toplanılmış ve 1 Ağustos’tan geçerli olacak yeni asgari ücret belirlenmişti. Yine bir-iki gün içinde karar verilir. Burada işveren, ‘maliyetin tüm yükü işverene olmasın, bir kısmını devlet belirlesin’ istiyor. Bunlar masada konuşulur.”
“Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplanmadan bir artış söz konusu olabilir mi ve bu nasıl mümkün olur?” sorusuna ise Türk-İş yetkilisi şu karşılığı verdi: “Komisyon toplanmadan da artış sağlanabilir. Cumhurbaşkanı kararı ile, ‘sosyal devlet olmanın gereği olarak, primleri ödenen asgari ücretlilere mesela, aylık 600 lira, 900 lira aile yardımı yapıyoruz’ denir, olur. İstendikten sonra yol bulunur.”
TİSK asgari ücret artışına olumlu bakıyor
TİSK Yönetim Kurulu Başkanı Özgür Burak Akkol, geçen cuma günü (24 Haziran) önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, ardından da Türk-İş Başkanı Ergün Atalay ile bir araya geldi.
TİSK bu görüşmelerin ardından bugün (27 Haziran) yazılı bir açıklama yaptı ve küresel ekonomik şartlara bağlı olarak yaşanan olumsuz gelişmelere karşı “Devletimizin yanındayız” mesajını verdi. Asgari ücret için işveren tarafını temsilen masada olacaklarının vurgulandığı açıklamada, şu görüşlere yer verildi:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“TİSK olarak, birinci önceliğimiz her zaman ülkemizin ve çalışma arkadaşlarımızın sürdürülebilir refahı oldu. Diğer yandan, böyle bir ortamda işletmelerimizi ve üreticilerimizi ayakta tutmanın, üretimin devamlılığını sağlamanın da büyük önem taşıdığını biliyoruz. İşletmelerimizin karşılaştığı risk ve fırsatların birlikte değerlendirilmesini istiyoruz. Bizim için tüm çalışma arkadaşlarımızla birlikte büyüyebilmek esas. Çalışma arkadaşlarımızın hayat kalitesini kalıcı şekilde artıracak ve büyük-küçük bütün işletmelerimize değer katacak her türlü kararın destekçisiyiz.”
Asgari ücret ne kadar artabilir?
Haziran ayının bitmesiyle, yüzde 40’ı geçecek olan altı aylık enflasyon baz alınarak artış yapılırsa, asgari ücretin 5 bin 986 liraya ulaşması gerekiyor. 700 liralık Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) primi ve 50 liralık işsizlik sigortası priminin işçiden kesilmemesi ise iktidarın komisyonu toplamadan ve işverene yük olmadan gerçekleştirebileceği bir düzenleme. Primlerin net ücrete yansıtılmasına karar verilirse, 2022 itibarıyla 4 bin 253 lira olarak belirlenen asgari ücret, 5 bin lirayı geçiyor.
