İngiltere’de Boris Johnson’a “güvenini kaybederek” istifa eden Maliye Bakanı Rishi Sunak’ın yerine Nadhim Zahawi atandı. Böylece Zahawi, İngiltere’nin ilk Kürt ve İngiltere dışında doğan Maliye Bakanı oldu. Irak-Bağdat’ta doğan Zahawi, ailesiyle birlikte Saddam Hüseyin’in hükümette ağırlığının hissedildiği dönemde İngiltere’ye kaçtı. Siyasete 2010’da Muhafazakâr Parti’de atılan Zahawi’nin siyasi hayatını Burak Siperli derledi.
Maliye Bakanı olarak atanan 55 yaşındaki Nadhim Zahawi, 1967’de Irak’ta doğdu. Zahawi, İngiltere’nin ilk Kürt ve İngiltere’de doğmayan ilk Hazine Bakanı olarak tarihe geçti.
Nadhim Zahawi kimdir?
Zahawi ve ailesi 1970’lerin sonlarında Saddam Hüseyin’in iktidara gelmesinden sonra uzun süre ülkede zorluk yaşadı. Irak’ta tanınan bir ailenin mensubu olan Zahawi’nin dedesi Irak Merkez Bankası müdürüydü. Saddam Hüseyin’in Irak Devlet Başkan Yardımcısı olmasının ardından iş insanı Zahawi’nin babası, hükümet yetkililerinin kendilerini tutuklamak için geleceklerine dair aldığı istihbarat sonucunda 1976’da Irak’tan kaçtı ve İngiltere’ye yerleşti. Zahawi, hayatının büyük bölümünü İngiltere’de geçirdi.
Zahawi, ailesiyle birlikte Irak’tan kaçarken yaşadığı anıları “travmatik bir çocukluk hikayesi” olarak ifade ediyor. Zahawi ve ailesinin İngiltere’ye gidecek uçakları Bağdat’tan kalkarken Saddam Hüseyin’in askerleri uçağı bastı ve Irak’tan kaçmaya çalışan başka bir yolcuyu gözaltına alarak uçaktan çıkardı. Zahawi, babasının da uçaktan indirileceğini düşünüp endişelendiğini belirtiyor.
Özel okullarda eğitim gören Zahawi, Londra Üniversitesi Akademisi’nde kimya mühendisliği okudu. Babasının izinden gittiğini söyleyen Zahawi, Muhafazakar politikacı Jeffrey Archer’dan yatırım çekerek çizgi film karakterleri Teletabi ürünlerini satan bir şirket kurdu. Daha sonra YouGov Araştırma Şirketi’ni kuran Zahawi, 2010’a kadar bu şirketin yöneticiliğini yaptı. Ardından 2010’da Muhafazakâr Parti’den siyasete atıldı ve milletvekili seçildi.
Avam Kamarası’nda milletvekillerin harcamaları gündeme geldiği dönem Zahawi’nin de başı oldukça sıkıntıdaydı ancak bu olay siyasi ilerlemesini engellemedi. İngiltere Başbakanı Theresa May 2018’de Zahawi’yi Çocuklar ve Ailelerden Sorumlu Eğitim Bakanı yaptı.
Bakanlık döneminde sadece erkeklere açık Başkanlar Kulübü tarafından düzenlenen bir galaya katıldığı için gündeme geldi. Financial Times gazetesi, Zahawi’nin hostesleri el yordamıyla taciz ettiğini ve hosteslere müstehcen yorumlarda bulunduğunu yazmıştı.
Boris Johnson Temmuz 2019’da iktidara geldiğinde eğitimden işletme departmanına geçti ve bakan olarak görev almaya devam etti. “Yapacağım en önemli iş” dediği Aşı Bakanlığı’na ise 2020’de geçti. Başbakan Johnson 2021’de Zahawi’yi kabineye Eğitim Bakanı olarak atadı.
Zahawi, Kürt Bölgesel Yönetimi’yle ilişkisini iyi tutuyor
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Nadhim Zahawi, 2013’te Kuzey Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin Suriye’deki çatışmalarda “unutulmuş bir kurban” olduğunu söylemişti. Zahawi, konuşmasında Suriye çatışmasında Kuzey Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nin rolünü şu sözlerle ifade etti:
“Ürdün, Lübnan, Türkiye ve Irak’taki mültecilere dikkat ediliyor ancak 240 bin civarında insanı alan Kürt Bölgesel Yönetimi’nden (KBY) bahsedilmiyor. KBY bunu yaptı çünkü Kürtler olarak hepimiz mülteciyiz, acılarını biliyoruz ve onları yüz üstü bırakmak istemiyoruz.”
Zahawi, ayrıca Suriye’de kimyasal silah kullanımını caydırmak için İngiltere’nin askeri harekât düzenlemesi için oy kullanmış ancak önerge kabul edilmemişti. Parlamentoda çıkan sonuçtan sonra Zahawi, İngiltere’nin “Suriye’nin masum insanlarını yüzüstü bıraktığını” söyledi.
Zahawi, ailesinin çelik, emlak, petrol ve gaz hizmetleri de dahil olmak üzere oradaki sayısız işine danışmanlık yaparak KBY ile yakın bağlarını sürdürüyor. Kürdistan’ın sağlıklı bir demokrasiye sahip olduğunu ve sorunlarına rağmen bölge için bir “umut ışığı” olarak kaldığını ifade ediyor.
Mesrur Barzani, Zahawi’nin yeni görevini kutladı
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başbakanı Mesrur Barzani, Zahawi’nin yeni görevini sosyal medya hesabından “Zaten güçlü olan KBY-İngiltere dostluğunu desteklemek için birlikte çalışmaya devam etmeyi dört gözle bekliyorum” diyerek kutladı.
Erdoğan ile görüşmüştü
Zahawi ayrıca 2017’de Türkiye’ye bir ziyaret düzenlemiş ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmüştü. Twitter hesabından Erdoğan ile fotoğrafını paylaşan Zahawi, olumlu bir görüşme yapıldığını şu sözlerle ifade etmişti:
“Cumhurbaşkanı Erdoğan ile 2 saatlik görüşmeyi yeni bitirdim. Bu, İngiliz-Türk ilişkileri konusundaki çalışmalarımızın bir parçasıydı. İngiltere ticareti ve gelecekteki anlaşma konusunda çok olumlu bir görüşme geçirdik.”
