İngiltere’de başlatılan “Don’t Pay” (Ödemeyin) Hareketi, ülkede ekim ayında faturalara yansıması beklenen enerji zamlarına karşı sivil itaatsizlik çağrısında bulundu. Kampanya “Milyonlarcamız bu kış enerji faturalarını ödeme imkânına sahip olamayacak. Bunun yaşanmasına izin veremeyiz” sloganıyla yola çıktı.
80’li yılların sonunda muhafazakâr Margaret Thatcher hükümetinin kelle vergisine (poll tax) karşı başlatılan sivil itaatsizlik eyleminin başarıya ulaştığını hatırlatan kampanya, eylem planını şu maddelerle açıkladı:
- Elektrik ve doğalgaz faturalarının makul bir seviyeye indirilmesini talep ediyoruz.
- Taleplerimiz dikkate alınmazsa 1 Ekim’den itibaren otomatik ödeme talimatlarımızı iptal edeceğiz.
- Belirlenen tarihe kadar bir milyon kişiye ulaşırsak eyleme geçeceğiz.
Ülkedeki 28 milyon elektrik ve doğalgaz abonesinden en az bir milyonunu sivil itaatsizliğe davet eden hareket, internet sitesinde yer alan bilgiye göre 97 bin kişiden faturalarını ödememe sözünü aldı bile.
Kampanyanın düzenleyicilerinden biri olan Tom, daha önce enerji sektörüne yakın bir işte çalıştığını belirtti. Tom, kampanyada çalışmak için kendisine neyin ilham verdiğini ise şöyle anlattı: “Soğuğa dayanıklılık kazanabilmek veya günü bir-iki öğünle geçiştirebilmek için kendini hazırlayan kanser hastalarıyla konuştum. Bu insanların tüm enerjisi bu korkunç hastalıkla mücadele etmek için harcanmalı. Çocuklarını besleyebilmek için kendileri beslenmeyen, ödevlerini yapmaya çalışan çocuklarını battaniye veya ceketle sarmalayan ebeveynlerle de konuştum.”
Sheffield’da yaşayan 35 yaşındaki öğretmen Josina ve Güney Yorkshire’da yaşayan 70’li yaşlarındaki Christopher da 1 Ekim’deki eyleme katılma sözü veren binlerce kişi arasında yer aldı.
Josina, bu ekim ayında faturalara yeniden zam gelirse yiyecek ve diğer temel ihtiyaçlarından kısması gerekeceğini belirtti: “Bu dehşet verici bir şey, özellikle evinizde üç ergen varsa. Henüz çalışacak yaşta değiller. Bize muhtaçlar ve çocuklarınızın ihtiyaçlarını karşılayamayacağınızı düşünmek çok korkunç.”
Gerçek ismini paylaşmak istemeyen Christopher ise “Daha önce hiç sivil itaatsizlik eyleminde yer almadım. Her zaman oldukça uslu bir çocuk olmuşumdur, kendini M25 otobanına yapıştıran tiplerden değilim. Ancak sadece kolektif biçimde harekete geçerek hükümeti ve enerji şirketlerini bazı radikal değişikliklere ikna edebileceğimiz konusunda ikna oldum. Don’t Pay kampanyasına bu sebeple katıldım. 1 Ekim’de yeni zam devreye girdiğinde elektrik dağıtım şirketini arayarak onlar fiyatları düşürene kadar milyonlarca insanla dayanışma içinde faturalarımı ödemeyeceğimi bildireceğim” diye konuştu.
Christopher, yaşadığı geçim sıkıntısını ise şu sözlerle anlattı: “1 Nisan’daki zamla beraber zaten daha fazla fiyat artışını kaldıramayacağım konusunda endişeleniyordum. Kronik hastalığım var ve engelli bir emekliyim. Elektrik ve doğalgaz için ayda 106 pound ayırabiliyordum. Daha sonra bu 170 pounda çıktı ve bu benim için çok yüksek olsa da zar zor ödeyebiliyordum. Şimdi ise bu kış yüzde 60-70 oranında bir zam olabileceğini öğreniyoruz. Doğruyu söylemek gerekirse bunu ödeyebilmem mümkün değil. Benim için karşılanamaz olacak. Benim gibi milyonlarca insan daha olacak.”
Ülkelerin salgın dönemini geri bırakarak tekrar tam kapasite üretime dönmesi, geçen yıl Avrupa’da soğuk bir kış ve bu yıl Asya’da sıcak bir yaz yaşanması gibi sebepler küresel piyasalarda enerjiye olan talebi artırdı, arzın aynı oranda artamamasıyla oluşan dengesizlik ise tüm dünyada fiyatları yukarı çekti. Ayrıca, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırması ve Batılı devletlerin uyguladığı Rusya’ya uyguladığı ekonomik yaptırımlar da enerji fiyatlarında artışa neden oldu.
Kaynak: Guardian
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Derleyen: Alp Selim
