Rusya’nın Ukrayna’ya açtığı savaşta Rus ordusunda paraşütçü olarak görev yapan Pavel Filatyev’in cephede yaşadıklarını anlattığı 141 sayfalık metin, savaşın gerçek yüzünü ortaya koydu. “Bu savaşta adalet görmüyorum, gerçeği göremiyorum” diyen Filatyev, savaşa muhalefet ettiği için Rusya’dan kaçan ilk asker.
Rus askeri Pavel Filatyev iki hafta önce VKontakte isimli sosyal medya platformu üzerinden 141 sayfalık bir metin yayımladı. Cephede yaralanan ve gözünde yaşadığı enfeksiyon nedeniyle ordudan tahliye edilen Filatyev’in yayımladığı belge, paraşütçü bölüğünün Kırım üzerinden Ukrayna’ya ilerleyişini, Herson kentine girip kent limanının ele geçirilişini ve birliğin Mikolayiv yakınlarında bir ay boyunca ağır top atışına maruz kalışını günbegün ortaya koyuyor.
“Bu savaşta adalet görmüyorum”
Filatyev, annesinin “Şansın varken ülkeden kaç” tavsiyesine uymadan kısa süre önce Moskova’da bir kafede Guardian muhabirlerine konuştu. “Bu savaşta adalet görmüyorum, gerçeği göremiyorum” diyen eski asker şunları söyledi:
“Savaşmaktan korkmuyorum. Ancak adaleti hissetmem, yaptığım şeyin doğru olduğunu anlamam gerekiyor. Bu savaşın tamamen başarısız olmasında yalnızca hükümetin her şeyi çalmasının değil, biz Rusların yaptığımız şeyin doğruluğuna inanmıyor oluşumuzun da rol oynadığına inanıyorum.”
“Eğer hayatta kalırsam bu savaşı durdurmak için elimden geleni yapacağım”
Cephede topçu atışı altındayken Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ne kadar saçma olduğunu anlayan Filatyev, yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Mikolayiv yakınlarında topçu atışı devam ederken bekliyorduk. O noktada yaptığımız şeyin saçmalık olduğunu, bu savaşa neden ihtiyacımız olduğunu düşündüm. Ve aklımda gerçekten şu düşünce belirdi: ‘Tanrım, eğer hayatta kalırsam bu savaşı durdurmak için elimden geleni yapacağım.'”
Eski paraşütçü, “savaş” kelimesinin bile yasaklandığı bir atmosferde sessizlik yeminini bozdu ve savaşta yaşadıklarını yazıya dökmek için 45 gün harcadı. Kafede bir sigara daha yakarken stresten elleri titreyen Filatyev, “Hiçbir şey değiştirmeyeceğini biliyorum. Hatta belki de kendimi çok fazla belanın içine soktum fakat daha fazla sessiz kalamam” dedi.
Filatyev’in “ZOV” adlı hatıratı, ismini Rus ordu araçları üzerine çizilen ve Rusya’da savaş yanlılarının sembolü haline gelen “Z” ve “V” harflerinden alıyor. Şu ana kadar savaş hakkında hiçbir Rus askerinin vermediği kadar detay veren Filatyev’in yazdıkları özet halinde Rusya’nın sayılı bağımsız medya kuruluşunda yer aldı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Savaşa muhalefet ettiği için Rusya’dan kaçan ilk asker
Filatyev’in bu hafta başında Rusya’yı terk etmesine yardım eden ve Gulagu.net isimli insan hakları ağının başkanı Vladimir Oseçkin, olayı “Pandora’nın kutusu açıldı” şeklinde yorumladı ve “Birinin sesini ilk çıkaran kişi olması çok önemli” dedi. Filatyev savaşa muhalefet ettiği için ülkeden kaçan ilk asker sıfatını taşıyor.
Filatyev’in asıl planı anılarını yayımladıktan hemen sonra polise teslim olmaktı. Oseçkin ise kendisini ülkeyi terk etmesi için defalarca ikna etmeye çalıştı ve planlarını gözden geçirmesini istedi. Bu haftanın başına kadar Filatyev, Oseçkin’i dinlememişti. Hatta Guardian’a verdiği röportajda, “Peki Rusya’dan ayrıldım, Amerika’ya gittim, orada kimim ben? Ne yapacağım? Kendi ülkemde bile bana ihtiyaç yoksa orada kim bana ihtiyaç duyacak?” ifadelerinde ifadelerini kullanmıştı. Bu yüzden sırt çantasıyla beraber iki hafta boyunca her gece farklı bir otelde kalmış ve polisin bir adım ötesinde olmaya çalışmıştı.
Eski paraşütçü, gizli bir rota üzerinden Rusya’yı terk etti. Oseçkin 15 Ağustos Pazartesi günü Filatyev’in ülkeyi terk ettiği duyurdu. Filatyev’in Rusya’da resmî olarak her hangi bir suçlamaya maruz kalıp kalmadığı bilinmiyor. Ülkeyi terk etmesinin ardından Telegram hesabından bir paylaşımda bulunan Filatyev, “Neden yalnızca doğruları söylediğim ve bu şerefsizlerin ordumuzu ne hale çevirdiğini anlattığım için ülkemden kaçmak zorundayım?” dedi.
Moskova’da yasaklanan Rus araştırmacı gazetecilik sitesi iStories ise bu hafta bir Rus askerinin Ukrayna’nın Andriivka kentinde bir sivili vurarak öldürüşünü video önünde itiraf ettiği bir haber yayımladı.
Filatyev neler anlattı?
Kırım’da konuşlanmış 56. Muhafızlar isimli hava taarruz tümeninde görev yapan Filatyev, hatıratında kalitesiz ekipmanlarla donatılan bölüğünün şubat ayında bir roket saldırısını takiben Ukrayna anakarasına saldırışını anlattı. “Rus topraklarında savaş olmadığını ve bizim sadece Ukrayna’ya saldırdığımızı anlamam haftalar aldı” diyen Filatyev, cephede düzgün bir lojistik ağı, savaş planı veya savaşın neden yaşandığına dair en ufak fikirleri olmadığını belirtti.
Filatyev’in anlattığına göre Rus ordusunun göz bebeği paraşütçüler, Herson Limanı’nı ele geçirdikten hemen sonra “bilgisayarları ve bulabildikleri tüm değerli şeyleri” aldı. Ardından gıda için mutfakları yağmaladı:
“Barbarlar gibi oradaki her şeyi yedik: Yulaf, domuz, reçel, bal, kahve… Hiçbir şeyi umursamadık. Zaten tüm sınırlarımız zorlanmıştı. Çoğumuz duş almadan, normal beslenmeden, yani rahatlığın zerresi olmadan bir ay geçirmiştik. İnsanları ne kadar da vahşi bir hale sokabiliyorsunuz.”
İzlenmediğinden emin olmak için etrafına bakınan Filatyev, muhabirlere, bilgisayar çalan bir asker arkadaşı hakkında şunları söyledi:
“Biliyorum, bu, yabancı okurlara vahşice gelecek. Ancak o [asker] bilgisayarın bir maaşından daha değerli olduğunu biliyor. Ve yarın hayatta olacak mı? Kim bilir. Bu yüzden düşünmeden alıyor. Yaptığı şeyi meşrulaştırmaya çalışmıyorum ancak bu insanları nasıl durdurabileceğimizi anlamak için neden böyle davrandıklarını bilmemiz gerekiyor. Böyle ekstrem durumlarda insanların neler yapabileceğini bilmemiz gerekiyor.”
“Planın ne olduğu belirsizdi, kimse bir şey bilmiyordu”
Filatyev, kendisinin Rus ordusunda “aşağılaşma” olarak tanımladığı duruma, yani Rus Silahlı Kuvvetleri’nin askeri kapasitesinin yetersizliğine de değindi. Tarihi geçmiş kitler kullandıklarını ve eskimiş araçların kendilerini Ukrayna’ya karşı taarruzlarına savunmasız hale getirdiğini anlatan Filatyev, kendisine savaştan önce verilen tüfeğin de paslanmış ve kırık bir kayışa sahip olduğunu açıkladı.
Herson’a giderken eski, zırhsız ve zaman zaman 20 dakika boyunca olduğu yerde kalan araçlar kullandıklarını anlatan Filatyev, “Tamamen ideal hedeflerdik. Planın ne olduğu belirsizdi, her zaman olduğu gibi hiç kimse hiçbir şey bilmiyordu” dedi.
Kör olmaktan kıl payı kurtuldu
Filatyev’in aktardığına göre içinde yer aldığı bölük, savaşın devamında Mikolayiv yakınlarında bir ay boyunca siperde bekledi ve Ukrayna’dan gelen topçu atışına maruz kaldı. Filatyev burada bir şarapnel parçasının gözüne isabet etmesi sonucu kör olmaktan kıl payı kurtuldu.
Filatyev, anılarında, cephede öfkenin artmasıyla beraber bazı askerlerin kaçmak ve 3 milyon rublelik (yaklaşık 50 bin 500 dolar) tazminatı elde etmek için bilerek kendini vurduğuna dair haberlere, ele geçirilmiş askerlere ve cesetlere zarar verildiğine dair söylentilere de yer verdi.
Savaş süresince herhangi bir istismar eylemine denk gelmediğini belirten Filatyev, Rus propagandasının resmettiği “savaşa tam destek” portresinin hiç de gerçek olmadığını, ordu içinde öfke ve bıkkınlığın hakim olduğunu şu sözleriyle anlattı:
“Ordudaki insanların çoğu olup bitenlerden mutsuz. Hükümet ve komutanlarından mutsuz. Putin ve politikalarından mutsuz, orduda hiç görev yapmamış savunma bakanından mutsuz.”
“Birliğin yüzde 20’si bana hak veriyor”
141 sayfalık hatıratından sonra birliğinin kendisiyle iletişimi kestiğini söyleyen Filatyev, birliğin yüzde 20’sinin içten içe kendisini haklı bulduğuna inanıyor. Anlattıklarına göre birlikten pek çok diğer isim de gizli sohbetlerde Ukraynalıların kendi topraklarını savunmadaki vatanseverliğine duydukları saygıdan ve Rusya’nın kendi askerlerine gösterdiği kötü muameleden bahsediyor.
Rusya’da gazilerin değer görmediğine de değinen Filatyev, hastanede Ukrayna tarafından batırılan Moskva kruvazöründen sağ kalan askerler de dahil olmak üzere birçok gazi ile tanıştığını belirtti. Hepsinin hoşnutsuzluğunu her fırsatta dile getirdiğini anlatan Filatyev, yakınlarına tazminat ödenmeyen birçok ölü asker olduğunu da sözlerine ekledi.
Guardian, Filatyev’in hikayesinin detaylarını doğrulama imkanını bulamadı. Ancak Filatyev, Guardian’a, 56. paraşütçü tümeninde yer aldığını, Ukrayna’daki “özel askeri operasyon” esnasında gözünden yaralandığını ve nisan ayında savaş hakkındaki şikayetlerini doğrudan Kremlin’e ilettiğini gösteren belgeler ve fotoğraflar verdi.
“Bazılarının kahramanlığı, diğerlerinin hatasıdır derler”
‘”Bazılarının kahramanlığı diğerlerinin hatasıdır’ derler. 21. yüzyıldayız, bu salakça savaşı başlattık ve bir kez daha askerlerden kahramanlık göstermesini, kendilerini feda etmesini bekliyoruz. ‘Sorun nedir, birer birer ölmüyor muyuz zaten?'” diyen Filatyev’in en çok merak ettiği şey ise nasıl halen özgür olabildiği. Birliğinin kendisini asker kaçağı olmakla suçlamaya hazırlandığını belirten Filatyev, “Beni neden hala ispiyonlamadıklarını anlamıyorum. Altı ay boyunca herkesin söylediğinden çok daha fazla şey söyledim. Belki de benimle ne yapacaklarını bilmiyorlar” dedi.
Pavel Filatyev kimdir?
Rusya’nın güneyindeki Volgodonsk kentinde doğan 34 yaşındaki Pavel Filatyev, yirmili yaşlarının büyük kısmını orduda geçirdi. 2000’li yıllarda Çeçenistan’da görev yaptıktan sonra neredeyse on yıl boyunca et şirketi Miratorg’a çalıştı, daha sonra at eğitmenliği yaptı. Filatyev, ekonomik nedenlerle 2021’de tekrar orduya katıldı.
Derleyen: Alp Selim
