Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), eylül ayı enflasyon verilerini açıkladı. TÜİK’e göre tüketici fiyatları endeksi (TÜFE) eylülde yüzde 3,08 arttı. Bir önceki ay yüzde 80,21 olarak açıklanan yıllık enflasyon, eylülde yüzde 83,45’e ulaştı. Enflasyon Araştırma Grubu’nun (ENAG) açıkladığı “ENAGrup Tüketici Fiyat Endeksi” (E-TÜFE) ile TÜİK’in enflasyon verileri arasındaki fark da açılmaya devam etti. ENAG’a göre eylülde enflasyon aylık yüzde 5,30 ve yıllık yüzde 186,27 oldu.
Merkez Bankası’nın faiz indirimlerine başladığı Eylül 2021’de yüzde 19,58 olan yıllık enflasyon, Eylül 2022’de yüzde 83,45’e ulaştı. Aralık 2021’den bu yana, dokuz aylık enflasyon yüzde 52,40 olurken, ENAG’a göre yüzde 101,63 oldu.
OKU: 23 Eylül 2021’den, 22 Eylül 2022’ye – Faiz indirimlerinin gölgesinde Türkiye ekonomisi
TÜİK’in enflasyon şampiyonu ulaştırma
TÜİK’e göre son 12 ayda fiyatı en çok yükselen harcama grupları yüzde 117,66 ile ulaşım, yüzde 93,05 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 89,68 ile ev eşyası oldu.
Aylık enflasyon harcama gruplarında yüzde 9,99 ile konut ve yüzde 6,99 ile eğitim sektöründeki fiyat artışı başı çekti. Gıda ve alkolsüz içeceklerdeki aylık fiyat artışı yüzde 1,97 ile TÜİK’in yüzde 3,08 düzeyindeki eylül ayı enflasyonunun altında kaldı.
ENAG’a göre sağlık harcamalarının aylık enflasyonu yüzde 26
Bağımsız araştırmacılardan oluşan ENAG’ın enflasyon hesaplamalarında, aylık yüzde 26,05 ile sağlık harcamalarındaki fiyat artışı başı çekti. Gıda ve alkolsüz içecekler grubundaki fiyat artışı yüzde 4,56 oldu. Ulaştırma fiyatları ise, uluslararası petrol fiyatlarındaki düşüşün akaryakıta yansımasının etkisiyle, yüzde 1,60 geriledi.
ÜFE ile TÜFE arasındaki makas açılıyor
TÜİK, bugün (3 Ekim) eylül ayının yurt içi üretici fiyat endeksini (Yİ-ÜFE) de açıkladı. Yİ-ÜFE, yıllık yüzde 151,50 ve aylık yüzde 4,78 olarak ölçüldü. TÜİK’e göre üreticinin dokuz aylık enflasyonu ise yüzde 82,45 oldu.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Sanayinin dört sektörünün yıllık fiyat artışları, madencilik ve taşocakçılığında yüzde 164,59, imalatta yüzde 127,69, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında yüzde 416,58 ve su temininde yüzde 107,84 artış olarak gerçekleşti.
Ana sanayi gruplarında ise yıllık enlasyon ara malında yüzde 129,59’a, dayanıklı tüketim malında yüzde 100,36’ya, dayanıksız tüketim malında yüzde 130,54’e, enerjide yüzde 347,35’e ve sermaye malında yüzde 97,29’a ulaştı.
Enflasyon rakamlarına tepkiler
TÜİK ve ENAG’ın enflasyon verilerini açıklamasının ardından ekonomistler ve siyasetçilerin tepkileri gecikmedi. CHP Genel Başkan Yardımcısı Veli Ağbaba, “Nebati’nin neoklasik ekonomiden epistemolojik kopuşla heteredoks yaklaşımı benimsenince, ortaya sadece son 24 yılın en yüksek enflasyonu çıkmıyor, yüksek enflasyonda dünyada altıncı, Avrupa’da ise birinci sıraya çıkıyorsunuz” diyerek tepki gösterdi. Ağbaba, TÜİK verilerine göre son üç ayda asgari ücretin 363 TL, en düşük emekli aylığının 231 TL, en düşük memur maaşının ise 558 TL eridiğini belirtti.
DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile arasındaki imza polemiğini hatırlattı. Babacan, Erdoğan’a “Enflasyon düşürme kabiliyetiniz TÜİK’e makyaj yaptırmak mıdır? Hani keramet imzadaydı, atsanıza imza, neyi bekliyorsunuz” diye sordu.
DEVA Partili Ömer Rıfat Gencal ise “Heterodoks veya ortodoks anlamında hiçbir politikanız ve modeliniz olmadığı için algı yönetimi yaparak ortaya koyduğunuz eklektik yaklaşımlar, sanayiciyi, alt ve üst işlevsellerde tecimsel kaygılara sürüklüyor” diyerek Yİ-ÜFE’deki artışı vurguladı.
Eski Merkez Bankası Başekonomisti Ali Hakan Kara, enflasyonun İkinci Dünya Savaşı döneminin rekorunu kırdığına dikkat çekerken, Şenol Babuşcu farklı enflasyon verilerinden hangisinin gerçeği yansıttığını sordu.
