2022 Nobel Edebiyat Ödülü’nü “Boş Dolaplar”, “Seneler” ve “Babamın Yeri” adlı romanları Türkçeye de çevrilen Fransız yazar Annie Ernaux kazandı.
Nobel ödüllerini veren İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi bu yıl Nobel Edebiyat Ödülü’ne Fransız yazar Annie Ernaux’yu layık gördü.
Akademi, ödülün yazara “kişisel hafızanın köklerini, yabancılaşmasını ve kolektif kısıtlamalarını cesaretle ve klinik bir keskinlikle açığa çıkardığı için” verildiğini açıkladı.
- Oku: Nobel Kimya Ödülü sahiplerini buldu
- Oku: Nobel Fizik Ödülü sahiplerini buldu
- Oku: Nobel Tıp Ödülü’nü Svante Paabo kazandı
Annie Ernaux kimdir?
Annie Ernaux, 1 Eylül 1940’ta Lillebonne’da, işçi sınıfına mensup bir ailede doğdu.
Çocukluğunu Yvetot-Normandiya’da geçirdi.
Mazbut bir sosyal çevrede büyüdü, edebiyat öğrenimi gördü ve uzun yıllar boyunca edebiyat öğretmenliği yaptı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Kişisel deneyimle toplumsal tarihi birleştiren unsurları daha ilk romanı “Armoires vides” ile (Boş Dolaplar) ortaya koydu.
Sınıf atlama, evlilik, kadın özgürlüğü, cinselllik, kürtaj, hastalık, yaşlılık ve ölüm gibi meseleleri kendi deneyimleri üzerinden aktarırken, arka planda daima toplumsal yaşam ve onu oluşturan kültürel, siyasi, tarihi olaylara yer vererek, “toplumsal bellek” yazını olarak nitelenebilecek eserlere imza attı.
Ernaux edebi kariyerine 1974 yılında otobiyografik bir roman olan “Les Armoires vides” (Boş Dolaplar) ile başladı. 1984’te, babasıyla ilişkisine ve Fransa’da küçük bir kasabada büyüyen deneyimlerine ve sonraki taşınma sürecine odaklanan otobiyografik bir anlatı olan “La Place” (Babamın Yeri) ile Renaudot Ödülü’nü kazandı.
Fransız eleştirmenler tarafından çok beğenilen 2008 tarihli tarihi anı kitabı “Les Années” (Seneler) birçok kişi tarafından yazarın başyapıtı olarak kabul ediliyor. Bu romanda Ernaux ilk kez kendisi hakkında üçüncü tekil şahıs olarak yazıyor ve İkinci Dünya Savaşı’ndan hemen sonra 2000’lerin başına kadar Fransız toplumuna canlı bir bakış sunuyor.
“Seneler” romanı, Académie Française’in 2008 Françoise-Mauriac, 2008 Marguerite Duras, 2008 Fransız Dili ve 2009 Télégramme ödüllerini kazandı.
Annie Ernaux, başta Renaudot Ödülü olmak üzere birçok ödüle değer görüldü.
Nobel Edebiyat Ödülü
Nobel Edebiyat Ödülü, 1901-2021 yıllarında 114 kez verildi. Toplam 118 kişinin layık görüldüğü ödüllerden dördü, ikişer yazar arasında paylaştırıldı. Nobel Edebiyat Ödülü şimdiye kadar 31 kez İngilizce, 15 kez Fransızca, 14 kez Almanca ve 11 kez de İspanyolca yazan yazarlara verildi. Bu dilleri, yedi ödülle İsveççe, altışar ödülle İtalyanca ve Rusça, beş ödülle Lehçe, üçer ödülle de Norveççe ve Danca izledi. Yunanca, Japonca ve Çince yazan yazarlar ikişer kez ödüle layık görüldü. Arapça, Bengalce, Çekçe, Fince, İbranice, Macarca, İzlandaca, Oksitanca, Portekizce, Sırpça-Hırvatça, Yiddiş ve Türkçe yazan yazarlar ise birer kez ödül kazandı.
Orhan Pamuk 2006’da, Gabriel Garcia Marquez 1982’de, Jean-Paul Sartre 1964’te, John Steinbeck 1962’de, Albert Camus 1957’de, Ernest Hemingway 1954’te ve Winston Churchill 1953’te Nobel Edebiyat Ödülü’nü aldı.
Alfred Nobel’in vasiyeti ile tanımlanmış tıp, fizik, kimya, edebiyat ve barış ödülleri 1901’den beri veriliyor. Nobel Ekonomi Ödülü ise İsveç Merkez Bankası tarafından Alfred Nobel onuruna 1968’den beri düzenleniyor.
