Bağımsız bir grup araştırmacı ve sivil toplum gönüllüleri tarafından hazırlanan Eşitsizlik Bülteni’nin bu sayısında çevre kategorisinde Türkiye’deki bölgesel eşitsizlikler incelendi. Araştırmada, daha kirli hava ve daha az ormana sahip olan illerin, Eşitsizlik Bölgesi’nde yoğun olarak yer aldığı vurgulandı.
raştırmada, kilometrekareye düşen orman alanı en az olan 10 ilden altısının Eşitsizlik Bölgesi’nde yer aldığı belirtiliyor.
Türkiye’de eşitsizliğe maruz kalmış şehirleri merkezine alan Eşitsizlik Bülteni, altıncı sayısında çevre kategorisinde Türkiye’deki bölgesel eşitsizliği araştırdı.
Eşitsizlik Bülteni, “Eşitsizlik Bölgesi” adını verdiği bir bölgeye odaklanıyor ve bu bölgeyi Türkiye’nin geri kalan illeriyle kıyaslıyor. Bu bölge, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 2017 yılında hazırladığı Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Endeksi (SEGE) çalışmasına göre 6. düzeyde yer alan şehirleri kapsıyor. Türkiye’deki Kürt nüfusun yoğun olduğu bu şehirlerin tamamı Türkiye’nin Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yer alıyor.
Araştırma yapılırken TÜİK tarafından yapılan “İllerde Yaşam Endeksi, 2015″ çalışmasında çalışma hayatı kategorisinde kullanılan beş gösterge esas alındı.
Araştırmada, hava kirliliği oranının en yüksek olduğu 10 ilden beşinin Eşitsizlik Bölgesi’nde yer aldığı vurgulandı. Türkiye’de yaklaşık 340 hava izleme istasyonunun sadece 20’si, yani yüzde 6’dan azı Eşitsizlik Bölgesi’ndeki 16 şehirde bulunuyor. Araştırmada vurgulanan bir veri de geçen yedi yıl içinde Türkiye’deki hava kirliliği azalırken Eşitsizlik Bölgesi’nde neredeyse durumun hiç değişmemesi. Türkiye’de hava kirliliği PM10 cinsinden son yedi yılda yüzde 15 azalırken Eşitsizlik Bölgesi’nde sadece yüzde 3’lük bir iyileşme olduğu anlaşılıyor. (PM10 değeri: Çapı 10 mikrometreden (µm) daha küçük olan toz zerreciklerini ifade eder ve tüm kirleticiler arasında en zararlı ve tehlikeli olanıdır.)
TÜİK’in “İllerde Yaşam Endeksi” çalışmasındaki göstergelerden biri olan PM10 değerinin 2022 yılı için değeri Türkiye ortalaması yaklaşık 47,2. Bu değer Eşitsizlik Bölgesi illeri için 62 iken, diğer 65 il için 46,2.
Orman alanları Eşitsizlik Bölgesi’nde daha düşük
Medyascope'u destekle. Medyascope'a abone ol.
Medyascope’u senin desteğin ayakta tutuyor. Hiçbir patronun, siyasi çıkarın güdümünde değiliz; hangi haberi yapacağımıza biz karar veriyoruz. Tıklanma uğruna değil, kamu yararına çalışıyoruz. Bağımsız gazeteciliğin sürmesi, sitenin açık kalması ve herkesin doğru bilgiye erişebilmesi senin desteğinle mümkün.
Araştırmada, kilometrekareye düşen orman alanı en az olan 10 ilden altısının Eşitsizlik Bölgesi’nde yer aldığı belirtiliyor. Türkiye ortalamasında kilometrekareye düşen orman alanı ortalama 30,7 iken bu veri Eşitsizlik Bölgesi’nde ortalama 16,0; diğer 65 ilde ise 34,6. Eşitsizlik Bölgesi illerindeki orman alanı ortalamasının, diğer 65 ildeki ortalamanın yarısından daha düşük olduğu görülüyor.
2015 yılında TÜİK tarafından yapılan “İllerde Yaşam Endeksi” çalışmasındaki bir başka gösterge atık hizmeti verilen nüfusun oranı. Bu oranın Türkiye ortalaması yüzde 78,7. Eşitsizlik Bölgesi’ndeki illerde atık hizmeti verilen nüfus oranı ortalama olarak yüzde 67,5 iken bu oran diğer kalan illerde yüzde 81,7. Atık hizmeti verilen nüfusun oranı büyükten küçüğe sıralandığında en düşük 10 il arasında yedi il, eşitsizlik bölgesinde yer alıyor.
Eşitsizlik Bölgesi’nde sokaktan gelen gürültüden rahatsız olanların oranı yüzde 16
Çalışmaya göre, sokaktan gelen gürültüden sorun yaşayanların oranı Türkiye’de ortalama tüzde 15,7. Eşitsizlik Bölgesi’ndeki illerde sokaktan gelen gürültüden sorun yaşayanların oranı yüzde 16,4 iken kalan 65 il için bu oran ortalama olarak yüzde 15,5.
Araştırmanın tamamını buradan okuyabilirsiniz.
