İran’da kadınların örtünme kurallarına uyup uymadığını ve başörtüsü takıp takmadığını denetleyen, “ahlâk polisi” olarak da bilinen irşad devriyeleri geri döndü. İran’ın başkenti Tahran’da ahlâk polislerinin işaretli araçlarla devriye gezdiği görüldü.
İran resmî medyasının duyurduğu karar, irşad devriyeleri tarafından örtünme kurallarına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınan ve gözaltında hayatını kaybeden 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümünden 10 ay sonra alındı.
Amini’nin gözaltında ölümünün ardından ülke genelinde başlayan kitlesel protestoların ardından rejim ilk kez Aralık 2022’de geri adım atmış ve irşad devriyelerini lağvetmişti. Rejim ve sertlik yanlıları ise bir süredir irşad devriyelerinin geri gelmesini talep ediyordu.
Tasnim Haber Ajansı Polis Sözcüsü Saeed Montezerolmahdi, devriye sırasında ahlâk polislerinin önce kurallara uymadığını düşündükleri kadınları uyaracaklarını; uyarılarını dinlemedikleri taktirde “yasal girişimleri” tercih edeceğini belirtti.
İrşad devriyeleri ne yapar?
Daha önce görüşlerine başvurduğumuz İran üzerine çalışmalar yapan Sabancı Üniversitesi’nden Dr. Ezgi Uzun, irşad devriyelerinin görevini şöyle anlatmıştı:
“İrşad devriyeleri genellikle kalabalık yerlerde kadınların uygun şekilde giyinip giyinmediğine veya davranıp davranmadığına bakıyor. Kurallara uygun olmayanları önce irşad istasyonuna götürmek yerine bir arabaya çağırıyorlar ve sorguluyorlar. Genelde bu anlarda İranlı kadınlar arabaya götürülmeye karşı çıkıyorlar.”
Ne olmuştu?
22 yaşındaki Mahsa Amini, Eylül 2022’de ailesiyle birlikte ziyaret ettikleri Tahran’da ahlâk polisi tarafından örtünme kurallarına uymadığı gerekçesiyle gözaltına alınmıştı. “Eğitilmek” üzere gözetim merkezine girdikten sonra yere yığılan Amini’nin polis tarafından darp edildiği öne sürülmüştü.
Amini’nin gözaltında hayatını kaybetmesinin ardından başlayan protestolar kısa süre içerisinde ülkenin her yerine yayılmıştı. Aylar süren protestolarda en az 600 kişi İran polisi tarafından öldürülmüş, onlarca kişi idam edilmiş, binlercesi gözaltına alınmıştı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Protestolarla birlikte çok sayıda kadın başörtüsü takmayı tamamen bıraktı. Sosyal medyada yayınlanan videolarda başörtüsü takmayan kadınların sayısının da giderek arttığı görülmekte. İran hükümeti ise başörtüsü takmamaya daha ağır cezalar getirdi. Örneğin başörtüsü kurallarına uymayan iş yerleri yetkililer tarafından kapatılabiliyor.
Kaynak: BBC