Ortadoğu’nun ve dünyanın en zengin ülkelerinden Suudi Arabistan’ın spor yatırımları katlanarak artıyor. Son dönemlerde Suudi Arabistan futbol ligine deyim yerindeyse yıldız yağıyor. Suudi Arabistan’ın spor yatırımları devam ettikçe, “sportswashing” kavramı da tartışılmaya devam ediyor.
Suudi Arabistan’ın 2021’in başından bu yana spor ile ilgili anlaşmalara en az 6,3 milyar dolar harcadığı tespit edildi. Uzmanlara göre bu yatırımların yapılma nedeni ise, ülkede sıkça işlenen insan hakları ihlallerinin üzerini örtmek ve ülke hakkında pozitif bir imaj oluşturmak.
Suudi Arabistan’ın Kamu Yatırım Fonu (PFI), yaptığı satın almalarla adından söz ettirmeye devam ediyor. PFI, bu yıl itibarıyla Suudi Arabistan liginde mücadele eden takımlara da büyük bir kaynak aktardı. Bu kaynakla şu ana kadar Cristiano Ronaldo, Karim Benzema ve N’Golo Kante gibi yıldızlar ülkenin yolunu tuttu. Bu isimlere, bir başka süper yıldız daha eklenebilir.
Kylian Mbappe’nin Suudi Arabistan’a transfer olması gündemde ve bu eğer gerçekleşirse, sadece futbolun ve bu yılın değil, dünya spor tarihinin en ilginç transferlerinden biri olacaktır. Cristiano Ronaldo her ne kadar “bir zamanların en iyi futbolcusu” olsa da, Kylian Mbappe aktif olarak dünyadaki en iyi 2-3 futbolcudan biri ve Suudi Arabistan gibi “düşük seviye” bir lige transfer olması, futbolu belki de sonsuza kadar değiştirecektir.
Mbappe için teklif edilen ücretler ise inanması güç cinste. Mbappe’nin bonservisini elinde bulunduran Paris Saint-Germain’e önerilen ücret 300 milyon euro, oyuncuya önerilen sezonluk maaş ise 700 milyon euro. Hem bonservis hem maaş olarak, bu bir rekor olacak. Kylian Mbappe’nin Suudi Arabistan’a bir sezonluğuna da olsa transfer olması da uzak bir ihtimal değil. Zira oyuncu, kulübü PSG ile arası açılmış bir halde. PSG oyuncuyu satmak istese de, Mbappe’ye talip olan Real Madrid ile masaya oturmak istemiyorlar. Bu durumda Mbappe 2024 yazında Real Madrid’e gitmeden önce, bir sezonluğuna da olsa Suudi Arabistan ekibi Al-Hilal’de top koşturabilir. Bu arada Al-Hilal’in teknik direktörü de, geride kalan sezonda Fenerbahçe’yi çalıştıran Jorge Jesus.
Sportswashing nedir? Okumak için: Suudi Arabistan’da oyuncu değişikliği: Giren oyuncu Ronaldo ve Benzema, çıkan (?) oyuncu gazeteci cinayetleri ve insan hakları ihlalleri
Suudi Arabistan’ın Mbappe gibi bir futbolcuyu ülkeye getirmesi bu yatırımların zirvesi olsa da, ilgi odakları sadece futbol değil. 2014-2021 arası spora 1,5 milyar dolar yatırdığı düşünülen Suudi Arabistanlıların, son 2 yılda 6,3 milyar doları geçmesi de ciddiyetlerinin bir göstergesi.
Grant Liberty, Uluslararası Af Örgütü ve İnsan Hakları İzleme Örgütü gibi grupları bu tür harcamaları “sportswashing” olarak adlandırıyor. Yani, insan hakları ihllallerinin üzerinin örtülmesi için spor etkinliklerini finanse edilmesi.
2018’de gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın İstanbul’un ortasındaki Suudi Arabistan Konsolosluğu’nda öldürülmesinden beri ülke, uluslararası arenada eleştirilerin hedefi oldu. Pek çok ülke Suudi Arabistan’dan yatırımlarını çekti. Bunun nedeni ise Kaşıkçı’nın ölüm emrinin bizzat Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafından verilmesiydi.
2021’de Premier League ekiplerinden Newcastle United’ı satın alan PIF kulübü, ligin en iyi takımlarından biri haline getirdi. Yine Suudi Arabistan, 2021’den beri Formula 1 yarışlarına ev sahipliği yapıyor. Suudi Arabistan Grand Prix’sinin en büyük sponsoru da, ülkenin ulusal petrol şirketi Aramco.
Suudi Arabistan’ın golfe de yoğun bir ilgisi var. Ülke, branşta dünyanın en büyük gücü haline gelmiş durumda. 2021’de PFI, LIV turnuvasını oluşturmak için 2 milyar dolar harcadı ve LIV şu an, golf dünyasının en önemli turnuvalarından biri haline gelmiş durumda.
LIV ve PGA Tour arasında sert bir rekabet vardı ve olay mahkemelere bile taşınmış durumdaydı ama kazanan Suudi Arabistan oldu. Yakın zamanda PGA’in başına PIF Başkanı Yasir Al-Rumayyan’ın geçmesi bekleniyor.
Kaynak: Guardian
